Een klant die failliet gaat terwijl er nog openstaande facturen zijn, is een situatie waar veel ondernemers vroeg of laat mee worden geconfronteerd.
Het kan zorgen voor flinke financiële schade en soms ook de nodige stress voor crediteuren.
Als crediteur heb je gelukkig een aantal rechten en opties om (een deel van) je geld terug te krijgen, mits je snel en zorgvuldig optreedt.
Van het indienen van je vordering bij de curator tot het terughalen van geleverde goederen—je kunt verschillende juridische stappen zetten.
Hier vind je de praktische stappen die crediteuren kunnen ondernemen bij een faillissement.
Ook deel ik wat tips om je risico’s in de toekomst te beperken en je bedrijf beter te beschermen tegen dit soort gedoe.
Directe stappen bij faillissement van een klant
Als schuldeiser moet je snel schakelen zodra een klant failliet gaat.
Begin met het beoordelen van je openstaande vorderingen en check meteen alle lopende contracten.
Beoordeel de openstaande vordering
Inventariseer alle openstaande facturen bij de failliete klant.
Deze stap is cruciaal voor de rest van het proces.
Maak een overzicht van:
- Alle onbetaalde facturen met bedragen
- Vervaldatums van elke vordering
- Betaalde btw per factuur
Je kunt btw terugvorderen van oninbare facturen als de uiterste betaaltermijn een jaar is verstreken.
Je hoeft daarbij niet te wachten op bericht van de curator.
De Belastingdienst betaalt de btw terug zodra je aan de voorwaarden voldoet.
Wordt de factuur alsnog betaald, dan moet je die btw weer teruggeven.
Bewaar alle documenten goed.
Facturen, leveringsbonnen en e-mailcorrespondentie zijn belangrijk als bewijs.
Controleer lopende overeenkomsten
Bij faillissement kunnen lopende contracten worden ontbonden of juist voortgezet.
De curator beslist daar meestal binnen een bepaalde periode over.
Check deze punten:
- Welke leveringen zijn nog niet afgerond
- Of er een eigendomsvoorbehoud is afgesproken
- Welke prestaties beide partijen nog moeten leveren
De curator kan besluiten het contract voort te zetten als dat gunstig is voor de boedel.
In dat geval moet de curator de nieuwe verplichtingen netjes nakomen.
Kiest de curator voor ontbinding, dan kun je als schuldeiser schadevergoeding eisen.
Deze schade telt dan mee als vordering in het faillissement.
Verschaft tijdig bewijs van levering
Je moet kunnen aantonen dat je goederen hebt geleverd of diensten hebt uitgevoerd.
Zonder bewijs kun je je vordering moeilijk claimen.
Verzamel deze documenten:
- Ondertekende leveringsbonnen
- E-mails waarin levering wordt bevestigd
- Foto’s van geleverde goederen
- Urenstaten voor verrichte diensten
Zijn je goederen geleverd onder eigendomsvoorbehoud?
Dan kun je ze soms terughalen, zolang de facturen niet betaald zijn en de goederen nog te identificeren zijn.
Neem altijd contact op met de curator voordat je iets terughaalt.
De curator moet toestemming geven voordat je goederen uit het faillissement mag meenemen.
Vordering indienen bij de curator
Dien je vordering zo snel mogelijk in bij de curator nadat het faillissement is uitgesproken.
De curator beoordeelt je vordering en zet deze op een officiële lijst van schuldeisers.
Procedure voor indiening van een vordering
Stuur je vordering altijd schriftelijk naar de curator.
Dit heet “indienen ter verificatie” en het is slim om daar niet te lang mee te wachten.
Onderbouw je vordering met bewijsstukken zoals:
- Facturen
- Contracten
- Overeenkomsten
- Correspondentie over de schuld
De curator stuurt een schriftelijke bevestiging van de ontvangst van je vordering.
Daardoor weet je zeker dat je vordering is aangekomen.
Let op: Alleen concurrente crediteuren kunnen deze procedure volgen.
Andere soorten vorderingen worden anders behandeld.
Belang en rol van de curator
De curator bepaalt of je vordering terecht is en of je bewijs klopt.
Hij kan je vordering accepteren of afwijzen.
Bij twijfel vraagt hij vaak om extra informatie.
Steeds meer curatoren werken met online systemen om alles sneller te regelen.
De curator let op een paar dingen:
- De geldigheid van de vordering
- De hoogte van het bedrag
- De kwaliteit van het bewijs
Verificatie en registratie van vorderingen
Na controle zet de curator geaccepteerde vorderingen op de lijst van schuldeisers.
Deze lijst bevat alle voorlopig erkende concurrente crediteuren.
Als er discussie ontstaat over een vordering, kan de lijst later worden aangepast.
Andere crediteuren mogen bezwaar maken tegen een vordering.
Alleen geldige vorderingen komen op de lijst, zodat de belangen van iedereen worden beschermd.
Belangrijk: In de praktijk krijgen concurrente crediteuren meestal weinig tot niets uitgekeerd.
Toch blijft het belangrijk om je vordering altijd netjes in te dienen.
Rechten als crediteur tijdens een faillissement
Als je klant failliet gaat, heb je als crediteur bepaalde rechten.
Deze rechten bepalen wie als eerste wordt betaald en hoe de rest wordt verdeeld.
Voorrang en rangorde van schuldeisers
De curator volgt een vaste volgorde bij het uitbetalen van schuldeisers.
Boedelschuldeisers komen altijd als eerste aan de beurt.
Dit zijn schulden die na het faillissement zijn ontstaan.
Preferente crediteuren staan op plek twee.
Dat zijn bijvoorbeeld:
- Werknemers met achterstallig loon
- De Belastingdienst voor bepaalde belastingen
- Pensioenfondsen
Concurrente crediteuren vormen de grootste groep.
Zij zijn meestal gewone zakelijke schuldeisers zoals leveranciers.
Deze groep krijgt vaak maar een klein deel van hun vordering terug, soms zelfs helemaal niets.
De curator maakt een lijst waarop staat hoeveel iedereen kan verwachten.
De meeste concurrente crediteuren moeten het doen met 0% tot 10% van hun vordering.
Mogelijkheid tot terugvorderen van BTW
Je kunt in sommige gevallen de BTW terugvragen bij de Belastingdienst.
Dit geldt alleen voor onbetaalde facturen waarop je ooit BTW hebt aangegeven en betaald.
Je moet kunnen aantonen dat je de BTW nooit hebt ontvangen.
Dat doe je via een suppletieaangifte bij de Belastingdienst.
Je moet deze aanvraag binnen drie jaar na het betreffende boekjaar indienen.
Voorwaarden voor BTW-terugvordering:
- De factuur is niet betaald
- De BTW is wel aangegeven en betaald
- Er is sprake van faillissement of surseance
De Belastingdienst checkt of je aan alle eisen voldoet.
Bij goedkeuring krijg je de BTW terug.
Dit bedrag staat helemaal los van eventuele uitkeringen uit het faillissement.
Afwikkeling van openstaande rekeningen
Openstaande facturen? Die moet je indienen bij de curator. De curator zet de geldige vorderingen op de crediteurenlijst.
Je hebt meestal maar twee maanden na het faillissement om dit te doen. Dat gaat sneller dan je denkt.
Benodigde documenten:
- Kopieën van onbetaalde facturen
- Bewijs van levering of dienstverlening
- Eventuele contracten
De curator beoordeelt elke vordering apart. Betwist iemand jouw vordering, dan beslist de rechter-commissaris.
Goedgekeurde vorderingen komen op de lijst. Daarna begint het wachten.
Uitbetaling volgt pas als de boedel verkocht is. Het geld wordt verdeeld volgens de rangorde.
Meestal valt de einduitkering lager uit dan je hoopte. Maar iets is beter dan niets, toch?
Terugvorderen van geleverde goederen
Leveranciers kunnen soms hun spullen terughalen bij een failliete klant. Dat kan via eigendomsvoorbehoud of het recht van reclame.
Beroep op eigendomsvoorbehoud
Met eigendomsvoorbehoud blijf je als leverancier eigenaar tot de klant alles heeft betaald. Maar je moet het vooraf schriftelijk afspreken.
Voorwaarden voor eigendomsvoorbehoud:
- Schriftelijke afspraak in de verkoopvoorwaarden
- Duidelijk op de factuur gezet
- Goederen zijn nog te herkennen
- Geen vermenging met andere producten
Neem snel contact op met de curator na het faillissement. Je moet aantonen dat het eigendomsvoorbehoud echt geldig is.
Zijn je goederen verwerkt of vermengd? Dan kun je ze meestal niet meer terugkrijgen. Het eigendomsvoorbehoud vervalt dan gewoon.
Gebruikmaken van het recht van reclame
Met het recht van reclame heb je een tweede kans om je spullen terug te halen. Dit geldt ook als je geen eigendomsvoorbehoud hebt afgesproken.
Voorwaarden voor recht van reclame:
- Goederen zijn geleverd maar niet betaald
- Je vraagt binnen 60 dagen na levering om teruggave
- De goederen liggen nog bij de gefailleerde
- De curator moet akkoord gaan of de rechter beslist
Je moet bewijzen dat de goederen geleverd zijn en nog niet betaald. Daarnaast moet je aantonen dat ze nog steeds in de boedel zitten.
Het recht van reclame krijgt voorrang op andere schuldeisers. Dat maakt het een krachtig middel voor leveranciers die recent hebben geleverd.
Bestuurdersaansprakelijkheid en extra juridische stappen
Crediteuren kunnen bestuurders soms persoonlijk aansprakelijk stellen voor de schulden van een failliete onderneming. Dat gebeurt alleen als er echt sprake is van mismanagement of slecht bestuur.
Wanneer is bestuurdersaansprakelijkheid mogelijk?
Als bestuurders van een BV, NV of stichting onbehoorlijk hebben gehandeld, kunnen ze aansprakelijk worden. Normaal draait de vennootschap zelf op voor de schulden.
Belangrijkste voorwaarden:
• Onbehoorlijk bestuur moet bewezen zijn.
• Er moet een directe link zijn tussen het slechte beleid en de schade.
• De schulden zijn niet door de vennootschap te betalen.
De curator of schuldeisers moeten aantonen dat bestuurders hun taken hebben verwaarloosd. Denk aan geen juiste administratie bijhouden.
Vraag je faillissement te laat aan? Dan kun je ook persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. Bestuurders moeten in actie komen zodra ze weten dat betalingsproblemen op de loer liggen.
Persoonlijke aansprakelijkheid van bestuurders bij mismanagement
Bij mismanagement kunnen bestuurders met hun privévermogen aansprakelijk worden. Hun eigen spullen kunnen dan worden verkocht om de schulden te betalen.
Voorbeelden van mismanagement:
• Geen goede boekhouding bijhouden
• Belastingen niet op tijd overmaken
• Doorgaan terwijl faillissement onvermijdelijk is
• Geld doorsluizen naar andere bedrijven
Crediteuren kunnen een aparte procedure starten tegen bestuurders. Die procedure loopt los van het faillissement zelf.
Het bewijs moet stevig zijn. Bestuurders kunnen zich verdedigen door te laten zien dat ze juist hebben gehandeld.
Goede documentatie en tijdig advies van een professional maken het verschil.
Strategieën en tips voor toekomstige bescherming
Het beste moment om jezelf te beschermen tegen failliete klanten? Dat is voordat de problemen ontstaan. Slimme afspraken en een beetje vooruitdenken besparen je later veel ellende.
Voorkomen van risico’s bij nieuwe klantrelaties
Een grondige screening van nieuwe klanten is je eerste verdedigingslinie. Doe altijd een kredietcheck voordat je grote orders accepteert.
Belangrijke controlepunten:
- KvK-gegevens en jaarrekeningen opvragen
- Check het betalingsgedrag bij andere leveranciers
- Beoordeel de financiële gezondheid via kredietbureaus
- Vraag referenties op bij andere zakenpartners
Begin bij nieuwe klanten liever met kleine orders. Zo kun je hun betalingsgedrag testen zonder veel risico.
Stel een creditlimiet per klant vast en herzie deze regelmatig. Zo voorkom je dat vorderingen uit de hand lopen.
Gebruik van algemene voorwaarden
Goede algemene voorwaarden zijn je juridische vangnet. Ze moeten duidelijk zijn en je moet ze bij elke transactie van toepassing verklaren.
Essentiële clausules:
- Betalingstermijnen en rente bij te late betaling
- Eigendomsvoorbehoud op geleverde goederen
- Incassokosten en juridische kosten voor rekening van de klant
- Opschortingsrecht bij betalingsachterstand
Het eigendomsvoorbehoud is vaak het meest waardevol. Daarmee blijven je goederen van jou tot alles is betaald.
Laat je voorwaarden juridisch checken. Een advocaat kan helpen met waterdichte teksten die standhouden in de rechtbank.
Betalingszekerheden inbouwen
Betalingszekerheden geven je extra bescherming tegen wanbetaling. Ze zorgen ervoor dat je je geld terugziet, zelfs als de klant in de problemen komt.
Effectieve zekerheidsvormen:
- Borgstelling: Een derde partij garandeert de betaling
- Pandrecht: Zekerheid op inventaris, voorraad of vorderingen van de klant
- Bankgarantie: De bank staat garant als de klant niet betaalt
- Vooruitbetaling: (Gedeeltelijk) vooraf laten betalen
Borgstelling door een financieel sterke partij werkt goed. Denk aan een moederbedrijf of een andere partij met voldoende middelen.
Pandrecht op bedrijfsmiddelen geeft je voorrang bij faillissement. Je moet het pandrecht wel goed vestigen en inschrijven.
Vraag bij risicovolle klanten gerust om vooruitbetaling. Dat haalt het kredietrisico helemaal weg, maar kan de relatie wel wat stroever maken.
Veelgestelde vragen
Crediteuren stellen vaak dezelfde vragen als een klant failliet gaat. De procedure voor het indienen van vorderingen en het terugkrijgen van geld volgt vaste regels waar je niet omheen kunt.
Hoe kan ik mijn vordering indienen bij een failliete klant?
Je geeft je openstaande factuur door aan de curator van de failliete onderneming. Die curator zet jouw vordering op de officiële crediteurenlijst.
Verzamel alle relevante documenten: facturen, contracten en correspondentie die de schuld bewijzen. Laat daar geen twijfel over bestaan.
De curator stelt een deadline voor het indienen van vorderingen. Zorg dat je die niet mist, anders loop je je rechten mis.
Wat zijn de stappen die ik moet ondernemen na het faillissement van een klant?
Neem eerst contact op met de curator. Die persoon beheert de failliete boedel en coördineert alles.
Dien daarna je vordering officieel in. Stuur alle bewijsstukken naar de curator.
Kijk of je misschien goederen kunt terughalen. Dat kan alleen als je bijvoorbeeld een eigendomsvoorbehoud hebt of recht van reclame.
Wacht vervolgens af hoe de boedel wordt verkocht. De curator laat weten of en wat je uiteindelijk krijgt.
Welke rechten heb ik als crediteur bij een faillissement?
Je mag je vordering indienen bij de curator. Daarna kom je op de lijst van crediteuren.
Je mag ook naar vergaderingen voor crediteuren. Daar hoor je hoe het staat met het faillissement.
Als crediteur heb je recht op een deel van de opbrengst. Hoeveel dat is, hangt af van wat er verkocht wordt.
Heb je een lopend contract? Je kunt niet zomaar stoppen met leveren. Het contract loopt door tot de curator het beëindigt.
Op welke wijze kan ik als preferente schuldeiser behandeld worden?
Bepaalde crediteuren krijgen voorrang bij de uitkering. Werknemers bijvoorbeeld, voor loon en premies.
Leveranciers met eigendomsvoorbehoud halen hun spullen terug. Zij hoeven niet te wachten op de uitkering.
Crediteuren met zekerheden zoals hypotheek of pandrecht hebben ook voorrang. Zij krijgen eerder geld dan gewone handelscrediteuren.
De curator bepaalt wie wanneer uitbetaald krijgt. Hij volgt de wettelijke regels voor voorrang.
Hoe verloopt het proces van een faillissementsafwikkeling?
Het faillissement start met de uitspraak van de rechter. Die benoemt direct een curator om de boedel te beheren.
De curator kijkt wat er allemaal is en wat er nog openstaat aan schulden. Hij maakt een overzicht van de bezittingen.
Daarna verkoopt hij de activa. Dat kan via een veiling, onderhandse verkoop of soms een bedrijfsoverdracht.
Na de verkoop betaalt de curator de crediteuren uit. Daarbij houdt hij de wettelijke rangorde aan.
Wat moet ik doen als ik vermoed dat er sprake is van onrechtmatigheden bij het faillissement van mijn klant?
Denk je dat er iets niet klopt bij het faillissement van je klant? Je kunt je vermoedens altijd melden bij de curator.
De curator moet verdachte handelingen onderzoeken. Dat is gewoon zijn taak.
Heb je echt het gevoel dat er fraude in het spel is? Dan moet de curator contact opnemen met het Openbaar Ministerie.
Het Openbaar Ministerie kan dan besluiten om een strafrechtelijk onderzoek te starten.
Je kunt trouwens ook een advocaat inschakelen. Die kan samen met jou bekijken of er juridische stappen mogelijk zijn.
Sommige handelingen van vóór het faillissement zijn soms terug te draaien. Zo’n actie heet een pauliana-actie en kan extra geld opleveren voor crediteuren.
