Nadat echtgenoten hebben besloten om te gaan scheiden, blijkt het vaak niet meer mogelijk om nog langer samen onder een dak in de echtelijke woning te blijven wonen. Om onnodige spanningen te voorkomen zal een van de partijen dan ook moeten vertrekken. Vaak lukt het de echtgenoten om hier samen afspraken over te maken, maar wat zijn de mogelijkheden als dat niet lukt?
Gebruik van de echtelijke woning tijdens de echtscheidingsprocedure
Wanneer de echtscheidingsprocedure bij de rechtbank nog niet is afgerond, kan er in een afzonderlijke procedure om voorlopige voorzieningen worden gevraagd. Een voorlopige voorziening is een soort spoedprocedure waarbij een uitspraak wordt gegeven voor de duur van de echtscheidingsprocedure. Een van de voorzieningen die men kan vragen, is het uitsluitend gebruik van de echtelijke woning. De rechter kan dan beslissen dat het exclusief gebruik van de echtelijke woning aan een van de echtgenoten wordt toegekend en dat het de andere echtgenoot niet meer is toegestaan om de woning te betreden.
Het kan soms ook voorkomen dat beide echtgenoten om het uitsluitend gebruik van de echtelijke woning verzoeken. In zo een geval zal de rechter een belangenafweging maken en aan de hand daarvan bepalen wie er het meeste recht en belang bij heeft om het gebruik van de woning te krijgen. Bij de beslissing van de rechter wordt rekening gehouden met alle omstandigheden van het geval. Daarbij kunt u bijvoorbeeld denken aan het volgende: wie heeft de beste mogelijkheden om tijdelijk ergens anders te verblijven, wie zorgt voor de kinderen, is een van de partners voor zijn of haar werk gebonden aan het huis, zijn er speciale voorzieningen aanwezig in de woning voor invaliden etc. Nadat de rechter een beslissing heeft genomen, dient de echtgenoot aan wie het gebruiksrechtsrecht niet is toegekend, de woning te verlaten. Deze echtgenoot mag de echtelijke woning daarna ook niet meer betreden zonder toestemming.
Birdnesting
Het komt in de praktijk ook steeds vaker voor dat rechters kiezen voor de methode van birdnesting. Dit houdt in dat de kinderen van partijen in de woning blijven wonen en dat de ouders om en om in de echtelijke woning verblijven. De ouders kunnen een omgangsregeling afspreken waarbij de zorgdagen van de kinderen worden verdeeld. De ouders kunnen dan op basis van de omgangsregeling bepalen wie, wanneer in de echtelijke woning verblijft en wie dus op die dagen elders dient te verblijven. Een voordeel van birdnesting is dat voor de kinderen een zo rustig mogelijke situatie wordt gecreëerd omdat zij een vaste basis zullen hebben. Ook zal het voor beide echtgenoten eenvoudiger te realiseren zijn om een woonruimte voor zichzelf te vinden in plaats van een woonruimte voor het hele gezin.
Gebruik van de echtelijke woning na de echtscheiding
Het kan soms ook voorkomen dat de echtscheiding is uitgesproken, maar dat partijen nog steeds blijven discussiëren over de vraag wie de echtelijke woning mag bewonen totdat deze definitief is verdeeld. In dat geval kan bijvoorbeeld de partij die op het moment dat de echtscheiding werd ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand de woning bewoonde, aan de rechtbank verzoeken om deze woning gedurende een periode van zes maanden te mogen blijven bewonen met uitsluiting van de andere ex-echtgenoot. De partij die het gebruik van de echtelijke woning kan voortzetten, dient in de meeste gevallen een gebruiksvergoeding te betalen aan de vertrekkende partij. De periode van zes maanden gaat in op het moment dat de echtscheiding wordt ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. Na afloop van deze termijn, hebben beide echtgenoten in principe weer recht op gebruik van de echtelijke woning. Indien de woning na deze termijn van zes maanden nog gemeenschappelijk is, kunnen partijen de kantonrechter verzoeken om een uitspraak te doen over het gebruik van de woning.
Wat gebeurt er met de eigendom van de woning na de echtscheiding?
Partijen zullen in het kader van de echtscheiding ook afspraken moeten maken over de verdeling van de woning, indien zij de woning in gemeenschappelijk eigendom hebben. De woning kan in dat geval worden toegedeeld aan een van partijen of worden verkocht aan een derde. Hierbij is het belangrijk dat er goede afspraken worden gemaakt over de verkoop- of overnameprijs, de verdeling van de overwaarde, het dragen van de restschuld en het ontslag uit de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de hypotheekschuld. Indien u er niet samen uit kunt komen, dan kunt u zich ook tot de rechter wenden met het verzoek om de woning aan een van partijen toe te delen of te bepalen dat de woning moet worden verkocht. Indien u samen in een huurwoning woont, kunt u de rechter verzoeken om het huurrecht van de woning aan een van partijen toe te kennen.
Bent u verwikkeld in een echtscheiding en heeft u discussie over het gebruik van de echtelijke woning? Dan kunt u uiteraard contact opnemen met onze scheidingsadvocaten. Onze ervaren advocaten voorzien u graag van advies.
