ESG-bepalingen in leverancierscontracten: Van extraatje naar onmisbare voorwaarde

ESG-bepalingen in leverancierscontracten zijn in korte tijd geëvolueerd van een ‘leuk extraatje’ naar een keiharde voorwaarde voor de continuïteit van je bedrijf. Dit komt niet uit de lucht vallen. Strenge wetgeving zoals de CSRD en de toenemende druk om de héle toeleveringsketen duurzamer te maken, dwingen bedrijven om deze zaken contractueel vast te leggen. Het is de kern van modern risicobeheer geworden.

Waarom ESG in contracten nu een must is

Denk even terug aan een paar jaar geleden. Duurzaamheid was toen vooral iets voor de marketingafdeling, een mooi eco-label op een product. Die tijd is definitief voorbij. Vandaag de dag is het verankeren van ESG-criteria (Environmental, Social, Governance) in je leverancierscontracten geen oppervlakkige imagokwestie meer. Het is een fundamentele pijler voor je risicomanagement en de stabiliteit van je operatie.

Deze verandering is geen modegril, maar een direct gevolg van concrete ontwikkelingen. De maatschappij verwacht simpelweg meer. Klanten, investeerders en zelfs je eigen medewerkers eisen transparantie en verantwoordelijkheid. Een misstap bij een leverancier aan de andere kant van de wereld kan vandaag de dag direct leiden tot forse reputatieschade en financiële verliezen.

De wettelijke druk neemt toe

De belangrijkste motor achter deze verandering is zonder twijfel de steeds strengere Europese wetgeving. De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) verplicht grote(re) bedrijven om tot in detail te rapporteren over hun duurzaamheidsimpact. En let op: dat geldt ook voor de impact van hun toeleveranciers. Dit is geen simpel vinkje zetten; het vraagt om harde, verifieerbare data uit je hele waardeketen.

Zonder contractueel vastgelegde ESG-verplichtingen is het praktisch onmogelijk om aan de rapportage-eisen van de CSRD te voldoen. Het contract wordt daarmee hét juridische instrument om de benodigde informatie en prestaties af te dwingen.

Alsof dat nog niet genoeg is, staat de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) op het punt om de ketenverantwoordelijkheid nog verder aan te scherpen. Deze wetgeving gaat bedrijven verplichten om risico’s op het gebied van mensenrechten en milieu in hun keten actief op te sporen, te voorkomen en aan te pakken. Wie dit negeert, kan rekenen op flinke boetes en aansprakelijkheidsrisico’s.

Van brandjes blussen naar proactief bouwen

Door ESG-bepalingen in je contracten op te nemen, stap je over van een reactieve naar een proactieve aanpak. Je wacht niet langer tot er een probleem ontstaat, maar bouwt aan een raamwerk dat duurzaamheid en ethiek vanaf de start garandeert. Dat levert direct concrete voordelen op:

• Meer veerkracht: Je herkent en vermindert risico’s in je toeleveringsketen voordat ze escaleren.
• Betere leveranciersrelaties: Je werkt samen met partners die jouw waarden delen. Dit stimuleert bovendien innovatie op het gebied van duurzaamheid.
• Een sterkere marktpositie: Je profileert je als een betrouwbare en verantwoordelijke partij, wat cruciaal is om aanbestedingen te winnen en talent en investeerders aan te trekken.

De conclusie is dan ook helder: de tijd dat ESG-bepalingen in leverancierscontracten van extraatje naar onmisbare voorwaarde zouden verschuiven, is niet iets voor de toekomst. Het is de realiteit van nu en de basis voor elke toekomstbestendige onderneming.

Wat ESG-bepalingen concreet betekenen

Het begrip ESG kan wat abstract overkomen, maar zodra het zijn weg vindt naar een leverancierscontract, wordt het keiharde realiteit. Het verandert van een mooi idee op papier naar juridisch bindende afspraken die de kern raken van hoe u met leveranciers samenwerkt. Dit zijn geen vrijblijvende beloftes meer. Het zijn serieuze voorwaarden die essentieel zijn voor risicobeheer en uw verantwoordelijkheid in de keten.

Om dit echt te doorgronden, moeten we de letters E, S en G even uit elkaar trekken en kijken wat ze in de praktijk, in een contract, betekenen. Elke letter staat voor een domein waarin u hele specifieke en meetbare eisen aan uw partners kunt – en eigenlijk ook moet – stellen.

Environmental: de ecologische voetafdruk vastleggen

De ‘E’ staat voor Environmental en draait volledig om de impact die uw leverancier op onze planeet heeft. Dit is vaak het meest tastbare deel van ESG, omdat je het kunt vertalen naar glasheldere prestatie-eisen in je contract. Het doel is simpel: de ecologische schade binnen je hele toeleveringsketen zo klein mogelijk maken.

Denk bijvoorbeeld aan hele concrete verplichtingen, zoals:

• CO2-reductie: Clausules die een leverancier verplichten om jaarlijks de CO2-uitstoot te meten, daarover te rapporteren en een plan op te stellen met duidelijke doelstellingen voor de komende jaren.
• Energieverbruik: Voor de ‘E’ kunnen contracten ook eisen stellen aan de energiebronnen van leveranciers. Denk aan de verplichting om over te stappen op duurzame oplossingen, zoals zonnepanelen voor bedrijven.
• Afvalbeheer en circulariteit: Harde afspraken over het verminderen van afval, het verhogen van het recyclingpercentage of zelfs de verplichting om gerecyclede materialen in het productieproces te gebruiken.

Met dit soort clausules maak je ecologische verantwoordelijkheid meetbaar en dus ook afdwingbaar.

Social: de menselijke factor in het contract

De ‘S’ van Social richt zich op de mensen: de medewerkers in de toeleveringsketen. Het gaat erom dat je zeker weet dat er ethisch wordt gehandeld en dat mensenrechten worden gerespecteerd. En dan niet alleen bij je directe leverancier, maar ook bij hún toeleveranciers.

Een contractuele clausule die kinderarbeid verbiedt, is meer dan een statement. Het geeft u het recht om de samenwerking onmiddellijk te beëindigen bij een overtreding, waardoor u uw eigen bedrijf beschermt tegen ernstige reputatieschade en juridische risico’s.

Contractuele afspraken op dit vlak zien er vaak zo uit:

• Eerlijke lonen en veilige werkomstandigheden: Een verplichting voor de leverancier om te voldoen aan lokale arbeidswetten en internationale normen voor een leefbaar loon en een veilige werkplek.
• Verbod op dwang- en kinderarbeid: Een expliciete clausule die elke vorm van moderne slavernij of kinderarbeid uitsluit, vaak inclusief het recht op onaangekondigde inspecties (audits).
• Diversiteit en inclusie: Stimulerende afspraken om een inclusieve werkvloer te bevorderen. Dit is vaak meer een inspanningsverplichting dan een keiharde eis.

Governance: de regels voor goed bestuur

De ‘G’ voor Governance, oftewel deugdelijk bestuur, is het fundament onder de ‘E’ en de ‘S’. Zonder een transparante en ethische bedrijfsvoering zijn de andere beloften immers weinig waard. Deze clausules zorgen ervoor dat uw leverancier op een integere manier zaken doet.

In contracten vertaalt dit zich naar afspraken over:

• Anti-corruptie en omkoping: Een duidelijke clausule die elke vorm van corruptie verbiedt en de leverancier verplicht om interne controlesystemen op orde te hebben.
• Transparante rapportage: De plicht om periodiek te rapporteren over de voortgang op de afgesproken ESG-doelen. Deze data is cruciaal voor uw eigen CSRD-rapportage.
• Databeveiliging en privacy: Zeker in onze digitale wereld is het vastleggen van verplichtingen rondom de bescherming van (persoons)gegevens een onmisbaar onderdeel van goed bestuur.

In Nederland is het opnemen van zulke ESG-bepalingen in leverancierscontracten al lang geen vrije keuze meer. Met de komst van de CSRD moeten grote bedrijven nu verplicht rapporteren over de prestaties van hun héle keten. Dit dwingt hen om contracten vol te zetten met ESG-dataclausules en inspanningsverplichtingen. Zo wordt een abstract concept een krachtig, juridisch instrument.

De blinde vlek in uw toeleveringsketen aanpakken

Veel ondernemingen hebben een gevaarlijke blinde vlek in hun bedrijfsvoering. Ze hebben weliswaar contracten met hun directe leveranciers, maar wat er dieper in de keten gebeurt – bij de leveranciers van hún leveranciers – is vaak een groot vraagteken. U weet niet écht hoe uw partners presteren op het gebied van milieu, mensenrechten of ethisch bestuur.

Deze onwetendheid is geen klein, acceptabel risico meer. Het is een directe bedreiging voor uw reputatie, financiële stabiliteit en de continuïteit van uw bedrijf. Zonder contractueel vastgelegde informatieplichten gokt u feitelijk met de toekomst van uw organisatie. U kunt alleen maar hopen dat alles goed gaat, zonder enige vorm van controle.

Van passief document naar actief stuurinstrument

Een traditioneel leverancierscontract is vooral een reactief document. Het ligt in een la en wordt er pas bijgepakt als er een probleem is, zoals een late levering of een defect product. ESG-bepalingen in leverancierscontracten gooien die dynamiek volledig om. Ze veranderen het contract van een passief juridisch document naar een proactief sturingsinstrument.

In plaats van af te wachten tot er een schandaal losbarst, kunt u met de juiste clausules actief sturen op de prestaties van uw leveranciers. Het contract wordt zo uw ‘ogen en oren’ in de toeleveringsketen. Onzekerheid maakt plaats voor controle, en risico’s worden omgebogen naar veerkracht.

Specifieke clausules die het verschil maken

Hoe zorgt u er nu voor dat u niet langer in het duister tast? Door specifieke, afdwingbare clausules op te nemen die transparantie afdwingen. Dit zijn de bouwstenen voor een robuust en inzichtelijk supply chain management.

Denk bijvoorbeeld aan de volgende onmisbare clausules:

• Verplichte rapportages: Leg contractueel vast dat leveranciers periodiek moeten rapporteren over specifieke ESG-cijfers, zoals CO2-uitstoot, waterverbruik of personeelsverloop. Deze data heeft u nodig voor uw eigen CSRD-rapportage.
• Auditrechten: Neem een clausule op die u het recht geeft om (onaangekondigde) audits uit te voeren. Hiermee controleert u of de leverancier zich aan de afgesproken ESG-normen houdt. Dit werkt als een krachtig preventief middel.
• Doorgeefverplichting (cascadeclausule): Dit is misschien wel de allerbelangrijkste. Deze clausule verplicht uw directe leverancier om dezelfde ESG-eisen op te leggen aan zíjn onderaannemers. Zo creëert u een ‘watervaleffect’ van verantwoordelijkheid dat diep de keten in sijpelt.

Recente cijfers onderstrepen de urgentie. Een Nederlands supply chain onderzoek laat zien dat maar liefst 73% van de bedrijven te weinig inzicht heeft in de ESG-prestaties van hun naaste leveranciers. Bovendien geeft 49% aan dat de data-uitwisseling tekortschiet, wat duurzaamheidsdoelen frustreert.

De nieuwe realiteit van ketenverantwoordelijkheid

Het ontbreken van ESG-clausules creëert een risicoprofiel dat simpelweg niet meer acceptabel is. De vergelijking tussen een traditioneel en een ESG-gericht contract maakt dit pijnlijk duidelijk.

Vergelijking van traditionele versus ESG-gerichte contracten

Deze tabel toont de belangrijkste verschillen tussen een standaard leverancierscontract en een contract waarin ESG-bepalingen centraal staan, met focus op risico, transparantie en verantwoordelijkheid.

Een ESG-gericht contract verandert fundamenteel hoe u naar uw leveranciersrelaties kijkt en hoe u risico’s beheert.

Zonder inzicht in de ESG-prestaties van uw leveranciers, importeert u onbekende risico’s direct in uw eigen bedrijfsvoering. Een ESG-gericht contract functioneert als een filter dat deze risico’s identificeert en beheersbaar maakt.

Door deze blinde vlekken aan te pakken, beschermt u niet alleen uw bedrijf. U bouwt aan een veerkrachtigere, ethischere en uiteindelijk waardevollere onderneming voor de lange termijn. Het is een investering in zekerheid in een wereld vol onzekerheden.

De impact van ESG op het Nederlandse MKB

Veel MKB-ondernemers halen opgelucht adem. Ze denken dat al die ingewikkelde ESG-wetgeving aan hen voorbijgaat, omdat ze niet direct onder de CSRD-rapportageplicht vallen. “Dat is toch alleen voor de grote jongens?” is een veelgehoorde gedachte. Maar dit is een gevaarlijke misvatting die je kansen en zelfs contracten kan kosten.

De realiteit is namelijk dat grote bedrijven wél verplicht zijn om ESG-data uit hun hele keten op te vragen. Dit zorgt voor een watervaleffect: de verplichtingen van de multinationals sijpelen onvermijdelijk door naar hun toeleveranciers, hoe klein ook.

Het watervaleffect in de praktijk

Stel, je hebt een MKB-bedrijf en levert cruciale onderdelen aan een grote fabrikant. Die fabrikant moet rapporteren over zijn totale CO2-uitstoot. Om dat te kunnen doen, heeft hij de CO2-gegevens van al zijn leveranciers nodig. Dus ook van jou.

Kun jij die informatie niet aanleveren? Of scoor je ver onder de maat? Dan word je ineens een risico voor je klant. Die kan dan besluiten om over te stappen naar een concurrent die zijn ESG-zaken wél op orde heeft. En zo worden ESG-bepalingen in leverancierscontracten indirect een keiharde voorwaarde, ook voor het MKB.

De vraag voor het MKB is niet langer of je meedoet met ESG, maar hoe. Wie nu afwacht, riskeert niet alleen reputatieschade, maar verliest straks ook concrete opdrachten en financieringsmogelijkheden.

Dit effect beperkt zich niet tot je klanten. Ook banken en investeerders gebruiken ESG-criteria steeds vaker als voorwaarde voor een lening of investering. MKB-bedrijven zonder duidelijk ESG-beleid stuiten vaker op problemen bij het aanvragen van financiering of krijgen te maken met hogere rentes. Zo verandert ESG van een ‘nice-to-have’ in een strategische noodzaak.

Van verplichting naar strategische kans

Hoewel deze ontwikkeling misschien als een last voelt, biedt ze juist enorme kansen voor MKB’ers die slim inspelen op de verandering. Door proactief met ESG aan de slag te gaan, kun je je onderscheiden van de concurrentie en jezelf positioneren als een betrouwbare, toekomstbestendige partner.

Dat levert heel concrete voordelen op:

• Sterkere concurrentiepositie: Je wordt een veel aantrekkelijkere leverancier voor grote opdrachtgevers die hun keten moeten verduurzamen.
• Betere toegang tot kapitaal: Een goed ESG-beleid maakt je interessanter voor banken en investeerders, wat kan leiden tot gunstigere voorwaarden.
• Kostenbesparing en efficiëntie: Investeren in bijvoorbeeld energiezuinige processen (de ‘E’ van Environment) zie je vaak direct terug in lagere operationele kosten.
• Aantrekkelijker werkgeverschap: Talent, en dan met name de jongere generatie, wil graag werken voor een bedrijf met een duidelijke maatschappelijke missie.

Hoe je ESG in je voordeel gebruikt

De sleutel is om ESG niet te zien als een administratieve horde, maar als een vast onderdeel van je bedrijfsstrategie. Je hoeft niet meteen alles perfect te doen. Begin met kleine, haalbare stappen. Analyseer waar jouw bedrijf de grootste impact maakt en waar je relatief eenvoudig kunt verbeteren.

Leg je inspanningen goed vast en wees er transparant over naar je klanten en andere partners. Door te laten zien dat je je verantwoordelijkheid neemt, bouw je aan een ijzersterke reputatie die je op de lange termijn veel zal opleveren. Zo maak je van externe druk een krachtige motor voor groei.

ESG in de praktijk: een stappenplan voor ijzersterke contracten

Het verwerken van ESG-criteria in je leverancierscontracten voelt misschien als een berg werk, maar met een slimme aanpak wordt het een overzichtelijk en vooral strategisch proces. Het is zeker geen kwestie van een paar standaardclausules knippen en plakken. Nee, een écht effectieve aanpak vraagt om een doordachte strategie, perfect afgestemd op de risico’s en kansen in jouw specifieke sector en keten.

Het doel is niet om je leveranciers op te zadelen met een onmogelijke taak. Integendeel. Het gaat erom dat je samen bouwt aan een keten die tegen een stootje kan en die eerlijker is voor mens en milieu. Een goed opgezet proces schept duidelijkheid voor iedereen, moedigt samenwerking aan en maakt je ESG-bepalingen in leverancierscontracten een krachtig middel voor positieve verandering. Dit stappenplan wijst je de weg.

Stap 1: Begin bij het begin: een grondige risicoanalyse

Voordat je ook maar één letter op papier zet, moet je weten waar de pijnpunten zitten. Waar schuilen de grootste risico’s in jouw toeleveringsketen? Want niet elke leverancier is hetzelfde. Een softwareleverancier uit Nederland heeft een heel ander ESG-profiel dan een textielfabriek in Zuidoost-Azië. Een scherpe risicoanalyse is dus het fundament van je hele strategie.

Kijk kritisch naar je leveranciersbestand en let op:

• Geografische locatie: In welke landen zitten je leveranciers? Sommige regio’s kennen nu eenmaal een hoger risico op het gebied van arbeidsrechten of milieuvervuiling.
• Sector en industrie: De risico’s in de mijnbouw (denk aan milieuschade) zijn totaal anders dan die in de IT (databeveiliging, stroomverbruik van datacenters).
• Product of dienst: Heb je te maken met grondstoffen waar ontbossing op de loer ligt, of leveren ze diensten met een grote sociale impact?

Deze analyse helpt je om je aandacht te richten waar die het hardst nodig is. Zo focus je op de leveranciers waar de impact – en jouw invloed – het grootst is.

Stap 2: Formuleer heldere en meetbare doelen

Vage beloftes als “we streven naar duurzaamheid” zijn juridisch waardeloos. Wat je nodig hebt, zijn concrete, meetbare en haalbare doelstellingen. Dat schept niet alleen duidelijkheid voor beide partijen, maar maakt ook de voortgang controleerbaar. Zonder meetbaarheid zijn je clausules niet meer dan loze woorden.

Een sterke ESG-clausule is specifiek. Zeg dus niet “de CO2-uitstoot verminderen”, maar formuleer het zo: “de CO2-uitstoot per geproduceerde eenheid jaarlijks met 5% verlagen, gemeten ten opzichte van het basisjaar 2024″.

Maak je doelstellingen SMART: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Dit voorkomt welles-nietes-discussies achteraf en zorgt ervoor dat je de prestaties daadwerkelijk kunt volgen en rapporteren. En dat is weer cruciaal voor je eigen compliance.

Stap 3: Tijd voor het echte werk: specifieke en afdwingbare clausules

Nu je weet wat je risico’s en doelen zijn, kun je de contracten gaan aanpassen. Deze clausules zijn de juridische vertaling van je ESG-ambities. Ze moeten stevig genoeg zijn om af te kunnen dwingen, maar ook flexibel genoeg om samenwerking niet in de weg te staan.

Een paar clausules die je eigenlijk niet kunt missen:

1. Gedragscode (Code of Conduct): Verwijs naar een gedetailleerde gedragscode die je als bijlage toevoegt. Hierin staan jouw minimumeisen op het gebied van mensenrechten, milieu en ethisch zakendoen. De leverancier moet contractueel tekenen dat hij zich hieraan houdt.
2. Rapportageplicht: Verplicht de leverancier om periodiek specifieke data aan te leveren. Denk aan energieverbruik, afvalpercentages of cijfers over arbeidsomstandigheden. Leg ook vast hoe en hoe vaak dit moet gebeuren.
3. Auditrechten: Neem het recht op om te controleren of de ESG-afspraken worden nageleefd, eventueel door een onafhankelijke derde partij. Dit kan een check van de administratie zijn, maar ook een inspectie op locatie.
4. Doorgeefverplichting: Een cruciale clausule. Hiermee verplicht je jouw leverancier om vergelijkbare ESG-eisen op te leggen aan zíjn toeleveranciers. Zo zorg je dat jouw normen dieper de keten in sijpelen.

Stap 4: Monitoren en handhaven

Een contract is pas wat waard als je de naleving ervan controleert. Het opzetten van een monitoringssysteem is daarom een onmisbare laatste stap. Dat hoeft geen peperduur, complex systeem te zijn. Je kunt prima beginnen met periodieke vragenlijsten en het analyseren van de rapportages die je binnenkrijgt.

Koppel hier ook duidelijke gevolgen aan als een leverancier de afspraken niet nakomt. Het doel is niet om direct te straffen, maar om verbetering aan te moedigen. Een escalatiemodel werkt hier vaak het best:

• Fase 1: Dialoog en verbeterplan: Loopt het mis? Ga dan het gesprek aan en stel samen een haalbaar verbeterplan op met duidelijke deadlines.
• Fase 2: Opschorten: Blijft verbetering uit? Dan kun je als drukmiddel betalingen of nieuwe orders tijdelijk stilleggen.
• Fase 3: Contractbeëindiging: Is een leverancier structureel onwillig of onbekwaam, dan moet je de optie hebben om het contract te beëindigen. Dit is een laatste redmiddel, puur om je eigen bedrijf te beschermen.

Door deze stappen te volgen, maak je van je leverancierscontracten méér dan alleen passieve documenten. Je maakt er actieve instrumenten van voor een duurzamere en transparantere bedrijfsvoering.

De toekomst van contracteren is duurzaam

Als er één ding duidelijk is, is het wel dit: ESG-bepalingen zijn geen modegril die overwaait. Ze zijn een fundamentele en blijvende verandering in de manier waarop we zakendoen. De tijd dat duurzaamheid een ‘leuk extraatje’ was, ligt ver achter ons. Het is nu een keiharde voorwaarde.

Deze verschuiving wordt allang niet meer alleen gedreven door idealen, maar door harde economische en juridische feiten. ESG-criteria in uw contracten opnemen is dan ook veel meer dan een juridische plichtpleging om aan wetten als de CSRD te voldoen. Het is een strategische keuze voor een veerkrachtige en toekomstbestendige onderneming. U versterkt er uw risicobeheer mee, beschermt de reputatie van uw merk en zet uzelf op scherp in een markt die steeds meer waarde hecht aan duurzaamheid.

Van afwachten naar proactief handelen

De grootste valkuil? Achteroverleunen en wachten tot u door nieuwe wetgeving of een veeleisende klant wordt gedwongen om in actie te komen. Een reactieve houding leidt bijna altijd tot overhaaste beslissingen, onnodig hoge kosten en gemiste kansen. Juist door nu proactief ESG-bepalingen in leverancierscontracten te omarmen, houdt u zelf de regie. U kunt de transitie vormgeven op uw eigen voorwaarden.

De oproep is dan ook helder: wacht niet langer af, maar neem vandaag nog het initiatief.

ESG in uw contracten verankeren is geen verdediging om boetes te ontlopen. Het is een aanvallende strategie om waarde te creëren, risico’s te minimaliseren en een duurzame erfenis op te bouwen.

Begin klein, maar begin wel. Kijk eens kritisch naar uw huidige contracten en processen. Waar zitten de grootste risico’s in uw keten? Ga het gesprek aan met uw belangrijkste leveranciers. Door nu deze eerste stappen te zetten, bouwt u aan een transparantere, ethischere en uiteindelijk succesvollere toekomst voor uw bedrijf. Zie het als een directe investering in de relevantie en het voortbestaan van uw onderneming.

Veelgestelde vragen over ESG in leverancierscontracten

De stap naar concrete ESG-bepalingen in uw leverancierscontracten roept in de praktijk vaak vragen op. Nu we de strategie en implementatie hebben doorgenomen, duiken we in de kwesties die ondernemers het vaakst bezighouden.

Met deze antwoorden proberen we de laatste onduidelijkheden weg te nemen. Zo bent u goed voorbereid op de overgang naar een duurzame en toekomstbestendige toeleveringsketen, ook als het even tegenzit.

Hoe begin ik met ESG-data verzamelen van honderden leveranciers?

Het idee om van uw complete leveranciersbestand data op te vragen, kan behoorlijk overweldigend lijken. De sleutel zit hem in een gefaseerde aanpak. Het is niet realistisch – en ook niet nodig – om iedereen tegelijk aan te schrijven.

Begin met een risicoanalyse om te bepalen waar de prioriteiten liggen. Richt uw aandacht eerst op:

• Strategische leveranciers: De partners die onmisbaar zijn voor uw bedrijfsvoering.
• Hoog-risico leveranciers: Partijen in sectoren of regio’s met bekende ESG-risico’s, zoals kinderarbeid of milieuvervuiling.

Maak vervolgens gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten en overweeg softwareplatforms die gespecialiseerd zijn in supply chain management. Hiermee kunt u het proces grotendeels automatiseren. Zo bouwt u stapsgewijs een databank op, beginnend bij de leveranciers waar de impact het grootst is.

Wat als een leverancier niet kan of wil voldoen?

Niet elke leverancier zal direct aan uw nieuwe ESG-eisen kunnen of willen voldoen. Toch is een harde sanctie zelden de beste oplossing. Het verbreken van een zakelijke relatie kost tijd en geld, en het lost het onderliggende probleem in de keten niet op.

Een constructieve dialoog is bijna altijd effectiever dan directe contractbeëindiging. Beschouw ESG-clausules als een startpunt voor samenwerking en verbetering, niet als een botte bijl.

Ga dus het gesprek aan. Probeer te achterhalen waarom een leverancier niet meekomt. Is het een gebrek aan kennis, middelen of simpelweg onwil? Vaak is een gezamenlijk verbeterplan met haalbare doelen de meest productieve weg vooruit. U kunt ondersteuning bieden door kennis te delen of te wijzen op best practices. Pas als een leverancier structureel onwillig blijft, wordt contractbeëindiging een noodzakelijke laatste stap om uw eigen risico’s in te perken.

Kan ik gewoon standaard ESG-clausules gebruiken?

Het is verleidelijk om een standaardclausule van het internet te plukken en in uw contract te plakken. Er bestaan inderdaad modelclausules, bijvoorbeeld van de International Chamber of Commerce, die een prima startpunt kunnen zijn. Maar wees gewaarschuwd: ‘one-size-fits-all’ bestaat niet als het gaat om effectieve ESG-bepalingen.

Elk bedrijf en elke toeleveringsketen is uniek. Een clausule die echt werkt, is altijd maatwerk. Deze moet specifiek zijn afgestemd op de risico’s in uw sector, de aard van de producten of diensten die u afneemt en de capaciteiten van de leverancier in kwestie. Gebruik modellen ter inspiratie, maar zorg altijd voor een juridische check en een aanpassing die past bij uw unieke situatie.