Wat is alimentatie?
Alimentatie is in Nederland een financiële bijdrage aan de kosten van levensonderhoud van uw voormalige partner en eventuele kinderen na een echtscheiding. Het gaat om een bedrag dat u maandelijks krijgt of moet betalen. Als u niet genoeg inkomsten heeft om van te leven, kunt u alimentatie krijgen. U moet alimentatie betalen als uw ex-partner na de echtscheiding onvoldoende inkomsten heeft om in zijn of haar levensonderhoud te voorzien. Daarbij wordt rekening gehouden met de levensstandaard ten tijde van het huwelijk. U kunt een onderhoudsplicht hebben jegens een ex-echtgenoot, ex- geregistreerde partner en uw kinderen.
Kinderalimentatie en partneralimentatie
Bij een echtscheiding kunt u te maken krijgen met partneralimentatie en kinderalimentatie. Ten aanzien van de partneralimentatie kunt u hierover afspraken maken met uw ex-partner. Die afspraken kunt u laten vastleggen in een schriftelijke overeenkomst door een scheidingsadvocaat of notaris. Indien tijdens de echtscheiding niets is afgesproken over de partneralimentatie, kunt u later alsnog om alimentatie verzoeken als bijvoorbeeld uw situatie of die van uw ex-partner verandert. Ook als de bestaande alimentatieregeling niet meer redelijk is, kunt u daar nieuwe afspraken over maken.
Ten aanzien van de kinderalimentatie kunnen er ook afspraken worden gemaakt tijdens de echtscheiding. Deze afspraken worden vastgelegd in een ouderschapsplan. In dit plan maakt u ook afspraken voor de verdeling van de zorg voor uw kind. Meer informatie over dit plan kunt u vinden op onze pagina over het ouderschapsplan. Kinderalimentatie stopt pas als het kind 21 jaar wordt. Het is mogelijk dat de alimentatie voor deze leeftijd stopt, namelijk als het kind financieel zelfstandig is of een baan met minimaal het minimumjeugdloon heeft. De verzorgende ouder krijgt de kinderalimentatie totdat het kind 18 jaar wordt. Daarna gaat het bedrag rechtstreeks naar het kind als de alimentatieplicht langer duurt. Als het niet lukt om samen met uw ex-partner afspraken te maken over de kinderalimentatie, dan kan de rechter een alimentatieregeling vaststellen.
Hoe berekent u de alimentatie?
De alimentatie wordt berekend op basis van de draagkracht van de alimentatieplichtige en de behoefte van de alimentatiegerechtigde. De draagkracht is het bedrag dat de alimentatiebetaler kan missen. Wanneer er zowel kinderalimentatie als partneralimentatie wordt verzocht, heeft kinderalimentatie altijd voorrang. Dit houdt in dat er eerst kinderalimentatie wordt berekend en als er daarna nog ruimte is, de partneralimentatie kan worden berekend. Er bestaat alleen recht op partneralimentatie, indien u getrouwd bent geweest of een geregistreerd partnerschap hebt gehad. Bij kinderalimentatie is de relatie tussen de ouders niet van belang, zelfs als de ouders geen relatie hebben gehad, bestaat het recht op kinderalimentatie.
De alimentatiebedragen veranderen ieder jaar, omdat de lonen ook veranderen. Dit heet indexeren. Elk jaar wordt een indexpercentage vastgesteld door de Minister van Justitie en Veiligheid, na berekening door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het CBS let op de salarisontwikkeling bij bedrijfsleven, overheid en andere sectoren. De alimentatiebedragen stijgen daardoor elk jaar op 1 januari met dit percentage. U kunt samen afspreken dat de wettelijke indexering niet van toepassing is op uw alimentatie.
Hoe lang heeft u recht op alimentatie?
Met uw partner kunt u afspreken hoe lang de alimentatiebetaling doorloopt. U kunt ook de rechter vragen om een termijn vast te stellen. Als er niets is afgesproken, dan regelt de wet hoelang de alimentatie moet worden betaald. De huidige wettelijke regeling houdt in dat de alimentatietermijn gelijk is aan de helft van de duur van het huwelijk met een maximum van 5 jaar. Hier bestaan een aantal uitzonderingen op:
- Indien op het tijdstip van indiening van het verzoek tot echtscheiding de duur van het huwelijk langer is dan 15 jaar én de leeftijd van de alimentatiegerechtigde ten hoogste 10 jaar lager is dan de op dat moment geldende AOW-leeftijd, dan eindigt de verplichting bij het bereiken van de AOW-leeftijd. Dit is dus maximaal 10 jaar als de betrokkene precies 10 jaar vóór de AOW-leeftijd zit op het moment van scheiding. Het mogelijk opschuiven van de AOW-leeftijd nadien heeft geen gevolgen voor de duur van de verplichting. Deze uitzondering geldt dus voor langdurige huwelijken.
- De tweede uitzondering ziet op gezinnen met jonge kinderen. In dat geval loopt de verplichting door tot het tijdstip waarop het jongste uit het huwelijk geboren kind 12 jaar is geworden. De alimentatie kan dan dus maximaal 12 jaar duren.
- De derde uitzondering is een overgangsregeling en verlengt de alimentatieduur voor alimentatiegerechtigden van 50 jaar en ouder indien het huwelijk tenminste 15 jaar heeft geduurd. Alimentatiegerechtigden die op of voor 1 januari 1970 zijn geboren, krijgen maximaal 10 jaar in plaats van maximaal 5 jaar alimentatie.
De alimentatie begint wanneer de echtscheidingsbeschikking is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. De alimentatie stopt, wanneer de door de rechter vastgestelde periode afgelopen is. Ook eindigt de alimentatieplicht indien de alimentatieontvanger hertrouwt, gaat samenwonen of een geregistreerd partnerschap aangaat. Wanneer een van de partijen overlijdt, stopt de alimentatiebetaling eveneens.
In sommige gevallen kan de ex-partner om verlenging van de alimentatie vragen aan de rechter. Dit kon tot 1 januari 2020 slechts als de beëindiging van de alimentatie zo ingrijpend was dat dit naar redelijkheid en billijkheid niet kon worden gevergd. Per 1 januari 2020 zijn deze regels een beetje versoepeld: verlenging van de alimentatie is tegenwoordig mogelijk wanneer beëindiging niet redelijk is voor de ontvangende partij.
Alimentatieprocedure
Er kan een procedure gestart worden om de alimentatie vast te stellen, te wijzigen of te beëindigen. U heeft hierbij altijd een advocaat nodig. De eerste stap is het indienen van een verzoekschrift. Hierin verzoekt u de rechter om de alimentatie vast te stellen, aan te passen of te stoppen. Uw advocaat stelt dit verzoekschrift op en dient het in bij de griffie van de rechtbank in het arrondissement waar u woont en waar de rechtszaak plaatsvindt. Wonen u en uw ex-partner niet in Nederland? Dan wordt het verzoekschrift opgestuurd naar de rechtbank in Den Haag. Uw ex-partner ontvangt dan een kopie. Als tweede stap heeft uw ex-partner de mogelijkheid om een verweerschrift in te dienen. Hierin kan hij of zij uitleggen waarom er geen alimentatie betaald kan worden, of waarom de alimentatie niet aangepast of gestopt kan worden. In dat geval zal er een zitting bij de rechtbank plaatsvinden waarbij beide partners hun verhaal kunnen vertellen. Vervolgens zal de rechter een beslissing nemen. Dit wordt ook wel een beschikking genoemd. Wanneer een van de partijen het niet eens is met de beslissing van de rechter kan diegene in hoger beroep gaan bij het gerechtshof. In dat geval stuurt uw advocaat nogmaals een verzoekschrift en wordt de zaak helemaal opnieuw beoordeeld door het gerechtshof. U krijgt daarna weer een beschikking. Vervolgens kunt u nog in cassatie gaan bij de Hoge Raad indien u het weer niet eens bent met de beslissing van het gerechtshof. De Hoge Raad bekijkt alleen of het hof het recht en de procesregels goed heeft uitgelegd en toegepast en of de uitspraak van het hof voldoende is onderbouwd. De Hoge Raad bekijkt de zaak inhoudelijk dus niet opnieuw.
Heeft u vragen over de alimentatie of wilt u alimentatie aanvragen, wijzigen of stoppen? Neem dan contact op met de familierecht advocaten van Law & More. Onze advocaten zijn gespecialiseerd in het (her)berekenen van de alimentatie. Daarnaast kunnen wij u bijstaan in een eventuele alimentatieprocedure. De advocaten van Law & More zijn deskundig op het gebied van personen- en familierecht en begeleiden u, eventueel samen met uw partner, graag door dit proces heen.
