Burgers en bedrijven die massaal schade lijden kunnen vanaf 1 januari 2020 samen naar de rechter om hun schade vergoed te krijgen. De wet van minister Dekker (voor Rechtsbescherming) die massaschade afwikkelt in een collectieve actie treedt dan in werking. Massaschade is schade die door een omvangrijke groep gedupeerden geleden wordt. Voorbeelden hiervan zijn letselschade door gevaarlijke medicijnen, financiële schade door gesjoemelde auto’s of materiële schade door aardbevingen als gevolg van gaswinning. Nu kan dergelijke massaschade voortaan voor alle gedupeerden op collectieve wijze worden afgewikkeld.
In Nederland bestaat al sinds jaren de mogelijkheid om bij de rechter collectieve aansprakelijkheid vast te laten stellen (collectieve actie). De rechter kon enkel onrechtmatig handelen vaststellen; voor de schadevergoeding moesten alle gedupeerden nog een individuele procedure starten en kon er geen gezamenlijke schadevergoeding worden geëist. In de praktijk is zo’n procedure meestal complex, tijdrovend en duur. In de meeste gevallen wegen de kosten en gemoeide tijd van een individuele procedure niet op tegen de geleden schade.
Verder bestaat in Nederland ook al enige tijd de mogelijkheid om bij de rechter een collectieve schikking tussen een belangenorganisatie en een aangesproken partij algemeen verbindend te laten verklaren voor alle gedupeerden op grond van de Wet Collectieve Afwikkeling Massaschade (WCAM). Met een collectieve schikking kan een belangenorganisatie een groep gedupeerden helpen om bijvoorbeeld een schikking te treffen zodat zij hun schade vergoed krijgen. Echter als de schadeveroorzaker niet meewerkt, staan gedupeerden alsnog met lege handen. Gedupeerden moeten dan alsnog zelf naar de rechter om op grond van artikel 3:305a van het Burgerlijk Wetboek een schadevergoeding te eisen.
Met de komst van de Wet Afwikkeling Massaschade in Collectieve Actie (WAMCA) per 1 januari 2020 zijn de mogelijkheden van een collectieve actie uitgebreid. Met ingang van de nieuwe wet kan de rechter een veroordeling tot een collectieve schadevergoeding uitspreken. Hierdoor kan de hele zaak in één gezamenlijke procedure worden afgewikkeld. Partijen krijgen in één keer duidelijkheid. Het is eenvoudiger, tijd en geld besparend en het voorkomt eindeloze rechtszaken. Op deze manier komt er voor een grote groep gedupeerden een oplossing en kan de zaak worden afgedaan.
Er is vaak onduidelijkheid over de belangenorganisaties. Gedupeerden en aangesproken partijen weten dan niet welke organisaties betrouwbaar zijn en voor wie zij opkomen. Met het oog op rechtsbescherming van de gedupeerden zijn de voorwaarden voor een collectieve actie aangescherpt. Niet iedere belangenorganisatie kan zomaar aan de slag om een claim in te dienen. De interne organisatie en financiën van zo’n instantie moeten op orde zijn. Voorbeelden van belangenorganisaties zijn Consumentenbond, Vereniging Effectenbezitters (VEB) en speciaal opgerichte organisaties (ad hoc) voor een bepaalde collectieve actie.
Tot slot komt er een centraal register voor collectieve vorderingen. Zo kunnen gedupeerden en de belangenorganisaties die voor hen opkomen beslissen of zij voor dezelfde gebeurtenis ook een collectieve vordering willen instellen. De Raad voor de rechtspraak wordt de houder van het centrale register. Het register wordt voor iedereen toegankelijk.
De afwikkeling van massaschade is bijzonder complex, voor zowel de gedupeerden, de aangesproken partijen als voor de verzekeraars. Het team van Law & More heeft uitgebreide expertise en ervaring op het gebied van het behandelen en monitoren van massaschade kwesties.
