Nederland telt tot op heden drie rechtsvormen van personenvennootschappen: de maatschap, de vennootschap onder firma (VOF) en de commanditaire vennootschap (CV). Zij worden vooral in het midden- en kleinbedrijf (MKB), de agrarische sector en de dienstverlening gebruikt en vinden alle drie hun basis in een regeling die stamt uit 1838. Omdat de huidige wet als sterk verouderd wordt beschouwd en niet voldoende aan de behoeften van ondernemers en beroepsbeoefenaren met betrekking tot in- en uittreden van vennoten evenwel aansprakelijkheid zou beantwoorden, ligt sinds 21 februari 2019 een Wetsvoorstel Modernisering personenvennootschappen op tafel. Het doel achter dit voorstel is vooral het creëren van een moderne toegankelijke regeling die ondernemers faciliteert, passende bescherming biedt aan schuldeisers en zekerheid aan het handelsverkeer.
Bent u de oprichter van één van de 231.000 personenvennootschappen in Nederland? Of bent u van plan om een personenvennootschap op te richten? Dan is het verstandig om het Wetsvoorstel Modernisering personenvennootschappen in het oog te houden. Hoewel dit wetsvoorstel in beginsel op 1 januari 2021 in werking zou treden, is het daarover nog niet in de Tweede Kamer gestemd. Wordt het Wetsvoorstel Modernisering personenvennootschappen, dat overigens positief tijdens de internetconsultatie is ontvangen, in de huidige vorm daadwerkelijk door de Tweede Kamer aangenomen, dan gaat er in de toekomst het een en ander voor u als ondernemer veranderen. Een aantal belangrijke, voorgestelde wijzigingen zullen hieronder de revue passeren.
Onderscheid beroep en bedrijf
Allereerst zullen in de toekomst in plaats van drie nog maar twee rechtsvormen onder de personenvennootschap vallen, namelijk de vennootschap en de commanditaire vennootschap en geen onderscheid meer tussen de maatschap en de VOF afzonderlijk worden gemaakt. Wat de naam betreft blijven de maatschap en de vennootschap onder firma bestaan, maar de verschillen daartussen zullen verdwijnen. Zo zal het bestaande onderscheid tussen beroep en bedrijf, als gevolg van de wijziging, vervagen. Wilt u als ondernemer een personenvennootschap oprichten, dan moet u in het kader van uw werkzaamheden op dit moment nog bedenken welke rechtsvorm u gaat kiezen, de maatschap of de VOF. Immers, bij de maatschap is sprake van een samenwerking die een beroepsuitoefening betreft, terwijl bij de VOF sprake is van bedrijfsuitoefening. Bij beroep gaat het vooral om zelfstandige beroepen waarbij persoonlijke kwaliteiten van persoon die werkzaamheden verricht centraal staan, zoals notarissen, accountants, artsen, advocaten. Het bedrijf ligt meer in de commerciële sfeer en wordt er primair beoogd winst te maken. Na de inwerkingtreding van het Wetsvoorstel Modernisering personenvennootschappen kan deze keuze achterwege worden gelaten.
Aansprakelijkheid
Door de overgang van twee naar drie personenvennootschappen zal ook het verschil in het kader van aansprakelijkheid verdwijnen. Op dit moment zijn de maten slechts voor gelijke delen aansprakelijk, terwijl de vennoten voor het volledige bedrag kunnen worden aangesproken. Als gevolg van de inwerkingtreding van het Wetsvoorstel Modernisering personenvennootschappen worden de vennoten (naast de vennootschap) allen hoofdelijk voor het volledige bedrag aansprakelijk. Hetgeen voor de ‘voormalige maatschappen’ van bijvoorbeeld accountants, notarissen of artsen aldus een grote verandering betekent. Wordt een opdracht echter door de wederpartij specifiek slechts aan één vennoot toevertrouwd, dan komt de aansprakelijkheid ook alleen op deze vennoot (samen met de vennootschap) te rusten, met uitzondering van de andere vennoten.
Treedt u als vennoot na de inwerkingtreding van het Wetsvoorstel Modernisering personenvennootschappen toe tot het samenwerkingsverband? Dan bent u als gevolg van de wijziging slechts aansprakelijk voor de schulden van de vennootschap die na de toetreding zijn ontstaan en niet meer ook voor de schulden die al voor uw intreden zijn gemaakt. Wilt u als vennoot uittreden? Dan wordt u uiterlijk vijf jaar na uittreden van de aansprakelijkheid voor verplichtingen van de vennootschap bevrijdt. Overigens zal de schuldeiser eerst de vennootschap zelf voor de eventuele openstaande schulden moeten aanspraken. Pas als de vennootschap de schulden niet kan betalen, mag de schuldeisers tot hoofdelijke aansprakelijkheid van de vennoten overgaan.
Rechtspersoonlijkheid, oprichting en voortzetting
In het Wetsvoorstel Modernisering personenvennootschappen wordt de personenvennootschappen in het kader van de wijzigingen verder automatisch, oftewel van rechtswege een eigen rechtspersoonlijkheid toegekend. Met andere woorden: de personenvennootschappen worden net als NV en BV, zelfstandig dragers van rechten en plichten. Dat betekent dat de vennoten niet meer individueel, maar gezamenlijk eigenaar zullen worden van de goederen die tot het gemeenschappelijk vermogen behoren. De vennootschap krijgt voorts ook een afgescheiden vermogen van activa en liquide middelen dat niet vermengd is met het privévermogen van de vennoten. Op deze manier kunnen de personenvennootschappen zelfstandig via contracten gesloten in naam van de vennootschap, die niet telkens door alle vennoten hoeven te worden ondertekend, ook eigenaar worden van onroerende zaken en deze zelf gemakkelijk overdragen.
Voor de oprichting van personenvennootschappen wordt, anders dan bij de NV en de BV, door het wetsvoorstel geen notariële tussenkomst door middel van een notariële akte of startkapitaal vereist. Nu bestaat er nog geen wettelijke mogelijkheid om een rechtspersoon op te richten zonder notariële tussenkomst. Partijen kunnen een personenvennootschap oprichten door een samenwerkingsovereenkomst met elkaar aan te gaan. De vorm van de overeenkomst is vrij. Een standaard samenwerkingsovereenkomst is gemakkelijk online te vinden en te downloaden. Echter, om onduidelijkheden en kostbare procedures in de toekomst te voorkomen, is het raadzaam om een gespecialiseerde advocaat op het gebied van samenwerkingsovereenkomsten in te schakelen. Wilt u meer weten over de samenwerkingsovereenkomst? Neem dan contact op met de specialisten van Law & More.
Verder maakt het Wetsvoorstel Modernisering personenvennootschappen het voor de ondernemer mogelijk om de vennootschap voort te zetten nadat een andere vennoot uittreedt. De personenvennootschap hoeft dan niet langer eerst te worden ontbonden en blijft gewoon voortbestaan, tenzij anders is overeengekomen. Wordt de personenvennootschap wel ontbonden, dan is het voor de overblijvende vennoot mogelijk om de vennootschap voort te zetten als eenmanszaak. De ontbinding onder voortzetting van activiteiten heeft een overgang onder algemene titel tot gevolg. Het wetsvoorstel vereist in dit geval wederom geen notariële akte, maar wel dat voor overgang van registergoederen de voor levering vereiste vormvoorschriften worden nageleefd.
Mocht het wetsvoorstel in de huidige vorm worden aangenomen, dan wordt het voor u als ondernemer kortom niet alleen makkelijker om een bedrijf in de vorm van een personenvennootschap te starten, maar ook om deze voort te zetten en deze eventueel door uittreding te verlaten. Wel dient in het kader van de inwerkingtreding het Wetsvoorstel Modernisering personenvennootschappen een aantal belangrijke zaken rond de rechtspersoonlijkheid of de aansprakelijkheid in het oog te worden gehouden. Bij Law & More begrijpen wij dat met deze nieuwe wetgeving in de aantocht nog veel vragen en onzekerheden rondom de veranderingen kunnen bestaan. Wilt u weten wat de inwerkingtreding het Wetsvoorstel Modernisering personenvennootschappen voor uw onderneming betekent? Of wilt u verder op de hoogte blijven van dit wetsvoorstel en van andere relevante juridische ontwikkelingen op het gebied van ondernemingsrecht? Neem dan contact op met Law & More. Onze advocaten zijn deskundig op het gebied van ondernemingsrecht en hanteren een persoonlijke aanpak. Zij voorzien u graag van informatie of advies!
