Zekerheden bij financiering van uw BV: pandrecht, hypotheek en persoonlijke borgtocht uitgelegd

Wanneer je als BV op zoek gaat naar financiering, willen banken en andere kredietverstrekkers haast altijd zekerheden als bescherming van hun investering. Met deze zekerheden krijgt de geldschieter het recht om bepaalde goederen of zelfs personen aan te spreken als de BV niet betaalt.

Het is voor ondernemers belangrijk om de verschillende zekerheden goed te begrijpen. Zo kun je de beste financieringsopties benutten zonder jezelf onnodig in de nesten te werken.

Er zijn meerdere vormen van zekerheden, zoals zakelijke rechten (pandrecht, hypotheek) en persoonlijke garanties (borgtocht). Elke soort heeft z’n eigen juridische gevolgen, kosten en invloed op je bedrijf.

BV-eigenaren moeten goed nadenken over welke zekerheden ze willen geven. Wat betekent het op de lange termijn voor hun onderneming?

Wat zijn zekerheden bij financiering?

Zekerheden zijn een vast onderdeel van financieringsovereenkomsten. Banken en investeerders willen zich beschermen tegen betalingsrisico’s.

Het juridisch kader legt precies vast welke rechten en plichten beide partijen hebben bij het vestigen van zekerheden.

Belang van zekerheden voor financierders

Een bank of investeerder geeft geld aan een BV en loopt het risico dat terugbetaling uitblijft. Zekerheden bieden ze een manier om hun geld alsnog terug te halen.

Blijft de betaling uit? Dan mag de financier zich verhalen op de zekerheden. Zo beperken ze hun financiële risico.

Voordelen voor de financierder:

• Minder kans om alles kwijt te raken
• Voorrang bij faillissement van de ondernemer
• Meer grip op de financieringsvoorwaarden

Goede zekerheden zorgen meestal voor lagere rente. De bank ziet het risico als kleiner, dus de ondernemer betaalt minder.

Juridisch kader van zekerheden

Het Nederlandse recht kent verschillende soorten zekerheden, elk met eigen regels. Zakelijke zekerheden zoals hypotheek en pandrecht geven directe rechten op spullen van de BV.

Persoonlijke zekerheden zoals borgstelling maken een derde partij aansprakelijk. Die persoon wordt dan medeschuldenaar, samen met de BV.

De vestiging van zekerheden vraagt om specifieke juridische stappen:

Soms zijn er beperkingen, zoals het cessie-verbod. Financierders letten hier scherp op bij het beoordelen van kredietaanvragen.

Zakelijke zekerheden: pandrecht en hypotheek toegelicht

Met zakelijke zekerheden krijgt de bank directe rechten op bedrijfsmiddelen als onderpand. Pandrecht geldt voor roerende zaken zoals voorraden en vorderingen. Hypotheekrecht gaat over onroerend goed.

Pandrecht op debiteuren en vorderingen

Een pandrecht op debiteuren geeft de bank zekerheid op de uitstaande facturen van de BV. Je verpandt als onderneming je openstaande vorderingen aan de financier.

Het stille pandrecht zie je het meest. Klanten merken er niets van. De BV int zelf de facturen en zet het geld apart.

Bij een openbaar pandrecht krijgen debiteuren wél bericht over de verpanding. Dat gebeurt vaak pas als de BV betalingsproblemen heeft.

Voordelen voor de bank:

• Snel toegang tot geldstromen
• Minder risico door tastbare onderpanden
• Snelle executie mogelijk

De waarde van het pandrecht hangt sterk af van de kwaliteit van de debiteuren. Banken kijken naar hoe betrouwbaar je klanten zijn en hoe snel ze normaal betalen.

Pandrecht op voorraden en inventaris

Ook voorraden en inventaris kun je gebruiken als onderpand. Dit pandrecht geldt voor alles wat roerend is in het bedrijf.

Wat kun je verpanden?

• Handelsgoederen, grondstoffen
• Machines en productieapparatuur
• Kantoorinventaris, computers
• Gereedschap en werkmateriaal

De waardebepaling van voorraden is niet eenvoudig. Banken rekenen vaak een flinke korting (30-50%) op de boekwaarde omdat voorraden snel minder waard worden.

Een taxateur moet meestal langskomen. Die beoordeelt of voorraden goed verkoopbaar zijn en wat hun houdbaarheid is.

Nadelen voor ondernemers:

• Minder vrijheid bij verkoop van voorraden
• Extra administratie door verpanding
• Kosten voor taxaties en controles

Het pandrecht blijft gelden zolang de financiering loopt. Komt er nieuwe voorraad bij? Dan valt die automatisch ook onder het pandrecht.

Hypotheekrecht op onroerend goed

Een hypotheek op het bedrijfspand is een sterke zekerheid voor de bank. Dit geldt voor gebouwen, grond en vaste installaties.

Wat kan onder de hypotheek vallen?

• Bedrijfspanden, kantoren
• Productielocaties, werkplaatsen
• Grond, bouwterreinen
• Verhuurde bedrijfspanden

De bank kan bij wanbetaling het pand verkopen via een openbare veiling. Dat is best ingrijpend.

Het hypotheekrecht heeft voorrang op andere schuldeisers. Banken voelen zich daardoor zekerder en bieden vaak een lagere rente.

Beperkingen voor de eigenaar:

• Je mag niet zomaar verkopen zonder toestemming van de bank
• Beperkte kans op extra hypotheken
• Je moet het pand goed onderhouden

Hypothecaire inschrijving en taxatie

De bank schrijft de hypotheek in bij het Kadaster. Zo krijgt ze juridisch voorrang boven andere schuldeisers.

Hoe werkt het inschrijven?

1. Notaris maakt een hypotheekakte
2. Inschrijving bij het Kadaster
3. Betalen van kadasterrechten
4. Hypotheek komt in het register

Een WOZ-taxatie of professionele taxatie bepaalt de waarde van het pand. Banken financieren meestal tot 80% van die waarde.

De hypotheek wordt vaak ingeschreven voor een hoger bedrag dan de lening. Zo dekken ze rente, kosten en waardeschommelingen.

Welke kosten komen erbij kijken?

• Notariskosten voor de akte
• Kadasterkosten
• Taxatiekosten
• Soms herregistratie bij wijzigingen

De inschrijving blijft staan tot de schuld is afgelost. Daarna kun je de hypotheek laten doorhalen in het register.

Persoonlijke zekerheden: borgtocht en hoofdelijke aansprakelijkheid

Banken vragen bij BV-financiering vaak om persoonlijke zekerheden van bestuurders. Je privévermogen kan dus als zekerheid dienen voor de schulden van de BV.

Persoonlijke borgstelling bij BV

Een borgtocht is een afspraak waarbij iemand zich garant stelt voor de schulden van de BV. De borg betaalt alleen als de BV niet meer kan betalen.

De borgstelling heeft een subsidiair karakter. De bank moet dus eerst bij de BV aankloppen voordat ze de borg mag aanspreken.

Belangrijke kenmerken van borgtocht:

• Altijd afhankelijk van de hoofdschuld
• Subsidiair: pas aanspreekbaar als de BV niet betaalt
• Regresrecht op de hoofdschuldenaar

Bij een particuliere borgtocht gelden extra regels. Dit speelt als de bestuurder privé borg staat en niet uit naam van het bedrijf handelt.

Voor particuliere borgtochten moet het op papier staan. Er moet ook een maximumbedrag worden afgesproken als de schuld niet vastligt.

De echtgenoot of geregistreerde partner moet schriftelijk toestemming geven. Zonder die toestemming kun je de borgtocht vernietigen.

Hoofdelijke aansprakelijkheid van bestuurders

Hoofdelijke aansprakelijkheid betekent dat de bank zelf kiest wie ze aanspreekt. Dat kan de BV zijn, maar ook gewoon direct de bestuurder.

De bank hoeft bij hoofdelijkheid niet te wachten tot de BV in verzuim is. De bestuurder geldt als medeschuldenaar van de BV.

Verschillen met borgtocht:

• Geen subsidiair karakter
• Bank mag direct de bestuurder aanspreken
• Niet afhankelijk van hoofdschuld

De hoofdelijk aansprakelijke persoon heeft regresrecht. Dus hij kan het betaalde bedrag weer terugvorderen bij de BV.

In de praktijk zie je hoofdelijke aansprakelijkheid vaak bij kredietverlening aan een BV. Ook bij andere ondernemingsvormen zoals VOF en maatschap komt hoofdelijkheid voor.

Borgtocht en privévermogen

Borgtocht en hoofdelijke aansprakelijkheid brengen allebei het privévermogen van de bestuurder in gevaar. Dat is echt een verschil met een eenmanszaak, waar die scheiding er sowieso al niet is.

Bij een BV heb je normaal gesproken aansprakelijkheidsbeperking. Maar als je persoonlijke zekerheid afgeeft, valt die bescherming deels weg.

Risico’s voor privévermogen:

• Je eigen huis kan worden verkocht
• Spaargeld en beleggingen zijn niet veilig
• De bank kan beslag leggen op je salaris

Banken vragen om persoonlijke zekerheden omdat ze dan zeker weten dat bestuurders betrokken blijven. Het risico op wanbetaling wordt zo kleiner.

Als bestuurder moet je echt goed nadenken voordat je persoonlijke zekerheid afgeeft. Misschien zijn zakelijke zekerheden zoals pandrecht of hypotheek een beter alternatief.

Praktische rol van bankgaranties en factoring

Bankgaranties en factoring geven bedrijven andere manieren om financiële zekerheid te bieden of hun liquiditeit te verbeteren. Ze vullen traditionele zekerheden aan door specifieke risico’s af te dekken of de cashflow te optimaliseren.

Bankgarantie als aanvullende zekerheid

Een bankgarantie is een schriftelijke toezegging van een bank om een bepaald bedrag te betalen als de opdrachtgever zijn verplichtingen niet nakomt. De bank staat dus garant voor de nakoming van contractuele afspraken.

Bankgaranties zie je vaak bij grote projecten of leveringen. Aannemers stellen soms een garantie voor het herstellen van gebreken na oplevering. Leveranciers gebruiken ze om vooruitbetalingen veilig te stellen.

Belangrijke kenmerken:

• De bank betaalt direct bij contractbreuk
• Je hoeft geen goederen als onderpand te geven
• Je betaalt provisie aan de bank
• Meestal is de garantie tijdelijk

Voor BV’s betekent dit dat ze verplichtingen kunnen aangaan zonder direct geld vast te zetten. De bank kijkt natuurlijk wel eerst of de BV kredietwaardig is.

Factoring van vorderingen

Factoring betekent dat een bedrijf zijn openstaande vorderingen verkoopt aan een factoringmaatschappij. Zo krijgt het bedrijf meteen geld, in plaats van weken of maanden te wachten op klanten.

De factoringmaatschappij betaalt meestal 80-90% van de factuurwaarde direct uit. De rest volgt na betaling door de klant, minus kosten en rente.

Twee hoofdvormen:

• Openlijk factoring: klanten weten dat de vorderingen zijn verkocht
• Stilzwijgend factoring: klanten betalen nog steeds aan het bedrijf zelf

Factoring verbetert de cashflow snel. BV’s hoeven niet te wachten op trage betalers.

Het risico van oninbaarheid verschuift naar de factoringmaatschappij. De kosten liggen meestal tussen 1-3% van de factuurwaarde, afhankelijk van het risicoprofiel van klanten en de looptijd van de vorderingen.

Selectie en strategie: welke zekerheid past bij uw financiering?

De keuze voor een zekerheid hangt af van het type vermogen dat de BV heeft en wat de financier eist. Elke vorm heeft zijn eigen risico’s voor de ondernemer en beïnvloedt de voorwaarden van de financiering.

Overwegingen bij het kiezen van zekerheden

De waarde en liquiditeit van activa bepalen welke zekerheid het meest geschikt is. Pandrecht op voorraden werkt prima voor handelsbedrijven met veel voorraad, maar niet voor dienstverleners.

Hypotheekrecht op bedrijfspanden biedt sterke zekerheid omdat vastgoed meestal zijn waarde behoudt. De financier kan het pand verkopen als de schuld niet wordt betaald.

De ondernemer moet rekening houden met operationele beperkingen. Pandrecht op machines kan betekenen dat je voor nieuwe investeringen eerst toestemming van de bank nodig hebt.

Persoonlijke borgtocht raakt je privévermogen, maar niet de bedrijfsmiddelen. Voor startende bedrijven zonder veel activa is dit soms de enige optie.

De kosten verschillen behoorlijk. Hypotheekrecht brengt notariskosten en taxatiekosten met zich mee. Pandrecht is meestal goedkoper dan een hypotheekrecht.

Risico’s en gevolgen bij betalingsproblemen

Bij betalingsproblemen mag de financier de zekerheid te gelde maken. Hypotheekrecht geeft de bank het recht om het bedrijfspand te verkopen, wat vaak het einde van het bedrijf betekent.

Pandrecht op bedrijfsinventaris kan de productie stilleggen. De bank mag machines en voorraden verkopen om de schuld te dekken.

Persoonlijke borgtocht betekent dat de ondernemer met eigen vermogen moet betalen. Dat kan leiden tot gedwongen verkoop van je huis of andere privébezittingen.

Hoofdelijke aansprakelijkheid maakt alle bestuurders verantwoordelijk voor de hele schuld. Eén bestuurder kan dus voor het hele bedrag worden aangesproken, zelfs als anderen ook aansprakelijk zijn.

De volgorde van uitwinning is belangrijk. Sommige zekerheden gaan voor op andere, wat bepaalt wie als eerste wordt betaald.

Effecten op de financieringsvoorwaarden

Sterke zekerheden leiden meestal tot lagere rente. Hypotheekrecht op vastgoed levert vaak de beste voorwaarden op, omdat het risico voor de bank laag is.

De hoogte van de financiering hangt samen met de waarde van de zekerheid. Banken geven meestal 70-80% van de taxatiewaarde bij hypotheekrecht en 50-70% bij pandrecht op inventaris.

Persoonlijke borgtocht kan meer financiering mogelijk maken, vooral voor starters. De bank neemt meer risico omdat het privévermogen van de ondernemer beschikbaar is.

Zekerheden beïnvloeden ook de flexibiliteit. Revolving credits vereisen vaak pandrecht op debiteuren, zodat de dekking automatisch meebeweegt met de financieringsbehoefte.

De looptijd kan langer zijn bij goede zekerheden. Hypotheekrecht maakt financiering voor 10-20 jaar mogelijk, terwijl ongedekte leningen meestal korter lopen.

Veelvoorkomende valkuilen en aandachtspunten bij zekerheden

Bij het stellen van zekerheden lopen ondernemers tegen allerlei problemen aan. Banken hebben vaak al rechten op bedrijfsmiddelen, waardoor nieuwe zekerheden lastig zijn, en bij herfinanciering kunnen oude afspraken dwarszitten.

Afstemming met verschillende partijen

Banken vestigen meestal pand- en hypotheekrechten op alle waardevolle bedrijfsmiddelen. Nieuwe investeerders krijgen daardoor vaak alleen rechten van lagere rang.

De ondernemer moet toestemming vragen aan de bank voordat hij nieuwe zekerheden geeft. Zonder die toestemming zijn nieuwe zekerheidsrechten meestal niet geldig.

Let op deze punten:

• Check welke zekerheden al bestaan
• Vraag schriftelijke toestemming van bestaande rechthouders
• Maak duidelijke afspraken over rangorde van rechten

Investeerders accepteren vaak alleen zekerheden als ze eerste rechten krijgen. Dat botst soms met de belangen van de bank.

Vrijgave van zekerheden

Zekerheden blijven vaak langer bestaan dan nodig. Banken geven rechten niet vanzelf vrij als leningen zijn afgelost.

De ondernemer moet daar zelf om vragen. Dat doe je met een schriftelijk verzoek bij de rechthouder.

Belangrijke stappen voor vrijgave:

• Dien een formeel verzoek in
• Lever bewijs van aflossing aan
• Zorg dat vrijgave wordt geregistreerd bij het Kadaster (hypotheek) of andere registers (pandrecht)

Zonder juiste vrijgave kunnen nieuwe financiers geen goede zekerheden krijgen. Dat maakt herfinanciering lastig en duurder.

Bijzondere situaties en herfinanciering

Herfinanciering levert vaak tijdelijke problemen op. De nieuwe bank wil eerst zekerheden, terwijl de oude bank die pas loslaat na aflossing.

Dat is dus het bekende “kip-en-ei-probleem”. De oude bank houdt de touwtjes in handen tot alles is afgelost, maar de nieuwe bank wil zekerheid voordat ze verder gaan.

Oplossingen voor herfinanciering:

• Zet een notaris in als tussenpersoon.
• Maak afspraken over een tijdelijke overbrugging.
• Begin op tijd met plannen.

Buitenlandse dochterondernemingen? Die spelen volgens andere regels als het om zekerheden gaat. Nederlandse zekerheidsrechten gelden daar meestal niet.

Bij faillissement van de BV raken interne leningen tussen groepsmaatschappijen vaak verloren als er geen goede zekerheden zijn. Holdingmaatschappijen moeten dan gewoon in de rij aansluiten als schuldeiser.

Veelgestelde vragen

Bij bedrijfsfinancieringen komen ondernemers vaak met dezelfde vragen over zekerheden. Ze willen weten hoe pandrecht, hypotheek en persoonlijke borgtocht werken en welke risico’s eraan kleven.

Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen pandrecht en hypotheek als zekerheden voor bedrijfsfinanciering?

Een hypotheek vestig je op onroerend goed zoals bedrijfspanden of grond. Pandrecht geldt juist voor roerende zaken en rechten.

Bij hypotheek moet je inschrijven in de openbare registers, waardoor iedereen het kan zien. Pandrecht kun je stil of openbaar vestigen.

Bij stil pandrecht blijven de goederen bij de BV. Bij openbaar pandrecht krijgt de kredietverstrekker de goederen in handen.

Hypotheek geeft de bank voorrang boven andere schuldeisers. Pandrecht doet dat ook, maar dan alleen voor de verpande goederen.

Hoe werkt een persoonlijke borgtocht in het kader van bedrijfsfinancieringen?

Een persoonlijke borgtocht betekent dat een natuurlijk persoon zich garant stelt voor de lening. Kan de BV niet betalen, dan draait de borg op voor het hele bedrag.

De borg is aansprakelijk voor het volledige financieringsbedrag, inclusief rente en kosten. Banken kunnen direct bij de borg aankloppen, zonder eerst de BV te moeten aanspreken.

Verkoop je je aandelen? Dan stopt de borgstelling niet automatisch. Je hebt echt een aparte ontheffing van de bank nodig.

Welke risico’s zijn verbonden aan het verstrekken van een pandrecht aan een kredietverstrekker?

Met een pandrecht verliest de BV vaak de vrijheid om spullen zomaar te verkopen. Meestal mag dat niet zonder toestemming van de bank.

Als de BV niet betaalt, mag de kredietverstrekker de verpande goederen verkopen. Dat kan de bedrijfsvoering flink in de war schoppen.

Pandrecht op debiteuren betekent dat klanten rechtstreeks aan de bank moeten betalen. Dat is vaak niet zo best voor de relatie met je klanten.

Bij faillissement krijgt de pandhouder voorrang op de opbrengst. Andere schuldeisers vissen dan achter het net.

Wat zijn de juridische consequenties van een hypotheek op bedrijfseigendommen?

Een hypotheek beperkt de mogelijkheid om het bedrijfspand te verkopen. Je hebt altijd toestemming van de hypotheekhouder nodig.

Betaal je niet? Dan kan de bank overgaan tot executieverkoop. Het bedrijfspand wordt dan gewoon gedwongen verkocht.

Hypotheekinschrijving blijft openbaar en zichtbaar in de registers. Dat kan het lastig maken om later nieuwe financiering te regelen.

De BV blijft wel eigenaar van het pand, ondanks de hypotheek. Je mag het pand dus gewoon blijven gebruiken.

Welke voorwaarden zijn er doorgaans verbonden aan het aangaan van een persoonlijke borgtocht?

Banken willen meestal een maximumbedrag afspreken waarvoor je instaat. Zo voorkom je dat je voor onbeperkte bedragen aansprakelijk bent.

Als borg moet je vaak laten zien dat je genoeg eigen vermogen hebt. Denk aan salarisstroken of een vermogensoverzicht.

Wijzigingen in de lening kunnen de borgstelling veranderen. Bijvoorbeeld als het kredietbedrag omhoog gaat, moet je opnieuw akkoord geven.

Zijn er meerdere borgen? Dan kan de bank iedere borg aanspreken voor het hele bedrag. Dat is wel even iets om in de gaten te houden.

Hoe kunnen zekerheden als pandrecht en hypotheek de financieringsmogelijkheden van een BV beïnvloeden?

Zekerheden verlagen het risico voor kredietverstrekkers. Daardoor krijg je vaak lagere rentetarieven en betere voorwaarden.

Maar als je te veel zekerheden afgeeft, raak je financiële flexibiliteit kwijt. Nieuwe financieringen regelen wordt dan een stuk lastiger, want veel goederen zijn al verpand.

Soms eisen kredietverstrekkers negatieve verklaringen. Zo willen ze voorkomen dat je nieuwe zekerheden aan anderen geeft.

Met goede zekerheden kun je vaak meer lenen. De financieringsruimte van de BV wordt dan gewoon groter.