Ongewenst en grensoverschrijdend gedrag zijn actuele onderwerpen waaraan in steeds meer sectoren aandacht wordt besteed. De gevolgen van ongewenst en grensoverschrijdend gedrag zijn ernstig, met name nu deze gedragingen vaak plaatsvinden in vertrouwde omgevingen, zoals scholen en werkplekken. In deze blog vertellen wij u meer over ongewenst en grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer.
Ongewenst en grensoverschrijdend gedrag
Alvorens nader in te gaan op de juridische mogelijkheden wanneer u te maken krijgt met ongewenst of grensoverschrijdend gedrag, is het belangrijk om de begrippen te definiëren. Het is immers zo dat men, in dagelijks taalgebruik, de termen door elkaar gebruikt terwijl er een verschil is tussen deze gedragingen.
Ongewenst gedrag kan omschreven worden als het gedrag dat een persoon als hinderlijk of als storend kwalificeert. Het gedrag van een persoon vindt u in deze situatie niet gewenst of niet prettig, maar uw persoonlijke grenzen worden niet noodzakelijkerwijs overschreden. Ook worden uw grenzen volgens sociale of wettelijke normen niet overschreden door dit gedrag. Voorbeelden van ongewenst gedrag zijn pesterijen, beledigende opmerkingen of ongepaste opmerkingen (ofwel ‘grapjes’).
Wat vervolgens onder grensoverschrijdend gedrag wordt verstaan is doorgaans minder gemakkelijk te definiëren. Immers, wat als grensoverschrijdend wordt ervaren, kan per persoon verschillen nu hierbij de persoonlijke grenzen worden overschreden. Ook zou ongewenst gedrag over kunnen gaan in grensoverschrijdend gedrag. Een passende definitie van grensoverschrijdend gedrag luidt daarom als iedere vorm van handelen of uitingen die de persoonlijke grenzen of rechten van een persoon overschrijden. Het gedrag kan fysiek zijn, maar ook verbaal. Bovendien zijn verschillende variaties denkbaar zoals (seksuele) intimidatie, buitensporige werkdruk (psychosociale arbeidsbelasting), discriminatie, ongewenste aanrakingen, verbaal en fysiek geweld of machtsmisbruik.
Grensoverschrijdend gedrag kan in bepaalde omstandigheden overgaan in strafbaar gedrag. Wanneer dat is, is afhankelijk van allerlei omstandigheden waaronder de ernst van de gedraging en de vraag of de gedraging in strijd is met de wet. Een voorbeeld van strafbaar grensoverschrijdend gedrag is seksuele intimidatie. Ons advocatenkantoor kan u ondersteunen bij het herkennen van grensoverschrijdend gedrag dat de grens van het strafbare heeft bereikt. Wij staan klaar om u te adviseren over de stappen die u kunt ondernemen, zoals het doen van aangifte of het starten van een procedure.
Op de werkvloer
Ongewenste of grensoverschrijdende gedragingen doen zich helaas ook op de werkvloer voor. U ziet dit gedrag vaak terug in hiërarchische verhoudingen, bijvoorbeeld tussen de werknemer en zijn of haar leidinggevende. Voor slachtoffers van ongewenst en grensoverschrijdend gedrag zijn de gevolgen vaak aanzienlijk en langdurig. Slachtoffers krijgen vaak te maken met stress en een gevoel van angst. Op de werkvloer ziet men dat de prestaties hierdoor kunnen verminderen en dat ziekteverzuim zich voordoet. Deze gevolgen aarden zich in het problematische karakter wat gelegen is in het aantasten en ondermijnen van iemands fysieke of emotionele veiligheid.
Een veilige en gezonde werksfeer is daarom van groot belang. Er dient niet alleen adequaat gereageerd te worden op ongewenst of grensoverschrijdend gedrag, maar vooral dienen preventieve maatregelen getroffen te worden om dergelijk gedrag te voorkomen. De werkgever is op grond van de Arbowetgeving verplicht om hiervoor te zorgen. Daartoe zal de werkgever een beleid moeten voeren dat is gericht op het creëren en behouden van een veilige en gezonde werkomgeving, omdat anders de kans op ongewenst of grensoverschrijdend gedrag toeneemt of verergert. Het in een bedrijf geldende beleid ten aanzien van deze onderwerpen is vaak terug te vinden in de personeelsgids.
Juridische aspecten bij ongewenst en grensoverschrijdend gedrag – werknemer
Indien u als werknemer te maken krijgt met ongewenst of grensoverschrijdend gedrag is het belangrijk dat u aan de bel trekt. Stel in dat geval eerst voor uzelf vast of het gedrag voor u onacceptabel is en of het gedrag uw grenzen heeft overschreden. Is dat het geval, probeer dan bewijs te verzamelen van dit gedrag. Het is vervolgens raadzaam om contact op te nemen met een vertrouwenspersoon of bedrijfsarts op het werk.
Bovendien staan de advocaten van Law & More in deze situatie voor u klaar met juridische ondersteuning. Aangezien wij ons ervan bewust zijn dat dergelijke situaties complex en gevoelig kunnen zijn, bieden wij niet alleen deskundige ondersteuning, maar zorgen wij er ook voor dat uw zaak met de nodige aandacht wordt behandeld. Afhankelijk van uw persoonlijke situatie beoordelen wij welke stappen het meest geschikt zijn.
Zo kunnen onze advocaten een formele brief sturen aan uw werkgever waarin het ongewenste of grensoverschrijdende gedrag wordt besproken. Ook kunnen wij met uw werkgever in gesprek treden om een passende oplossing te vinden. Daarnaast kan in bepaalde situaties de mogelijkheid bestaan om uw werkgever juridisch aansprakelijk te stellen wegens schending van zijn zorgplicht als werkgever. Zoals in deze blog al is besproken, dient de werkgever te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Indien een werknemer vervolgens in aanraking komt met ongewenst of grensoverschrijdend gedrag, dan heeft de werkgever wellicht niet voldoende zorg gedragen om een veilige en gezonde werkomgeving voor zijn werknemers te creëren. De zorgplicht kan bijvoorbeeld geschonden zijn indien de werkgever onvoldoende maatregelen heeft genomen om het ongewenste of grensoverschrijdende gedrag te voorkomen, of wanneer de werkgever de klachten hierover niet serieus neemt. Deze omstandigheden kunnen onder omstandigheden leiden tot een schending van de zorgplicht van de werkgever waarvoor de werkgever aansprakelijk kan worden gehouden. Alvorens echter een stappen te ondernemen of een juridische procedure te starten, is het van belang om uw rechtspositie te beoordelen en te evalueren welke stappen in uw situatie passend zijn.
Juridische aspecten ongewenst en grensoverschrijdend gedrag – werkgever
Ook als werkgever kunt u in aanmerking komen met ongewenst of grensoverschrijdend gedrag. Niet alleen omdat u een beleid moet voeren dat gericht is op een veilige en gezonde werkomgeving, maar ook omdat u een melding kan ontvangen dat uw werknemer in een situatie terecht is gekomen waarin sprake was van ongewenst of grensoverschrijdend gedrag.
Zoals in deze blog al aan de orde is gekomen, dient een werkgever een zorgvuldig beleid te voeren ten aanzien van een veilige en gezonde werkomgeving. Zo moet bijvoorbeeld uit het beleid blijken welke maatregelen de werkgever neemt ter voorkoming van ongewenste of grensoverschrijdende gedragingen, maar ook welke procedure wordt doorlopen in het geval een melding van dergelijk gedrag wordt gedaan. Eveneens kan het beleid van de werkgever omvatten dat (periodieke) voorlichtingen en instructies worden gegeven aan de werknemers over ongewenst of grensoverschrijdend gedrag.
In het geval dat de werkgever dan toch een melding van ongewenst of grensoverschrijdend gedrag ontvangt, is het cruciaal om een consequente en coherente aanpak te hanteren welke overeenkomt met het door de werkgever gevoerde beleid ten aanzien van een veilige en gezonde werkomgeving. Bij een melding zal de werkgever deze moeten onderzoeken en beoordelen alvorens over te gaan tot het innemen van een standpunt. Het onderzoek naar de melding vergt dat de werkgever neutraal en objectief blijft. Ook zal de werkgever de belangen van alle betrokken partijen bij zijn onderzoek moeten betrekken en ervoor moeten zorgen dat procedurele stappen, zoals het toepassen van het beginsel van hoor en wederhoor, worden nageleefd. Alle betrokken partijen moeten immers de mogelijkheid krijgen om hun kant van het verhaal te doen. Dit bevordert ook een onpartijdige, onafhankelijke en transparante aanpak van een melding. Naar aanleiding van het onderzoek kan de werkgever vervolgens een weloverwogen beslissing nemen op de melding. Deze beslissing moet deugdelijk gemotiveerd zijn en indien nodig voorzien van een passende maatregel.
Daarnaast moet de werkgever rekening houden met de mogelijkheid dat de situatie uitmondt in een juridische procedure. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de werknemer van mening is dat de werkgever de melding niet serieus heeft genomen waardoor de werkgever zijn zorgplicht heeft geschonden. Nogmaals is het daarom van essentieel belang dat de werkgever een melding van ongewenst of grensoverschrijdend gedrag serieus neemt en deze zorgvuldig behandelt.
Bij een melding van ongewenst of grensoverschrijdend gedrag komt er dus veel op de werkgever af. Wanneer u als werkgever te maken krijgt met de gevolgen van ongewenst of grensoverschrijdend gedrag kan Law & More u begeleiden en adviseren over de te nemen stappen. Onze advocaten kunnen ervoor zorgen dat uw besluit zowel juridisch deugdelijk is als effectief bijdraagt aan een veilige werkomgeving.
Law & More
Ongewenst en grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer is een ernstige, maar helaas veelvoorkomende aangelegenheid. Ons advocatenkantoor biedt ondersteuning op diverse vlakken, zowel aan de werknemer als de werkgever. Op basis van uw persoonlijke situatie adviseren onze advocaten u over de meest geschikte aanpak.
