Pesten op het werk komt vaker voor dan gedacht. Of het nu gaat om negeren, scheldpartijen, buitensluiten of intimidatie, één op de tien mensen krijgt te maken met structureel pestgedrag van collega’s of leidinggevenden. Ook de gevolgen van pesten op het werk moeten niet worden onderschat. Pesten op de werkvloer kost namelijk niet alleen de werkgevers vier miljoen extra verzuimdagen per jaar en negenhonderd miljoen euro aan loondoorbetaling door verzuim, maar levert ook de werknemers fysieke en mentale klachten op. Pesten op het werk is dus een serieus probleem. Daarom is het, zowel voor de werknemers als de werkgevers, van belang om in een vroeg stadium actie te ondernemen. Wie welke actie kan dan wel moet ondernemen, hangt samen met het wettelijke kader waarin pesten op het werk moet worden bezien.
Allereerst kan pesten op het werk worden gekwalificeerd als psychologische arbeidsbelasting in de zin van de Arbowet. Op grond van deze wet heeft de werkgever de plicht om een beleid te voeren die erop gericht is om zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden te creëren en deze vorm van arbeidsbelasting te voorkomen en te beperken. De wijze waarop dit door de werkgever dient te geschieden wordt nader uitgewerkt in artikel 2.15 van het Arbobesluit. Het gaat om de zogenaamde Risico- inventarisatie en –evaluatie (RI&E). Daarin moeten niet alleen alle risico’s die zich in het bedrijf kunnen voordoen inzichtelijk worden gemaakt. Ook dient RI&E een plan van aanpak te bevatten waarin de maatregelen met betrekking tot de geconstateerde risico’s, zoals de psychologische arbeidsbelasting, zijn opgenomen. Kan de werknemer de RI&E niet inzien of ontbreekt simpelweg de RI&E en daarmee het beleid binnen het bedrijf? Dan overtreedt de werkgever de Arbowet. In dat geval kan de werknemer een melding doen bij de Inspectiedienst SZW, die de Arbowet handhaaft. Indien uit het onderzoek blijkt dat de werkgever niet aan zijn verplichtingen in het kader van de Arbowet heeft voldaan, kan de Inspectie SZW de werkgever een bestuurlijke boete opleggen of zelfs een proces-verbaal opmaken aan de hand waarvan een strafrechtelijk onderzoek mogelijk is.
Daarnaast is pesten op het werk ook in het meer algemene kader van artikel 7:658 van het Burgerlijk Wetboek aan de orde. Immers, dit artikel ziet eveneens op de zorgplicht van de werkgever voor een veilige werkomgeving en bepaalt dat de werkgever in dit kader maatregelen en aanwijzingen moet geven die redelijkerwijs nodig zijn om te voorkomen dat zijn werknemer schade lijdt. Het is duidelijk dat pesten op het werk kan leiden tot fysieke of psychische schade. In die zin moet de werkgever dus ook voorkomen dat er op de werkvloer wordt gepest, erop letten dat de psychosociale arbeidsbelasting niet te hoog is en ervoor zorgen dat het pesten zo snel mogelijk stopt. Wanneer de werkgever daar niet in slaagt en de werknemer daardoor schade lijdt, handelt de werkgever in strijd met het goed werkgeverschap zoals bedoeld in artikel 7:658 BW. In dat geval kan de werknemer de werkgever aansprakelijk stellen. Indien de werkgever dan er niet in slaagt aan te tonen dat hij zijn zorgplicht is nagekomen dan wel dat de schade het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid aan de zijde van de werknemer, is hij verantwoordelijk en dient hij de schade als gevolg van pesten op het werk aan de werknemer te vergoeden.
Hoewel het denkbaar is dat pesten op het werk in de praktijk niet volledig kan worden voorkomen, kan van de werkgever aldus worden verwacht dat hij redelijke maatregelen neemt teneinde het pesten zo veel mogelijk te voorkomen dan wel in een zo vroeg mogelijk stadium te bestrijden. In die zin is het voor de werkgever bijvoorbeeld verstandig om een vertrouwenspersoon aan te stellen, een klachtenprocedure in te richten en de werknemers actief over pesten en de maatregelen daartegen voor te lichten. De meest vergaande maatregel in deze kwestie, is ontslag. Deze maatregel kan niet alleen door de werkgever, maar ook door de werknemer worden ingezet. Toch is het nemen daarvan, zeker door de werknemer zelf, niet altijd verstandig. In dat geval riskeert de werknemer namelijk niet alleen zijn recht op ontslagvergoeding, maar ook het recht op de WW. Wordt deze stap door de werkgever gezet? Dan is de kans groot dat het ontslagbesluit door de werknemer wordt aangevochten.
Bij Law & More begrijpen wij dat pesten op de werkvloer zowel op de werkgever als de werknemer een grote impact kan hebben. Daarom hanteren wij een persoonlijke aanpak. Wilt u weten hoe u als werkgever pesten op de werkvloer precies moet voorkomen of beperken? Heeft u als werknemer te maken met pesten op het werk en wilt u weten wat u daaraan kunt doen? Of heeft u nog andere vragen op dit gebied? Neem dan contact op met Law & More. Samen met u bekijken we wat in uw geval de beste (vervolg)stappen zijn. Onze advocaten zijn deskundig op het gebied van arbeidsrecht en voorzien u graag van advies of bijstand, ook wanneer het aankomt op de gerechtelijke procedure.
