Scheiden met kinderen: communicatie is een cruciale factor

Als het besluit om te scheiden eenmaal is gevallen, moet er veel worden geregeld en dus worden besproken. Scheidende partners belanden doorgaans in een emotionele rollercoaster, waardoor het maken van redelijke afspraken een lastige zaak is. Het maakt de zaak nog lastiger als er ook kinderen in het spel zijn. Door de kinderen zit u min of meer levenslang aan elkaar vast. U zult geregeld samen afspraken moeten maken. Dit maakt een scheiding met kinderen in alle gevallen emotioneel meer belastend en heeft een grote impact op de kinderen.  Om zo goed mogelijk uit elkaar te gaan is het belangrijk om deze keuzes samen te maken en is een goede communicatie onderling een cruciale factor. Door goede communicatie voorkomt u emotionele schade bij elkaar maar ook bij uw kinderen.

Communiceren met uw ex-partner

We verbreken relaties die we vol verwachting en met de beste intenties waren begonnen. In een relatie heeft u vaak een vast patroon waarmee u op elkaar als partner reageert. Een scheiding is hét moment om dat patroon te doorbreken. En om goed naar uzelf te kijken, want u wilt het in het vervolg anders doen, voor uzelf maar ook voor uw kinderen. Toch komen er soms teleurstellingen en misverstanden. De basis van elke relatie is communicatie. Als we kijken waar het mis gaat in onze communicatie, blijkt dat de mislukkingen meestal niet voortkomen uit de inhoud van het gesprek maar de manier waarop dingen gezegd worden. De ander lijkt u gewoon niet te ‘verstaan’ en voor u het weet zit u weer samen in de oude valkuilen. Het accepteren en verwerken van een scheiding is voor een kind al een zware opgave op zich. Door de slechte communicatie tussen de ex-partners kunnen de kinderen nog meer psychologische problemen ontwikkelen.

Effecten van scheiden op kinderen

Een scheiding is een pijnlijk gebeuren wat vaak gepaard gaat met conflicten. Dit kan zowel lichamelijk als psychologisch de partner, maar ook de kinderen treffen. De meest voorkomend gevolgen van scheiding bij kinderen, zijn een laag zelfbeeld, gedragsproblemen, angsten en sombere gevoelens. Als een scheiding zeer conflictueus en complex is, zijn de gevolgen voor kinderen ook ernstiger. Het ontwikkelen van een veilige hechting met de ouders is voor jonge kinderen een cruciale ontwikkelingstaak. Voor een veilige gehechtheid zijn gunstige omstandigheden nodig, zoals een beschikbare ouder die rust, veiligheid en stabiliteit biedt en vertrouwen geeft. Deze omstandigheden staan onder druk tijdens en na een scheiding. Bij een scheiding is het voor jonge kinderen van belang dat zij de band met de ouders kunnen voortzetten. Hierbij is een veilig contact met beide ouders fundamenteel. Een onveilige gehechtheid kan zorgen voor een verminderd zelfvertrouwen, verminderde veerkracht en gedragsproblemen. De scheiding wordt door kinderen ook vaak ervaren als een stressvolle situatie waar zij zelf geen controle over hebben en geen invloed op kunnen uitoefenen. Bij oncontroleerbare stressvolle situaties zullen kinderen geneigd zijn om (te proberen) het probleem te negeren of te ontkennen en zelfs de vorm aannemen van post-traumatische stress. Ook kan stress leiden tot loyaliteitsconflicten. Loyaliteit is de vanzelfsprekende verbondenheid tussen ouders en kind die ontstaat bij de geboorte waarbij een kind bijna altijd loyaal is aan zijn beide ouders. Bij loyaliteitsconflicten kunnen één of beide ouders een zwaar tegengesteld beroep doen op hun kind. Bij een complexe scheiding kunnen ouders hun kind soms bewust of onbewust dwingen om te kiezen. Dan ontstaat er innerlijk een conflict bij het kind, die van nature loyaal wil zijn aan beide ouders. Moeten kiezen is voor een kind een hopeloze opgave en leidt er regelmatig toe dat hij probeert te schipperen tussen beide ouders. Het kan zijn dat een kind thuiskomt bij de moeder van een weekend bij de vader en tegen vader zegt dat het erg leuk was, maar tegen moeder dat het vreselijk vervelend was. Uit onderzoeken blijkt dat het voor een kind belangrijk is goedkeuring te krijgen van de ene ouder om het bij de andere ouder fijn te hebben. In sommige scheidingen kan zelfs voorkomen dat het kind verantwoordelijk denkt te zijn of wordt (gemaakt) voor het ouderlijk welbevinden. Het kind wordt (en/of voelt zich) geroepen oneigenlijke zorgen op zich te nemen. De bovengenoemde effecten komen veel voor bij een ouderlijke scheiding waarbij veel sprake is van miscommunicatie en spanning tussen de ouders.

Vechtscheiding voorkomen

 Als ouder wilt u het beste voor uw kind, dus alleen dat al is een reden om communicatieproblemen te voorkomen. Hieronder geven wij een aantal tips zodat u goed met uw ex-partner blijft communiceren tijdens de moeilijke periode van uw scheiding:

• Het is belangrijk om elkaar te blijven zien en face-to-face gesprekken te voeren. Probeer te vermijden om moeilijke beslissingen via WhatsApp of een telefoongesprek te maken.
• Luister naar de ander (maar kijk naar uzelf!) Luister goed naar de ander en ga alleen in op wat hij of zij zegt. Haal er geen zaken bij die in dit gesprek niet aan de orde zijn.
• Probeer altijd rustig te blijven en respect voor elkaar te houden. Als u tijdens een gesprek merkt dat de emoties hoog oplopen leg het gesprek dan stil, om het later rustig voort te kunnen zetten.
• Als u in een gesprek meteen al uw eisen op tafel legt kan dit afschrikkend werken voor uw partner. Probeer daarom rustig één voor één beslissingen te maken over zaken.
• Zodra u het over een onderwerp heeft, probeer dan altijd uw ex-partner te laten reageren en uit te laten spreken. Zo krijgt u een duidelijk beeld over hoe uw ex-partner over dit onderwerp denkt.
• Probeer in de gesprekken echt dingen voor elkaar te krijgen in plaats van uw ex-partner zaken te misgunnen. U zult zien dat u met een positieve instelling betere gesprekken zult voeren.
• Om de gesprekken verder te helpen is het handig om gesloten woorden als ‘altijd’ en ‘nooit’ te vermijden. Zo houdt u een open gesprek en kunt u ook verdere gesprekken goed blijven voeren.
• Zorg dat u het gesprek in gaat met een goede voorbereiding. Daar hoort bij dat u alvast bedenkt welke zaken voor u ingewikkeld of emotioneel zijn.
• Spreek met elkaar af dat irritaties direct worden uitgesproken, en niet worden opgepot.
• Praat over de gesprekken die u voert met de mensen om u heen. Zo heeft u een uitlaatklep voor uw emoties en kunnen zij u helpen om zaken te relativeren of kunnen zij juist verdere tips geven voor toekomstige gesprekken.

Ondersteuning

Er zijn verschillende vormen van hulp mogelijk als de scheiding moeilijk verloopt, buiten de ondersteuning van uw advocaat en/of uw mediator. U kunt bijvoorbeeld ook steun zoeken bij mensen uit uw omgeving, maatschappelijk werkers of lotgenoten. Voor ondersteuning van kinderen zijn er vrijwilligersorganisaties en instanties voor jeugdhulp die begeleiding kunnen bieden. Praten over moeilijke keuzes geeft rust, overzicht en draagt bij aan een positieve houding.

Slot en sleutel

Dat het belang van de kinderen voorop moet staan lijkt een vanzelfsprekendheid, en dus niet het vermelden waard. Maar het kan zelfs een belangrijke sleutel zijn als jullie samen ergens niet uitkomen: denk dan aan wat de kinderen zouden willen? Dat beslecht veel discussies. Herkennen in welk patroon u met elkaar gevangen zit is de eerste stap in het stoppen ermee. Hoe vervolgens te stoppen met zo’n patroon is geen gemakkelijke opgave: dat is topsport en vraagt dat u als ouder kijkt wat er voor de kinderen nodig is én waar uw emoties vandaan komen als u communiceert met uw ex-partner. De snelste weg naar de toekomst is binnendoor: herkennen waardoor u zo geraakt wordt en uzelf de vraag te durven stellen waardoor u op slot gaat en niet meer rationeel kunt overleggen met de andere ouder. En daar ligt meestal ook de sleutel.

Bent u van plan om te gaan scheiden en wilt u alles zo goed mogelijk regelen voor uw kinderen? Of heeft u na de echtscheiding nog problemen? Aarzel dan niet om contact op te nemen met de scheidingsadvocaten van Law & More. Wij adviseren en begeleiden u graag.