Consumentenrecht tijdens Corona

De gevolgen van het coronavirus treffen iedereen. Het zijn onzekere tijden. In sommige situaties zorgt de coronacrisis helaas voor onduidelijkheden over uw rechten als consument. Wij houden de ontwikkelingen bij en beantwoorden graag uw vragen. In dit blog zullen de meest voorkomende vragen beantwoord worden zoals bijvoorbeeld over het annuleren van reizen, vouchers die bedrijven nu aanbieden voor producten of diensten of over abonnementen die niet door kunnen lopen.

Rechten bij abonnementen

Door corona kunnen veel bedrijven hun diensten niet leveren zoals gebruikelijk. Denk aan dans- en sportscholen, theaters en bioscopen. De bedrijven die noodgedwongen gesloten zijn als gevolg van het kabinetsbesluit kunnen een geslaagd beroep doen op overmacht. Dat zij hun verplichtingen jegens hun leden niet kunnen nakomen ligt buiten hun invloedsfeer en was niet alleen niet te voorzien maar ook niet te voorkomen. Een geslaagd beroep op overmacht brengt mee dat u geen recht heeft op schadevergoeding. Er is immers geen sprake van toerekenbaarheid, één van de vereisten voor het recht op schadevergoeding.

Mogelijk kunt u wel uw abonnement ontbinden. Het moet wel om een uitzonderlijke geval gaan volgens het wetsartikel 6:265 van het Burgerlijke Wetboek.

Het staat u natuurlijk – zoals altijd – vrij om uw abonnement op te zeggen, maar dan wel met inachtneming van het contract.
De meeste bedrijven sluiten abonnementen af voor bepaalde tijd die niet tussentijds opzegbaar zijn en die na verloop van deze bepaalde tijd worden verlengd voor onbepaalde tijd, waarbij dan een opzegtermijn van 1 maand geldt. Dat is ook wettelijk toegestaan. U kunt het beste dit controleren in de algemene voorwaarden.

Omdat u de dupe bent van deze onvoorziene situatie, zijn veel bedrijven al bezig met een vorm van compensatie door bijvoorbeeld vouchers aan te bieden of een kosteloze verlenging van het abonnement. Ook worden er online alternatieven aangeboden.

Rechten bij afgelaste evenementen

U heeft recht op teruggave van uw geld als het concert, de voorstelling of een ander evenement niet doorgaat. De evenementenbranche heeft toegezegd dat consumenten een tegoedbon krijgen voor het hele bedrag, dus ook voor de gemaakte servicekosten. Het accepteren van de tegoedbon helpt de evenementenbranche in deze uitzonderlijke tijd en u kunt de tegoedbon gebruiken om later alsnog naar een (ander) evenement te gaan. Uw tegoedbon blijft tot 12 maanden na uitgifte geldig. Kiest u voor teruggave van uw geld? Laat het dan zo snel mogelijk aan de organisator weten. U krijgt u uw geld binnen 3 maanden terugbetaald als het gaat om een afgelast evenement. Is het evenement verplaatst? Dan krijgt u uw geld binnen 1 maand na de datum van het verplaatste evenement terug. Kijk goed naar de voorwaarden van de tegoedbon die u aangeboden krijgt. Deze kunnen per organisatie afwijken.

Rechten bij bestellingen

Ondernemers moeten zich houden aan de beloofde of afgesproken levertijd. Is er niets beloofd of afgesproken? Dan moeten online ondernemers binnen 30 dagen bezorgen. Als de verkoper niet of niet op tijd levert, kunt u normaal gesproken verschillende stappen zetten. Vanwege de coronacrisis ligt dit net wat anders. Er kan sprake zijn van  overmacht. Hierdoor heeft u mogelijk minder rechten en kunt u bepaalde stappen die u normaal gesproken zou kunnen zetten, nu niet zetten. In hoeverre deze beperking geldt is verschillend per situatie. Dit hangt onder meer af van hetgeen in de koopovereenkomst en de toepasselijke algemene voorwaarden staat.  Ieder geval moet specifiek bekeken worden.

Tevens kunnen de bedrijven hun prijzen verhogen. Bedrijven mogen namelijk zelf hun prijzen bepalen. Dit doen zij op basis van vraag en aanbod. Ook als de inkoopprijzen stijgen, mogen bedrijven deze kosten doorberekenen aan hun klanten. Gezien de huidige situatie, mag een bedrijf geen misbruik maken van de coronacrisis door extreem hoge prijzen te vragen. Zeker niet als het gaat om producten die mensen, bedrijven en publieke instellingen nu hard nodig hebben. Het vragen van extreem hoge prijzen is in het algemeen verboden voor grote bedrijven die weinig tot geen concurrenten hebben. Mocht u desondanks te maken krijgen met een bedrijf die toch ineens extreem hoge prijs vraagt, dan kunt u dit melden bij Autoriteit Consument & Markt (ACM). De ACM heeft een controlerende taak en kan een bedrijf dwingen om zich aan de regels te houden en zo nodig sancties opleggen.

Rechten bij cursussen, trainingen of opleidingen

U heeft recht op compensatie voor de lessen die nu niet doorgaan, maar waar u al wel voor heeft betaald. Het maakt hierbij niet uit of u of de aanbieder de lessen tijdelijk stopzet. Wilt u de cursus, training of opleiding op een later moment alsnog doen? Dan kunt u dit bespreken met de aanbieder en akkoord gaan met een nieuwe datum. Dit geldt ook voor allerlei soorten lessen, zoals bijvoorbeeld rijlessen of examentrainingen die vanwege de coronacrisis zijn stopgezet.

Reisrechten

Pakketreis

• Als de reisaanbieder zelf de pakketreis annuleert heeft u recht op teruggave van uw geld. Hoogstwaarschijnlijk biedt de reisaanbieder u een voucher aan. Het kan verstandig zijn om die te accepteren. Omdat er sprake is van overmacht hoeft de reisaanbieder andere kosten niet te vergoeden zoals de inentingen of een visum. Als u zelf annuleert, moet u meestal annuleringskosten betalen. Hoe later u annuleert, hoe hoger de annuleringskosten. Indien u kunt aantonen dat de situatie op uw reisbestemming bijvoorbeeld door corona heel onveilig is of dat alles dicht is wat u tijdens de pakketreis zou bezoeken, dan mag u zelf de pakketreis kosteloos annuleren. Het moet gaan om ‘onvermijdbare en buitengewone omstandigheden’ die grote gevolgen hebben voor uw pakketreis of voor het vervoer erheen. Op het moment heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken een negatief reisadvies gegeven en raadt het ministerie vakantiereizen af. U kunt dat gebruiken om te onderbouwen dat het gebied te onveilig is om naar toe te gaan. Omdat er wereldwijd code oranje afgegeven is in verband met de coronacrisis, annuleren veel reisaanbieders zelf hun reizen. Het kan slim zijn dat af te wachten. Dan hoeft u niet te onderbouwen dat uw bestemming onveilig is en als uw aanbieder de reis annuleert heeft u sowieso recht op teruggave van uw geld.
• De bekende ‘Corona-voucher’: Uw pakketreis is geannuleerd vanwege de coronacrisis. Binnen de Europa zijn er afspraken gemaakt met reisorganisaties over het nakomen van hun verplichting. Wettelijk gezien heeft u recht op teruggave van uw geld. U hoeft dus de Corona-voucher niet te accepteren, maar het kan wel verstandig en redelijk zijn. Het accepteren van de voucher helpt de reisorganisatie om niet failliet te gaan en u kunt de voucher gebruiken om later alsnog op reis te gaan. Waarom is het verstandig om de voucher te accepteren? Mocht de reisaanbieder toch failliet gaan, staat de Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) of de Garantiefonds voor Gespecialiseerde Touroperators(GGTO) Deze fondsen restitueren dan aan u het tegoed van de Corona-voucher . U mag met die voucher tot 1 jaar na uitgifte een nieuwe reis boeken. Zit uw reisaanbieder bij een ander garantiefonds? Bekijk dan goed de voorwaarden van uw voucher om te zien of het tegoed gedekt is door een garantiefonds. Let wel goed op de voorwaarden bij de voucher. Iedere aanbieder hanteert zijn eigen voorwaarden. Door goed te lezen wat er in de voucher staat, voorkomt u discussie met de reisorganisatie.
• Laatste deel van de aanbetaling: Heeft uw reisaanbieder de reis nog niet geannuleerd? Op basis van de reisvoorwaarden moet u dan de rest van het bedrag gewoon betalen. Hierop is er een uitzondering:

Heeft u goede argumenten om te vrezen dat de reis niet doorgaat? Dan heeft u het recht om de rest niet te betalen. Dat heet ‘opschorten’ van uw betaling. U moet de aanbieder dan wel uitleggen dat u niet betaalt omdat u verwacht dat de reis niet door kan gaan.

• U kunt niet terug naar huis vanuit uw vakantiebestemming: Een pakketreisaanbieder is verplicht u te helpen als u in moeilijkheden zit. Bijvoorbeeld door u te helpen met uw terugreis of met extra overnachtingen. Neem hierover contact op met uw reisaanbieder. Hij moet u kosteloos naar huis brengen als er geen andere oplossing is om de reis aan te passen. Heeft u een reisverzekering? Bekijk dan ook wat die regelt. Meestal dekt de reisverzekering ook een heel groot deel.

Los geboekte accommodaties en vliegtickets:

• Gaat uw vlucht niet meer, bijvoorbeeld door een inreisverbod? Of is uw hotel gesloten? U heeft recht op restitutie van uw geld als de aanbieder niet meer kan leveren. Heeft u zowel een losse vlucht als een losse accommodatie geboekt en is slechts 1 van beide geannuleerd? Dan krijgt u alleen geld terug van de aanbieder die niet levert. Als het hotel bijvoorbeeld nog open is, kan zij de dienst immers nog steeds leveren.
• Boekte u een accommodatie met faciliteiten, zoals een zwembad of speelhal voor kinderen? En zijn die nu dicht? Dan heeft u recht op teruggave van een deel van uw geld. U kunt de faciliteiten nu immers niet gebruiken, terwijl u er wel voor betaalde. Probeer er met de aanbieder uit te komen wat een redelijk bedrag is. Wilt u helemaal niet meer gaan, omdat u de accommodatie juist boekte voor gebruik van de faciliteiten? En kunt u dat ook voldoende onderbouwen? Dan mag u de boeking ‘ontbinden’. Probeer er met de aanbieder zoveel mogelijk uit te komen. LET op: Stond er bij uw boeking al dat de faciliteiten dicht zijn? Dan heeft u geen recht op teruggave van uw geld. U wist dan wat u boekte.
• Kosteloos annuleren? Gaat uw vlucht nog, maar wilt u zelf niet meer gaan? Of is uw accommodatie nog beschikbaar, maar wilt u zelf niet meer gaan of kunt u er niet meer komen? In al die gevallen kan de aanbieder de dienst nog wel leveren, alleen maakt u er geen gebruik meer van. Of u in dat geval mag annuleren is afhankelijk van de voorwaarden van de aanbieder.

Rechten bij vouchers en tegoedbonnen

Als alle klanten van een bedrijf tegelijkertijd hun geld terugvragen, kan een bedrijf failliet gaan. Een bedrijf heeft namelijk vaak niet voldoende geld om iedereen in één keer terug te betalen. Gaat een bedrijf failliet? Dan is het nog maar de vraag of u uw geld terugkrijgt. Daarnaast wilt u na de coronacrisis misschien graag gebruik blijven maken van de diensten van het bedrijf. Gaat het bedrijf failliet in de crisis? Dan bent u uw favoriete sportschool, restaurant of theater kwijt. Het kan daarom in de coronacrisis redelijk en verstandig zijn om bijvoorbeeld een voucher te accepteren. Maar let goed op de voorwaarden. De compensaties mogen u niet uw wettelijke rechten ontzeggen. Lees goed waar u mee akkoord gaat. Door goed te lezen wat er in de voucher staat, voorkomt u discussie met het bedrijf. U kunt u op de volgende punten letten:

• Het moet een voorstel zijn waar u echt iets aan heeft. Het moet wel toepasbaar blijven, ook in de nabije toekomst.
• Het bedrijf mag geen kosten in rekening brengen voor de voucher.
• De voucher moet een redelijke geldigheidsduur hebben. Vaak is dat minimaal een jaar.
• Is de voucher niet meer geldig, maar heeft u nog niet het hele bedrag gebruikt? Dan moet het bedrijf u het restbedrag terugbetalen. Let goed op dat het bedrijf dit zelf terugbetaalt en dat u daar niet zelf om moet vragen.
• In het bedrag van de voucher moeten alle betaalde kosten zitten. Denk aan reserveringskosten en administratiekosten. Zitten deze kosten er niet in? Dan mag het bedrijf u deze kosten niet nog een keer laten betalen als u de voucher inlevert.
• Let goed op of de voucher gedekt is door een garantiefonds. Als het bedrijf failliet gaat, betaalt het garantiefonds u de waarde van de voucher. Is de voucher niet gedekt en gaat het bedrijf failliet? Dan kunt u de voucher waarschijnlijk niet meer gebruiken.
• Sommige vouchers mag u doorverkopen aan andere mensen. De voucher is dan ‘overdraagbaar’. Dit kan handig zijn als u hem zelf niet kunt of wilt gebruiken.
• Heeft u nog niet het hele bedrag betaald? En kan het bedrijf de afgesproken dienst niet meer leveren? Dan hoeft u de rest van het bedrag niet meer te betalen. U krijgt een voucher voor het bedrag dat u al voorgeschoten heeft.

Veel bedrijven bieden andere vormen van compensatie aan. Bijvoorbeeld online fitnesslessen of streamingdiensten. Dit kan een prettige manier zijn om gebruik te blijven maken van de diensten van een bedrijf. Maar let op: accepteert u deze tijdelijke oplossing? Dan kan het zijn dat u geen recht meer heeft op teruggave van uw geld. Het bedrijf moet u dit op een duidelijke manier laten weten vóórdat u akkoord gaat met de compensatie.

Wat kunt u doen?

Houd voor ogen dat het voor iedereen een moeilijke tijd is.

Probeer samen met het bedrijf een oplossing te vinden die het beste past bij uw situatie.

Houd uw wettelijke rechten in het achterhoofd.

Komt u er samen niet uit? Zo’n situatie kan erg vervelend zijn. Neem dan contact op met de advocaten van Law & More. Wij zullen uw vragen beantwoorden en u waar nodig juridisch bijstaan.