Wanneer de partijen zich in een conflictsituatie bevinden en er onderling niet uitkomen, is de gang naar de rechter doorgaans de volgende stap. Echter, conflicten tussen partijen kunnen op verschillende manieren worden opgelost. Een van deze manieren van geschilbeslechting is arbitrage. Arbitrage is een in de wet verankerde vorm van particuliere rechtspraak en daarmee een alternatief voor een procedure bij de rechtbank.
Maar waarom zou u kiezen voor arbitrage in plaats van de gebruikelijke gerechtelijke weg? De procedure in het kader van arbitrage verschilt wezenlijk van de gerechtelijke procedure. De volgende punten beschrijven niet alleen de verschillen tussen de twee wijzen van geschilbeslechting, maar geven ook de voordelen aan van arbitrage:
- Het verschil met een gerechtelijke procedure is dat bij arbitrage het conflict wordt opgelost buiten de rechter om. De partijen kunnen zelf (een oneven aantal) onafhankelijke deskundigen benomen. Zij vormen een arbitragecommissie (of het arbitragecollege) die voorts het conflict behandelt en beslecht. In tegenstelling tot de rechter zijn de deskundigen werkzaam in de betreffende tak van sport, waarin het geschil zich afspeelt. Daardoor beschikken zij rechtstreeks over dat specifieke kennis en kunde die noodzakelijk is voor het beslechten van het voorliggende geschil. En omdat de rechter doorgaans niet over zodanige specifieke kennis beschikt, komt het in de gerechtelijke procedures regelmatig voor dat de rechter het nodig acht om zich door deskundigen te alten informeren over bepaalde onderdelen in het geschil. Een dergelijk onderzoek zorgt doorgaans voor een aanzienlijke vertraging van de procedure en gaat bovendien gepaard met hoge kosten.
- Los van vertragingen, bijvoorbeeld door het inschakelen van deskundigen, duurt de procedure zelf bij de reguliere rechter over het algemeen vrij lang. Immers, de zaken in (bodem)procedures worden regelmatig aangehouden. Het komt vaak voor dat de rechters, om redenen niet kenbaar voor partijen, besluiten om het te wijzen vonnis een of meerdere keren met zes weken uit te stellen. Een gemiddelde (bodem)procedure kan daarom al gauw één of twee jaar in beslag nemen. Arbitrage duurt gemiddeld korter en kan vaak binnen zes maanden worden afgehandeld. Ook bestaat bij arbitrage geen mogelijkheid tot het instellen van het hoger beroep. Doet de arbitragecommissie uitspraak, dan is de zaak ten einde, hetgeen langdurige en kostbare procedures tot een minimum beperkt. Dit is slechts anders wanneer partijen uitdrukkelijk met elkaar afspreken dat hoger beroep wel kan worden ingesteld.
- In het geval van arbitrage dragen de partijen zelf de kosten voor de procedure en het inschakelen van deskundige arbiters. Deze kosten kunnen voor partijen in de eerste instantie hoger uitvallen dan in de kosten bij de gang naar de gewone rechter. Immers, de arbiters dienen doorgaans per uur te worden betaald. Echter, op langer termijn kunnen de kosten in de arbitrageprocedure voor de partijen onder aan de streep lager uitvallen dan de kosten van de gerechtelijke procedure. Immers, niet allen neemt de gerechtelijke procedure meer tijd en dus proceshandelingen in beslag, maar dienen in dat geval mogelijk externe deskundigen te worden ingeschakeld, hetgeen oplopende kosten met zich meebrengt. Wint u de arbitrageprocedure, dan kunnen de arbiters in hun vonnis de kosten die u heeft gemaakt, bovendien geheel of gedeeltelijk bij de andere partij neerleggen.
- In het geval van de gewone gerechtelijke procedure zijn de zittingen in beginsel openbaar en worden de uitspraken van de procedures vaak gepubliceerd. Het is mogelijk dat deze gang van zaken in uw situatie niet wenselijk is, gelet op de mogelijke materiële of immateriële schade. In het geval van arbitrage kunnen de partijen bewerkstellingen dat de inhoud en de uitkomst van de zaak geheim blijven.
Een andere vraag is wanneer kan het verstandig zijn om te kiezen voor arbitrage in plaats van de gebruikelijke gerechtelijke weg? Dat kan het geval zijn als het gaat om een conflict binnen de specifieke branches. Immers, een dergelijk conflict vereist doorgaans om diverse redenen niet alleen een oplossing binnen een korte tijd, maar ook en vooral de deskundigheid die in de arbitrageprocedure kan worden gewaarborgd en geboden, teneinde tot een oplossing te komen. Het arbitragerecht is een aparte tak van sport dat vaak wordt ingezet in het bedrijfsleven, de bouw- en vastgoedsector.
Gelet op het voorgaande is het voor de partijen belangrijk om bij het sluiten van een overeenkomst niet alleen aandacht te besteden aan de commerciële of financiële aspecten, maar ook aan de situatie van geschilbeslechting. Legt u een eventueel geschil met uw wederpartij voor aan de gewone rechter of kiest u voor arbitrage? Kiest u voor arbitrage dan is het verstandig om bij aanvang van de relatie met uw wederpartij schriftelijk in het contract of de algemene voorwaarden een arbitrageclausule vast te leggen. Een dergelijk arbitraal beding heeft tot gevolg dat de gewone rechter zich onbevoegd moet verklaren, wanneer een partij, ondanks de bindende arbitrageclausule, een geschil toch aan hem voorlegt.
Wanneer de deskundige onafhankelijke arbiters uitspraak in uw zaak hebben gedaan, dan is het voorts belangrijk om in het oog te houden dat deze uitspraak voor partijen bindend is. Dat betekent dat beide partijen zich aan het vonnis van de arbitragecommissie moeten houden. Doen ze dat niet, dan kan de arbitragecommissie de rechtbank vragen om de partijen hiertoe te verplichten. Bent u het niet eens met het vonnis? Dan kunt u na afloop van de arbitrageprocedure uw zaak niet alsnog voorleggen aan de rechter.
Twijfelt of het overeenkomen van arbitrage in uw geval een goede keus is? Neem dan contact op met de specialisten van Law & More. Ook wanneer u een overeenkomst tot arbitrage wilt opstellen of laten controleren of wanneer u vragen heeft over arbitrage kunt bij Law & More terecht.
