Scheiding met huwelijkse voorwaarden uitgelegd

Een scheiding met huwelijkse voorwaarden pakt compleet anders uit dan wanneer je in gemeenschap van goederen bent getrouwd. Simpel gezegd: de afspraken die jullie vóór of tijdens het huwelijk hebben vastgelegd, vormen nu het financiële draaiboek voor de scheiding. Dit script bepaalt precies hoe bezittingen, schulden en pensioen verdeeld moeten worden.

Wat huwelijkse voorwaarden écht betekenen voor jullie scheiding

Toen jullie trouwden, legden jullie de basis voor een gezamenlijke toekomst. De huwelijkse voorwaarden kun je zien als de financiële blauwdruk van die toekomst. In plaats van de standaardregels van de wet te volgen, hebben jullie je eigen spelregels opgesteld. Bij een scheiding wordt die blauwdruk de leidraad voor de hele afwikkeling.

Deze voorwaarden zijn cruciaal, want ze hebben direct invloed op je financiële situatie na de breuk. Ze bepalen niet alleen wat van wie is, maar ook hoe je omgaat met bijvoorbeeld een waardestijging van het huis of gezamenlijke schulden. Het doorgronden van dit document is daarom de allereerste en belangrijkste stap in het proces.

De kern van de afspraken

De inhoud van huwelijkse voorwaarden kan enorm verschillen. De meest voorkomende afspraken gaan over het gescheiden houden van vermogens, vaak om privébezittingen of een eigen onderneming buiten schot te houden. De belangrijkste begrippen die je tegenkomt, zijn:

• Koude uitsluiting: Hierbij blijft alles volledig gescheiden. Wat van jou was, blijft van jou. Wat van je partner was, blijft van je partner. Er ontstaat in principe geen gezamenlijk vermogen.
• Verrekenbedingen: Dit zijn clausules die regelen dat bepaalde inkomsten of vermogenswinsten tóch gedeeld moeten worden. Dit kan jaarlijks (een periodiek verrekenbeding) of pas aan het einde van het huwelijk (een finaal verrekenbeding).

Juist die verrekenbedingen maken een scheiding met huwelijkse voorwaarden vaak ingewikkelder dan je zou denken. Vooral als een periodiek verrekenbeding nooit is uitgevoerd, kan dit leiden tot flinke juridische discussies over hoe het opgebouwde vermogen alsnog verdeeld moet worden.

Zie je huwelijkse voorwaarden niet als een statisch document, maar als een levend contract dat de financiële realiteit van je huwelijk weerspiegelt. De interpretatie ervan bepaalt uiteindelijk de uitkomst van de scheiding.

Een veranderend landschap

De noodzaak en populariteit van huwelijkse voorwaarden zijn door de jaren heen veranderd. Een interessant kantelpunt was 2018, toen de wet overging op een beperkte gemeenschap van goederen. Voor die tijd was het aantal stellen dat voorwaarden opstelde aanzienlijk hoger.

In 2018 daalde dit aantal met bijna 30% vergeleken met het jaar ervoor, een afname van 4.774 documenten. De nieuwe wet bood al een basisbescherming voor privévermogen, waardoor de urgentie voor aparte voorwaarden voor veel mensen afnam. Je kunt meer lezen over deze trends in huwelijksafspraken.

In deze gids duiken we dieper in de verschillende soorten voorwaarden, de procedure en de veelvoorkomende valkuilen. Zo krijg je een helder beeld van de juridische basis van jouw situatie en de stappen die je moet zetten.

De verschillende soorten huwelijkse voorwaarden en de gevolgen

Wanneer je praat over een scheiding met huwelijkse voorwaarden, is het alsof je een spel speelt waarvan je de regels vooraf zelf hebt opgesteld. Maar niet elk spelregelboek is hetzelfde. De specifieke afspraken in jullie akte bepalen de uitkomst volledig.

Het is dus cruciaal om te weten welke variant jullie destijds zijn overeengekomen. Dit is de blauwdruk voor de verdeling van bezittingen en schulden. Laten we de meest voorkomende vormen eens uit elkaar halen.

De koude uitsluiting: een strikte scheiding

De meest vergaande vorm is de koude uitsluiting. Dit kun je het beste zien als twee compleet gescheiden financiële werelden die naast elkaar bestaan. Er is geen enkele vorm van gemeenschappelijk vermogen.

Wat van jou was vóór het huwelijk, blijft van jou. Alles wat je tijdens het huwelijk verdient of erft, is ook van jou alleen. Dat geldt net zo goed voor schulden: ieder draagt de verantwoordelijkheid voor zijn of haar eigen schulden. Bij een scheiding neemt iedereen dus simpelweg mee wat op zijn of haar naam staat. Simpel en duidelijk.

Een koude uitsluiting biedt maximale bescherming voor privévermogen en is goud waard voor ondernemers. Het voorkomt dat schulden van de ene partner verhaald kunnen worden op de ander. De keerzijde is dat het voor de economisch zwakkere partner erg nadelig kan uitpakken.

Deze vorm wordt vaak gekozen door ondernemers of mensen die voor een tweede keer trouwen en vermogen uit een eerdere relatie veilig willen stellen. Het creëert een heldere, maar soms ook keiharde, financiële realiteit.

Het periodiek verrekenbeding: een jaarlijkse afrekening

Veel vaker zie je een variant waarbij er wél iets wordt gedeeld: het periodiek verrekenbeding. Soms hoor je ook de term 'Amsterdams verrekenbeding'. De basisgedachte is dat privévermogen (zoals erfenissen of bezit van voor het huwelijk) gescheiden blijft, maar het inkomen dat overblijft na aftrek van de huishoudelijke kosten, jaarlijks wordt verdeeld.

Een voorbeeld: jij verdient € 50.000 per jaar en je partner € 30.000. De gezamenlijke kosten voor levensonderhoud zijn € 60.000. In dat jaar is er dus € 20.000 (€ 80.000 – € 60.000) overgespaard. Volgens het beding zouden jullie deze € 20.000 met elkaar moeten delen, zodat ieder € 10.000 krijgt.

Maar hier schuilt een enorme valkuil. In de praktijk voeren maar heel weinig stellen deze jaarlijkse verrekening daadwerkelijk uit. De administratie schiet erbij in en het leven gaat gewoon door.

• Het gevolg? Als dit jarenlang niet gebeurt, kan een rechter bij een scheiding oordelen dat al het aanwezige vermogen aan het einde van de rit (met uitzondering van erfenissen en schenkingen) alsnog 50/50 verdeeld moet worden.
• Bewijslast: Het is dan aan jullie om te bewijzen welk deel van het vermogen níét uit dit overgespaarde inkomen is ontstaan. Dat is na jaren huwelijk vaak een onmogelijke opgave.

Een niet-uitgevoerd periodiek verrekenbeding kan een scheiding dus juridisch net zo ingewikkeld maken als een scheiding in gemeenschap van goederen. Alle goede bedoelingen ten spijt.

Het finaal verrekenbeding: de eindafrekening

Een andere populaire variant is het finaal verrekenbeding. Dit werkt compleet anders dan de periodieke versie. Tijdens het huwelijk blijft alles gescheiden, net als bij een koude uitsluiting. Je hoeft dus niet jaarlijks met de rekenmachine aan de slag.

De ‘verrekening’ vindt pas plaats aan het einde: bij een scheiding of overlijden. Op dat moment wordt er afgerekend alsof er een gemeenschap van goederen was. Alle bezittingen en schulden die tijdens het huwelijk zijn opgebouwd, worden dan alsnog gedeeld.

Je kunt dit zien als een koude uitsluiting met een ingebouwde ‘eindafrekening’. Het beschermt partners tijdens het huwelijk tegen elkaars schuldeisers, maar zorgt bij een scheiding wel voor een eerlijke verdeling van wat jullie samen hebben opgebouwd.

Vergelijking van huwelijkse voorwaarden bij een scheiding

Om de verschillen duidelijk te maken, hebben we een praktisch overzicht gemaakt van de impact van deze soorten huwelijkse voorwaarden op de verdeling van vermogen, schulden en pensioen.

Deze tabel geeft een versimpeld beeld; de details in jullie eigen akte zijn altijd leidend.

Welk type voorwaarden jullie precies hebben, staat letterlijk in het contract dat je ooit bij de notaris hebt getekend. Het nauwkeurig lezen en begrijpen van deze tekst is de absolute basis voor een eerlijke afwikkeling van je scheiding met huwelijkse voorwaarden. Een gespecialiseerde advocaat kan je helpen de vaak complexe juridische taal te vertalen naar concrete financiële gevolgen.

Uw stappenplan voor de scheidingsprocedure

Een scheiding is emotioneel al zwaar genoeg. Midden in die rollercoaster van gevoelens ook nog het overzicht moeten bewaren over alle praktische zaken, is een enorme opgave. Een helder stappenplan geeft dan houvast en voorkomt dat u cruciale zaken over het hoofd ziet. Zeker bij huwelijkse voorwaarden is zo’n gestructureerde aanpak onmisbaar. De details in uw overeenkomst zijn namelijk bepalend voor de hele procedure.

Dit stappenplan helpt u om de regie te houden en het proces zo soepel mogelijk te laten verlopen. We breken het op in concrete, behapbare fases, van de eerste voorbereiding tot de definitieve afwikkeling.

Fase 1: De voorbereiding en documentatie

Voordat er ook maar een juridische stap wordt gezet, begint het met een goede voorbereiding. Dit is echt het halve werk. Zie het als het leggen van een stevig fundament voor de rest van de procedure; zonder de juiste papieren kan een advocaat of mediator u simpelweg niet goed helpen.

Het allerbelangrijkste document? De originele akte van huwelijkse voorwaarden. Dit is het juridische script van uw scheiding. Lees de akte zorgvuldig door, ook al is de taal soms wat complex. Noteer wat voor u de belangrijkste bepalingen zijn, zoals het type voorwaarden (is het koude uitsluiting of is er een verrekenbeding?) en eventuele specifieke afspraken die u destijds heeft gemaakt.

Verzamel daarnaast alle financiële administratie van de afgelopen jaren. Denk hierbij aan:

• Jaaropgaven van alle bank- en spaarrekeningen.
• Overzichten van beleggingen en andere investeringen.
• Informatie over pensioenopbouw (een goed startpunt is Mijnpensioenoverzicht.nl).
• De aangiftes inkomstenbelasting uit de jaren dat u getrouwd was.
• Recente taxaties van uw huis en andere waardevolle bezittingen.

Het verzamelen van deze documenten is absoluut geen overbodige luxe. Het is de enige manier om een compleet en eerlijk beeld te krijgen van het vermogen dat verdeeld of verrekend moet worden. Dit vormt de basis voor alle gesprekken die nog gaan komen.

Fase 2: Juridische hulp inschakelen en afspraken maken

Met alle documenten op orde is het tijd voor professionele hulp. U heeft grofweg twee keuzes: samen naar een mediator, of ieder een eigen advocaat. Een mediator begeleidt u samen in het proces om tot afspraken te komen. Dat werkt vaak prima als u nog redelijk met elkaar kunt communiceren. Als de standpunten echter ver uit elkaar liggen of de emoties hoog oplopen, is een eigen advocaat doorgaans een betere keuze.

De belangrijkste taak in deze fase is het opstellen van het echtscheidingsconvenant. Dit is de schriftelijke overeenkomst waarin u alle afspraken over de scheiding vastlegt. De inhoud van uw huwelijkse voorwaarden vormt hierbij vanzelfsprekend de leidraad.

Een cruciaal punt is de juiste afwikkeling van eventuele verrekenbedingen. Stel, u had een periodiek verrekenbeding, maar dat is nooit uitgevoerd – een veelvoorkomend scenario. Dan moet er met terugwerkende kracht een complexe berekening plaatsvinden om het opgebouwde vermogen alsnog eerlijk te verdelen. Dit vraagt om specialistische financiële en juridische kennis.

Fase 3: De formele afwikkeling bij de rechtbank

Zodra het echtscheidingsconvenant door u beiden is ondertekend, kan de advocaat het officiële verzoek tot echtscheiding indienen bij de rechtbank. Omdat u het al eens bent geworden over de afspraken, is dit meestal een snelle, schriftelijke procedure. U hoeft in de meeste gevallen dus niet zelf naar de rechtbank.

De rechter controleert of de afspraken die u gemaakt heeft niet in strijd zijn met de wet. Vervolgens spreekt de rechter de echtscheiding formeel uit in een zogeheten echtscheidingsbeschikking. Deze procedure duurt gemiddeld een paar weken.

Maar let op: na ontvangst van deze beschikking bent u nog niet definitief gescheiden. De allerlaatste stap is de inschrijving van de beschikking in de registers van de burgerlijke stand, in de gemeente waar u getrouwd bent. Dit moet binnen zes maanden gebeuren. Zodra deze inschrijving een feit is, bent u officieel gescheiden.

Het volgen van deze stappen zorgt voor een overzichtelijke aanpak van uw scheiding met huwelijkse voorwaarden en helpt om onnodige vertraging en conflicten te voorkomen.

Veelgemaakte fouten en financiële valkuilen

Op papier lijkt een scheiding met huwelijkse voorwaarden een heldere, zakelijke afwikkeling. De spelregels zijn immers van tevoren vastgelegd, zou je denken. De praktijk is alleen vaak een stuk weerbarstiger. Veel stellen lopen vast in complexe en kostbare valkuilen die juist ontstaan door keuzes die tijdens het huwelijk zijn gemaakt.

Deze fouten komen zelden voort uit kwade wil. Meestal is het gewoon het leven zelf dat zich niet aan een juridisch document houdt. Door deze potentiële mijnenvelden nu al te herkennen, sta je straks sterker in de onderhandelingen en voorkom je een onnodige juridische strijd. We duiken in de meest voorkomende financiële grijze gebieden.

Het niet uitgevoerde periodieke verrekenbeding

Dit is met afstand de meest voorkomende – en potentieel duurste – fout: het negeren van een periodiek verrekenbeding. De afspraak was er wel: jaarlijks het overgespaarde inkomen met elkaar delen. Maar in de hectiek van alledag is het er nooit van gekomen. Jarenlang gebeurde er niets en nu staat de scheiding voor de deur.

De consequentie hiervan is enorm. Een rechter zal in zo'n geval vaak oordelen dat al het vermogen dat aan het einde van het huwelijk aanwezig is, moet worden behandeld alsof het gezamenlijk is. Dat betekent dat al het opgebouwde vermogen – met uitzondering van erfenissen en schenkingen – alsnog 50/50 verdeeld moet worden. De hele bedoeling van die huwelijkse voorwaarden valt daarmee in duigen.

De bewijslast ligt dan volledig bij de partner die beweert dat bepaald vermogen privé is. Probeer na een huwelijk van vijftien jaar nog maar eens aan te tonen uit welk potje dat specifieke spaargeld kwam. Dat is bijna onbegonnen werk. Het resultaat is een afwikkeling die verdacht veel lijkt op die van een gemeenschap van goederen.

Het consequent negeren van een periodiek verrekenbeding creëert een juridisch vacuüm. De wet vult dit vacuüm vaak op met de aanname van een algehele vermogensverdeling, wat de oorspronkelijke intentie van de huwelijkse voorwaarden ondermijnt.

Deze situatie laat pijnlijk duidelijk zien hoe belangrijk het is om afspraken niet alleen te máken, maar ze ook echt na te leven.

De woning en de overwaarde

Een ander klassiek hoofdpijndossier is de eigen woning. Stel je voor: het huis staat op naam van één partner. De andere partner heeft echter jarenlang meebetaald aan de hypotheek of flink geïnvesteerd in een nieuwe keuken of uitbouw met privégeld. Wie heeft er dan recht op de overwaarde?

Dit is een typisch grijs gebied. Op de eigendomsakte staat één naam, maar de financiële realiteit vertelt een ander verhaal. De partner die heeft meebetaald of geïnvesteerd, heeft in de meeste gevallen een vergoedingsrecht. Simpel gezegd betekent dit dat hij of zij het geïnvesteerde bedrag terug mag vorderen.

Hierbij spelen wel een paar belangrijke vragen een rol:

• Waar kwam het geld vandaan? Werd er betaald van een gezamenlijke rekening, een privérekening, of met geld uit een erfenis?
• Is er administratie? Bestaat er bewijs van de betalingen, zoals bankafschriften of facturen van de aannemer?
• Wat was het effect op de waarde? Heeft de investering ook daadwerkelijk geleid tot een hogere woningwaarde?

Zonder een sluitende administratie wordt het een ingewikkelde puzzel. De rechter kijkt dan naar wat redelijk en billijk is, maar de uitkomst is onzeker en kan leiden tot langdurige en kostbare procedures.

Vermenging van privé- en gezamenlijk vermogen

Een laatste veelvoorkomende valkuil is de vermenging van geldstromen. Je herkent het vast wel: privévermogen, bijvoorbeeld uit een erfenis, wordt op een gezamenlijke spaarrekening gestort. Van diezelfde rekening worden vervolgens de boodschappen, vakanties en een nieuwe auto betaald.

Na verloop van tijd is het onmogelijk om nog te achterhalen welk deel van het saldo nu 'privé' was en welk deel 'gezamenlijk' is. Juridisch kan dit betekenen dat het hele saldo als gemeenschappelijk wordt gezien, simpelweg omdat het privékarakter niet meer te bewijzen is.

De scheidingscijfers in Nederland laten zien dat elke situatie uniek is. Jaarlijks gaan circa 6,8 op de 1000 gehuwde vrouwen uit elkaar, maar dit verschilt sterk per regio. In steden als Arnhem ligt dit aantal bijvoorbeeld hoger (8,8 per 1000), terwijl in de provincie Utrecht jaarlijks gemiddeld 1731 echtscheidingen plaatsvinden. Dit illustreert hoe belangrijk het is om voorbereid te zijn op de financiële complexiteit die bij elke scheiding kan komen kijken. Je kunt hier meer lezen over de nationale echtscheidingsmonitor 2024.

De sleutel tot het voorkomen van deze problemen ligt al tijdens het huwelijk: houd een goede administratie bij, voer die verrekenbedingen daadwerkelijk uit en houd privé- en gezamenlijke geldstromen zoveel mogelijk gescheiden. Is dat niet gebeurd? Wees je dan bewust van deze valkuilen en schakel op tijd een specialist in om je positie te bepalen.

De verdeling van de eigen woning en het pensioen

Bij een scheiding komen de grote financiële posten op tafel. Vaak zijn dat de eigen woning en het opgebouwde pensioen. Het zijn ook precies die onderwerpen waar de meeste emoties bij komen kijken. De afspraken die jullie ooit in de huwelijkse voorwaarden hebben vastgelegd, hebben een enorme impact op hoe deze waardevolle bezittingen nu worden verdeeld. Ze kunnen flink afwijken van de standaard wettelijke regels en daarmee de uitkomst compleet veranderen.

Het is dus cruciaal om precies te weten wat er in jullie akte staat over deze twee onderwerpen. Dit bepaalt namelijk of de overwaarde van het huis volledig, gedeeltelijk of helemaal niet gedeeld wordt en of je aanspraak maakt op een deel van het pensioen van je ex-partner.

De eigen woning onder de loep

De verdeling van de woning is een klassiek struikelblok. De situatie wordt pas echt complex wanneer de eigendomsakte niet overeenkomt met de financiële realiteit van het huwelijk.

Stel, het huis staat volledig op naam van één partner. De andere partner heeft echter jarenlang meebetaald aan de hypotheekrente of met privégeld – bijvoorbeeld uit een erfenis – een verbouwing gefinancierd. Wie heeft dan recht op de overwaarde bij verkoop?

In zo'n geval heeft de investerende partner vaak een zogeheten vergoedingsrecht. Simpel gezegd betekent dit dat hij of zij in principe het geïnvesteerde bedrag terug kan vorderen. Maar, en dit is belangrijk, de bewijslast is hier cruciaal. Kun je aantonen dat het geld van jouw privérekening kwam? Zijn er facturen of bankafschriften die de investering staven? Zonder een sluitende administratie wordt dit een hele lastige discussie.

En dan hebben we het nog niet eens over de waardestijging. Wat als de woning op één naam staat, maar de waarde tijdens het huwelijk is verdubbeld? Afhankelijk van wat jullie voorwaarden bepalen over gezamenlijke investeringen of de verrekening van inkomsten, kan de andere partner alsnog recht hebben op een deel van die winst.

De eigendomsakte van het huis vertelt maar een deel van het verhaal. De financiële bijdragen tijdens het huwelijk en de specifieke clausules in jullie voorwaarden bepalen de uiteindelijke verdeling van de overwaarde.

De impact op uw pensioen

Net zo belangrijk is de verdeling van het pensioen. De standaard wettelijke regeling in Nederland is de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (Wvps). Deze wet gaat ervan uit dat het ouderdomspensioen dat tijdens het huwelijk is opgebouwd, bij scheiding voor 50% wordt verdeeld tussen de ex-partners. Dit gebeurt automatisch, tenzij je hierover andere afspraken hebt gemaakt.

En dat is precies waar de huwelijkse voorwaarden om de hoek komen kijken. In jullie voorwaarden kan de werking van deze wet namelijk expliciet zijn uitgesloten. Dit heeft verstrekkende gevolgen.

• Uitsluiting van de Wvps: Als de wet is uitgesloten, vindt er geen automatische 50/50 verdeling plaats. Ieder behoudt in principe zijn of haar eigen opgebouwde pensioen.
• Geen recht op pensioen ex-partner: Dit betekent dat de partner met de lagere pensioenopbouw – vaak degene die parttime heeft gewerkt om voor de kinderen te zorgen – geen aanspraak kan maken op het pensioen van de ander.

Een rekenvoorbeeld ter illustratie

Laten we de financiële impact eens concreet maken. Stel, partner A heeft tijdens het huwelijk € 150.000 aan pensioen opgebouwd en partner B € 50.000.

1. Met de standaardwet (Wvps): Het totaal opgebouwde pensioen (€ 200.000) wordt gedeeld. Ieder heeft na de scheiding recht op € 100.000. Partner B krijgt er dus € 50.000 bij.
2. Met uitsluiting in huwelijkse voorwaarden: Partner A houdt de volledige € 150.000 en partner B houdt de € 50.000. Het verschil in pensioeninkomen na pensionering is hiermee aanzienlijk.

Deze uitsluiting kan een bewuste keuze zijn geweest, bijvoorbeeld als beide partners een vergelijkbaar inkomen en pensioenopbouw hadden. Maar als de financiële rollen tijdens het huwelijk sterk verschilden, kan deze clausule voor een flinke financiële verrassing zorgen. Het is daarom van het grootste belang om jullie voorwaarden hierop na te kijken en te begrijpen wat de gevolgen zijn voor je financiële toekomst.

Uw checklist voor een goed geregelde scheiding

Een scheiding met huwelijkse voorwaarden volgt, simpel gezegd, het financiële script dat jullie jaren geleden samen hebben opgesteld. Zoals je hebt kunnen lezen, is het cruciaal om dat script tot in de details te analyseren voor een eerlijke afronding. Om je daarbij concreet op weg te helpen, sluiten we af met een praktische checklist vol actiepunten.

Deze lijst geeft je een helder startpunt en helpt je om de regie te houden in een proces dat soms overweldigend kan voelen. Dit zijn de stappen die je vandaag nog kunt zetten.

Uw eerste stappenplan

Het hele scheidingsproces kan als een enorme berg voelen. Het is een realiteit waar steeds meer Nederlanders mee te maken krijgen. De cijfers liegen er niet om: het percentage echtscheidingen is gestegen van 9% in 1950 naar ongeveer 29% in de afgelopen decennia, met een verwachte stabilisatie rond de 33%. Grofweg eindigt dus één op de drie huwelijken. Lees meer over de cijfers en trends rondom echtscheidingen.

Een goede voorbereiding is in zo’n situatie echt van onschatbare waarde. Begin daarom met de volgende concrete acties:

1. Zoek de originele huwelijkse voorwaarden op. Dit document is de absolute basis van alles. Kun je het niet vinden? Geen paniek. Vraag een kopie op bij de notaris die de akte destijds heeft opgesteld of doe een aanvraag via het Centraal Testamentenregister.

2. Verzamel de financiële jaaroverzichten. Bundel alle relevante papieren van de afgelopen jaren: denk aan bankafschriften, belastingaangiftes, en overzichten van beleggingen en opgebouwd pensioen.

3. Maak een eerste schets van de bezittingen. Zet alvast voor jezelf op papier wat je als privévermogen ziet en welke bezittingen mogelijk onder een verrekenbeding vallen. Dit is geen definitieve lijst, maar helpt je enorm om het gesprek met een professional voor te bereiden.

4. Plan een vrijblijvend gesprek met een expert. Neem contact op met een advocaat of mediator die hierin is gespecialiseerd. Een expert kan jullie voorwaarden direct ‘vertalen’ naar de praktijk en je inzicht geven in je juridische en financiële positie.

Uiteraard, hier is de herschreven sectie. De tekst is nu opgesteld in een natuurlijke, menselijke stijl die past bij de expertise van een advocaat, conform de voorbeelden en vereisten.

Veelgestelde vragen over scheiden met huwelijkse voorwaarden

Een scheiding met huwelijkse voorwaarden brengt vaak hele specifieke, praktische vragen met zich mee. De afspraken die jullie ooit hebben gemaakt zijn natuurlijk leidend, maar de praktijk is vaak weerbarstiger. Hieronder geef ik antwoord op de vragen die wij in onze praktijk het vaakst voorbij zien komen.

Kunnen we de huwelijkse voorwaarden nog aanpassen tijdens de scheiding?

Dit is een vraag die vaak bovenkomt als de afspraken van jaren geleden niet meer passend voelen. Het korte antwoord is nee: de akte die destijds bij de notaris is getekend, kun je tijdens de scheidingsprocedure niet meer veranderen. Die voorwaarden zijn juridisch bindend en vormen het startpunt voor de afwikkeling.

Wat wél kan, is in onderling overleg tot andere afspraken komen. Als jullie het samen eens zijn om op bepaalde punten af te wijken van de voorwaarden, dan leg je die nieuwe afspraken vast in het echtscheidingsconvenant. Een rechter zal dit doorgaans goedkeuren, zolang de afspraken redelijk zijn en beide partijen er vrijwillig en weloverwogen mee instemmen.

Wat als het verrekenbeding nooit is uitgevoerd?

Dit is zonder twijfel een van de meest voorkomende en complexe problemen bij een scheiding. Jullie hebben ooit afgesproken om jaarlijks het overgespaarde inkomen te delen (een periodiek verrekenbeding), maar in de praktijk is dat er nooit van gekomen. Dit heeft enorme juridische gevolgen.

Wanneer een periodiek verrekenbeding stelselmatig is genegeerd, kan een rechter oordelen dat het volledige vermogen dat aan het einde van het huwelijk aanwezig is, alsnog verdeeld moet worden. De wet gaat er dan vanuit dat al het aanwezige vermogen is opgebouwd uit inkomen dat eigenlijk verrekend had moeten worden.

Het niet-uitvoeren van een verrekenbeding kan de hele bedoeling van de huwelijkse voorwaarden onderuithalen. De afwikkeling kan dan ineens sterk lijken op die van een gemeenschap van goederen, waarbij het eindvermogen alsnog 50/50 wordt verdeeld. Het is cruciaal om hierover deskundig juridisch advies in te winnen.

Het is vervolgens aan de partner die beweert dat bepaald vermogen privé is (bijvoorbeeld uit een erfenis of schenking) om dit te bewijzen. Zeker na een lang huwelijk is dat vaak ontzettend lastig.

Hoe verdelen we de waarde van een eigen bedrijf?

De verdeling van de waarde van een onderneming hangt volledig af van wat er precies in jullie huwelijkse voorwaarden staat. In de praktijk zien we verschillende scenario’s:

• Koude uitsluiting: Het bedrijf en de waardeontwikkeling blijven volledig buiten de verdeling. Het is en blijft het privé-eigendom van de ondernemende partner. Simpel en duidelijk.
• Verrekenbeding: Vaak is er de plicht om de winst die in het bedrijf is achtergebleven (de zogenoemde ‘opgepotte winsten’) alsnog te verrekenen. Dit zijn winsten die niet als salaris zijn uitgekeerd, maar weer in de onderneming zijn geïnvesteerd.
• Finaal verrekenbeding: De waarde van het bedrijf die tijdens het huwelijk is opgebouwd, kan onder de eindafrekening vallen. Die waarde moet dan alsnog gedeeld worden, alsof jullie in gemeenschap van goederen waren getrouwd.

Het bepalen van de waarde van een bedrijf is specialistisch werk. Hiervoor heb je bijna altijd een onafhankelijke deskundige nodig, zoals een registeraccountant of een business valuator. Deze expert berekent de objectieve economische waarde, die vervolgens als basis dient voor de financiële afwikkeling. Voor een zorgvuldige aanpak kunt u contact opnemen met een gespecialiseerde advocaat van Law & More die u door dit complexe proces kan loodsen.