Co-ouderschap en vakanties: wat zegt de rechter?

Vakanties kunnen bij co-ouderschap voor veel vragen en spanning zorgen. Wie mag wanneer met de kinderen op reis?

Wat als beide ouders tegelijk vakantie willen? De rechter kijkt bij conflicten over vakanties in co-ouderschap altijd naar het belang van het kind en houdt zich aan de afspraken in het ouderschapsplan.

Veel gescheiden ouders denken dat ze automatisch recht hebben op bepaalde vakanties met hun kinderen. Dit klopt niet altijd.

De praktijk laat zien dat goede afspraken maken veel problemen voorkomt. Zonder duidelijke regels kunnen vakantieplannen snel uitlopen op rechtszaken.

Dit artikel legt uit wat de rechter beslist bij geschillen over vakanties. Ook komt aan bod hoe ouders zelf goede afspraken kunnen maken en wat er financieel geregeld moet worden.

Wat houdt co-ouderschap in?

Co-ouderschap betekent dat beide ouders na een scheiding ongeveer evenveel zorgtaken delen en tijd doorbrengen met hun kinderen. Dit gaat verder dan alleen tijd verdelen en omvat alle aspecten van de opvoeding en belangrijke beslissingen.

Definitie en vormen van co-ouderschap

Co-ouderschap is een regeling waarbij gescheiden ouders de zorg en opvoeding van hun kinderen gelijk verdelen. De kinderen verblijven ongeveer 50% van de tijd bij elke ouder.

Veelvoorkomende verdelingen:

• 50-50 verdeling: Een week bij de ene ouder, een week bij de andere
• 60-40 verdeling: Drie dagen bij de ene ouder, vier dagen bij de andere
• 70-30 verdeling: Doordeweeks bij de ene ouder, weekenden bij de andere

De precieze invulling hangt af van praktische zaken. Denk aan werktijden, schoolafstand en de behoeften van de kinderen.

Co-ouderschap verschilt van gezamenlijk ouderlijk gezag. Meer dan 90% van de ouders houdt na scheiding gezamenlijk gezag, maar dit betekent niet automatisch co-ouderschap.

Rechten en plichten van co-ouders

Beide ouders hebben gelijke rechten en plichten in de opvoeding. Ze maken samen belangrijke beslissingen over school, zorgverlening en andere grote keuzes.

Belangrijkste rechten:

• Gelijk recht op tijd met de kinderen
• Inspraak in belangrijke beslissingen
• Toegang tot informatie over school en zorg
• Recht op kinderbijslag en toeslagen (beiden de helft)

Belangrijkste plichten:

• Financiële bijdrage aan opvoedingskosten
• Informatie delen over het welzijn van kinderen
• Respect voor afspraken over wisselmomenten
• Samen overleggen bij belangrijke keuzes

De kosten worden meestal gelijk verdeeld. Als een ouder te weinig verdient, kan de andere ouder kinderalimentatie betalen.

Verschil tussen co-ouderschap en andere zorgregelingen

Co-ouderschap onderscheidt zich van andere regelingen door de gelijke verdeling van tijd en verantwoordelijkheden. Zorgregeling betekent dat kinderen hoofdzakelijk bij één ouder wonen.

De andere ouder heeft dan bezoekrecht, bijvoorbeeld om het weekend of één dag per week. Omgangsregeling focust vooral op contact tussen de niet-verzorgende ouder en het kind.

Dit kan variëren van enkele uren tot hele weekenden. Bij co-ouderschap hebben kinderen feitelijk twee thuis-adressen.

Ze staan wel maar op één adres ingeschreven voor officiële zaken zoals kinderbijslag. Co-ouderschap vraagt meer overleg tussen ouders dan andere regelingen.

Er moet vertrouwen zijn en goede communicatie mogelijk zijn. Anders kan een zorgregeling beter uitkomen.

Afspraken over vakanties bij co-ouderschap

Ouders moeten duidelijke afspraken maken over vakantieverdeling en altijd schriftelijke toestemming regelen voor reizen naar het buitenland. Goede communicatie en concrete afspraken voorkomen conflicten en zorgen ervoor dat kinderen kunnen genieten van tijd met beide ouders.

Verdeling van vakantietijd

De meeste ouders verdelen de schoolvakanties eerlijk tussen beide partijen. Een 50/50 verdeling van de zomervakantie werkt vaak het beste.

Bijvoorbeeld drie weken per ouder. Kerst- en zomervakanties kunnen per jaar wisselen.

De ene ouder krijgt dit jaar de eerste helft van de zomervakantie, volgend jaar de tweede helft. Praktische verdelingsmogelijkheden:

• Zomervakantie: 3 weken per ouder, 2 weken samen
• Kerstvakantie: elk jaar wisselen tussen ouders
• Krokusvakantie: om de beurt
• Meivakantie: verdelen in weekenden

Ouders kunnen ook kiezen voor gemeenschappelijke vakanties. Dit werkt wanneer de onderlinge relatie goed is en beide ouders dit willen.

Praktische afspraken en communicatie

Schriftelijke toestemming is verplicht voor alle reizen naar het buitenland. Dit geldt ook voor korte trips naar België of Duitsland.

Ouders moeten het standaard toestemmingsformulier van de Rijksoverheid gebruiken. De ouder die niet meereist moet het formulier ondertekenen.

Een kopie van zijn of haar paspoort is ook nodig. Belangrijke praktische punten:

• Vakantieplannen 6 maanden van tevoren bespreken
• Contactgegevens en reisschema’s delen
• Bereikbaarheid tijdens de vakantie afspreken
• Noodcontacten doorgeven

Het ouderschapsplan moet specifieke afspraken over vakanties bevatten. Hierin staat wie wanneer de zorg heeft en hoe conflicten worden opgelost.

Ouders moeten elk jaar de afspraken herzien. Omstandigheden kunnen veranderen en kinderen worden ouder.

Aandachtspunten voor de kinderen

Kinderen hebben baat bij voorspelbaarheid en rust rondom vakantieplannen. Zij moeten weten waar ze naartoe gaan en wanneer ze de andere ouder weer zien.

Leeftijd speelt een rol bij vakantieplannen. Jonge kinderen kunnen niet zo lang van één ouder gescheiden zijn.

Oudere kinderen kunnen eigen voorkeuren hebben. Ouders moeten kinderwensen respecteren.

Een tiener wil misschien liever thuisblijven dan verplicht op vakantie. De opvoeding wordt beter wanneer kinderen zich gehoord voelen.

Belangrijke overwegingen:

• Geen loyaliteitsconflicten creëren
• Positief praten over vakanties bij de andere ouder
• Flexibiliteit tonen bij bijzondere wensen
• Contact met vrienden mogelijk maken

De emotionele impact op kinderen moet altijd voorop staan. Ruzie over vakanties schaadt het welzijn van kinderen meer dan een gemiste reis.

Het ouderschapsplan en vakanties

Bij co-ouderschap moeten ouders verplicht een ouderschapsplan maken waarin afspraken over vakanties worden vastgelegd. Deze afspraken voorkomen discussies en zorgen dat beide ouders weten waar ze aan toe zijn tijdens vakantieperiodes.

Verplichte onderdelen in het ouderschapsplan

Het ouderschapsplan moet verschillende onderdelen bevatten over de verzorging en opvoeding van kinderen. Een omgangsregeling is verplicht onderdeel van dit plan.

Deze regeling bepaalt wanneer kinderen bij welke ouder zijn. Het plan moet duidelijk maken hoe de zorg wordt verdeeld tussen beide ouders.

Specifieke vakantie-onderdelen die vastgelegd moeten worden:

• Verdeling van schoolvakanties
• Afspraken over zomer- en kerstvakantie
• Regels voor buitenlandse reizen
• Toestemming voor paspoortaanvragen

Ouders hebben beiden rechten en plichten als het gaat om vakantieperiodes. Deze moeten helder beschreven staan om conflicten te voorkomen.

Vastleggen van vakantieafspraken

Vakantieafspraken kunnen op verschillende manieren worden vastgelegd in het ouderschapsplan. De meest gebruikte verdeling is 50/50 voor alle schoolvakanties.

Veel voorkomende regelingen:

Een andere optie is om de gewone omgangsregeling door te laten lopen tijdens vakanties. Dit geldt vooral bij co-ouderschap waar kinderen al regelmatig wisselen tussen beide ouders.

Voor buitenlandse vakanties geldt dat beide ouders toestemming moeten geven. Deze toestemming is nodig voor het paspoort en de reis zelf.

Wijzigingen en aanpassingen in de praktijk

Het ouderschapsplan kan worden aangepast wanneer omstandigheden veranderen. Ouders kunnen in goed overleg afwijken van de oorspronkelijke afspraken.

Als ouders het niet eens worden over vakantiewijzigingen, kunnen zij juridische hulp inschakelen. De rechter kan dan beslissen wat het beste is voor de kinderen.

Situaties die aanpassing kunnen vragen:

• Verhuizing van een ouder
• Veranderende werktijden
• Bijzondere familieomstandigheden
• Wensen van oudere kinderen

Schriftelijke vastlegging van elke wijziging is belangrijk. Dit voorkomt onduidelijkheid en beschermt de rechten van beide ouders en kinderen.

Bij structurele problemen kan het ouderschapsplan officieel worden aangepast via de rechtbank.

Wat doet de rechter bij conflicten over vakanties?

Wanneer ouders na hun scheiding geen overeenstemming kunnen bereiken over vakantieplannen met de kinderen, kan de rechter tussenbeide komen. De rechter bekijkt dan wat het beste is voor het kind en kan vervangende toestemming geven voor geplande reizen.

Procedure als ouders er samen niet uitkomen

Ouders kunnen een kort geding starten via een advocaat als hun ex-partner geen toestemming geeft voor een vakantie. Dit moet gebeuren voordat de geplande reis begint.

De rechtbank heeft speciale zittingsdagen ingevoerd voor vakantieconflicten. Deze vallen meestal kort voor de schoolvakanties.

Zittingsdagen meivakantie 2025:

• Arnhem: 15 april (ochtend), 23 april (middag)
• Zutphen: 18 april (ochtend), 24 april (middag)

Zittingsdagen zomervakantie 2025:

• Arnhem: 23 juni (ochtend), 2 juli (middag)
• Zutphen: 27 juni (ochtend), 3 juli (middag)

De procedure is sneller dan gewone rechtszaken. Meestal krijgen ouders binnen enkele weken uitslag.

Belangenafweging van het kind

De rechter stelt altijd het belang van het kind voorop bij vakantieconflicten. Hierbij kijkt de rechter naar verschillende factoren.

De leeftijd van het kind speelt een rol. Jonge kinderen kunnen bijvoorbeeld niet zo lang van hun andere ouder gescheiden zijn.

Ook de bestemming is belangrijk. Reizen naar landen met veiligheidsproblemen worden kritischer bekeken dan vakanties binnen Europa.

De rechter onderzoekt of de weigerende ouder geldige redenen heeft. Zorgen over veiligheid of het niet nakomen van afspraken wegen zwaar mee.

De omgangsregeling wordt ook bekeken. Als één ouder al veel tijd met het kind doorbrengt, kan een lange vakantie de balans verstoren.

Voorbeelden uit de rechtspraak

Rechters geven vaak toestemming voor gewone vakanties binnen Europa van één tot twee weken. Dit geldt vooral als de vakantie valt binnen de eigen omgangstijd van de ouder.

Een moeder kreeg toestemming voor een weekje Spanje met haar 8-jarige zoon. De vader had geen concrete bezwaren, alleen dat hij het “te ver” vond.

Bij langere reizen zijn rechters voorzichtiger. Een vader wilde drie weken naar Australië met zijn dochter van 10 jaar. De rechter vond dit te lang en gaf toestemming voor twee weken.

Weigering komt voor bij onduidelijke plannen. Een moeder kreeg geen toestemming omdat ze geen duidelijk adres opgaf waar ze zou verblijven.

Ook bij herhaalde conflicten tussen de ouders zijn rechters strenger. Als er constant ruzie is over vakanties, kan de rechter strengere regels opleggen.

Financiële aspecten rondom vakanties en co-ouderschap

Co-ouderschap brengt specifieke financiële uitdagingen met zich mee tijdens schoolvakanties. De verdeling van kinderbijslag, alimentatie voor vakantiekosten en belastingvoordelen vereisen duidelijke afspraken tussen beide ouders.

Kinderbijslag tijdens de vakanties

Bij co-ouderschap hebben beide ouders recht op de helft van de kinderbijslag. Dit geldt ook tijdens vakantieperiodes, ongeacht waar het kind verblijft.

De Sociale Verzekeringsbank (SVB) betaalt de kinderbijslag meestal uit aan één ouder. Deze ouder moet het bedrag vervolgens delen met de andere ouder.

Tijdens lange vakanties blijft deze verdeling gelijk. Ook als het kind bijvoorbeeld drie weken bij één ouder doorbrengt, verandert dit niets aan de 50/50 verdeling van de kinderbijslag.

Praktische tip: Ouders kunnen bij meerdere kinderen de kinderbijslag per kind verdelen. Zo wordt ouder A aanvrager voor kind 1 en ouder B voor kind 2.

De vakantieperiode heeft geen invloed op wie recht heeft op kinderbijslag. Beide ouders behouden hun aanspraak, ook als het kind langdurig bij één ouder verblijft.

Kinderalimentatie en extra vakantiekosten

Vakantiekosten vallen meestal onder de categorie ‘eigen kosten’ en worden niet altijd gedeeld tussen co-ouders. Elke ouder betaalt zijn eigen vakantie-uitgaven.

Eigen vakantiekosten per ouder:

• Reiskosten voor uitstapjes
• Entreekosten pretparken en attracties
• Vakantieverblijf en accommodatie
• Restaurants en uiteten

Sommige vakantiegerelateerde kosten kunnen wel gedeeld worden. Dit zijn meestal verblijfsoverstijgende kosten die beide ouders ten goede komen.

Te delen vakantiekosten:

• Sportkampen en zomerscholen
• Schoolreizen en excursies
• Zwemles tijdens vakanties
• Medische kosten tijdens vakanties

Co-ouders moeten vooraf afspreken welke vakantiekosten ze delen. Anders kan de ene ouder onverwacht meebetalen aan dure keuzes van de andere ouder.

Bij kinderalimentatie kunnen rechters rekening houden met vakantiekosten. Dit gebeurt vooral wanneer één ouder structureel hogere vakantie-uitgaven heeft dan de andere.

Heffingskortingen en kindgebonden budget

Het kindgebonden budget wordt uitbetaald aan dezelfde ouder die de kinderbijslag ontvangt. Deze ouder kan ervoor kiezen om het budget te delen met de andere ouder.

De hoogte van het kindgebonden budget hangt af van het inkomen van de ontvangende ouder. Vakantieperiodes hebben geen invloed op dit bedrag.

Inkomensafhankelijke combinatiekorting kunnen beide co-ouders aanvragen als ze allebei werken. Deze heffingskorting geldt ook tijdens schoolvakanties wanneer ouders kinderopvang nodig hebben.

De combinatiekorting is vooral relevant tijdens vakanties omdat:

• Kinderopvang nodig is op werkdagen
• Beide ouders kunnen profiteren van de korting
• Maximum van 230 uur per kind per maand geldt

Kinderopvangtoeslag tijdens vakanties wordt verdeeld tussen beide ouders. Ieder betaalt zijn eigen deel van de opvangkosten tijdens de vakantieweken.

Ouders moeten hun vakantieroosters afstemmen om optimaal gebruik te maken van kinderopvangtoeslag. De 230-uur limiet per maand blijft van kracht, ook tijdens zomervakanties.

Hulp bij conflicten en het maken van afspraken

Mediation biedt ouders een kans om samen werkbare afspraken te maken over vakanties zonder naar de rechter te gaan. Advocaten en bemiddelaars kunnen helpen bij complexe situaties waar ouders vastlopen in discussies.

De rol van mediation

Mediation helpt ouders om conflicten over vakantieregelingen op te lossen. Een mediator begeleidt gesprekken tussen ouders en zorgt voor een neutrale sfeer.

Voordelen van mediation:

• Goedkoper dan een rechtszaak
• Snellere oplossingen
• Ouders behouden controle over afspraken
• Minder stress voor kinderen

Tijdens mediation maken ouders afspraken over verschillende onderwerpen. Ze bespreken zorgverdeling, vakantieschema’s en communicatie.

Ook financiële afspraken komen aan bod. De mediator legt uit welke rechten en plichten elke partner heeft.

Dit helpt ouders om realistische verwachtingen te hebben. Ze leren ook hoe ze conflicten kunnen voorkomen.

Mediation werkt het beste als:

• Beide ouders willen meewerken
• Er nog enige communicatie mogelijk is
• Ouders het belang van het kind voorop stellen

Als mediation niet werkt, kunnen ouders alsnog naar de rechter. De gesprekken tijdens mediation blijven vertrouwelijk.

Advocaten en bemiddelaars inschakelen

Een advocaat helpt ouders hun rechten te begrijpen bij vakantieregelingen. Ze geven juridisch advies over complexe situaties zoals internationale reizen of geschillen.

Wanneer een advocaat inschakelen:

• Bij internationale verhuizing van één ouder
• Conflicten over vakanties in het buitenland
• Niet naleven van afspraken door ex-partner
• Onduidelijkheid over wettelijke regels

Advocaten kunnen ook helpen bij het opstellen van een ouderschapsplan. Dit document voorkomt veel conflicten over vakanties.

Het bevat concrete afspraken over wie wanneer met het kind op reis gaat. Bemiddelaars werken anders dan mediators.

Ze geven meer advies en stellen soms zelf oplossingen voor. Parenting coordinators helpen specifiek bij co-ouderschap na scheiding.

Kosten van hulp:

• Mediation: €100-150 per uur
• Advocaat: €200-400 per uur
• Rechtsbijstandverzekering dekt vaak familiezaken

Ouders kunnen gratis juridisch advies krijgen bij het Juridisch Loket. Dit is een goed startpunt voor eenvoudige vragen.

Tips voor succesvolle samenwerking

Goede communicatie voorkomt veel conflicten over vakanties. Ouders moeten vroeg in het jaar bespreken wie wanneer vakantie wil met het kind.

Praktische tips voor communicatie:

• Gebruik schriftelijke communicatie via e-mail of app.
• Maak duidelijke afspraken over deadlines.

Bespreek grote plannen minimaal 3 maanden van tevoren. Houd rekening met school- en werkvakanties van beide ouders.

Een co-ouderschap app helpt bij het maken van afspraken. Ouders kunnen hierin vakantieschema’s delen en belangrijke informatie uitwisselen.

Belangrijke afspraken om te maken:

• Verdeling zomer-, kerst- en paasvakanties
• Procedure voor toestemming buitenlandse reizen
• Wat te doen bij ziekte of noodgevallen
• Kosten van vakanties en wie wat betaalt

Flexibiliteit helpt ook bij een goede samenwerking. Soms moeten plannen veranderen door werk of familieomstandigheden.

Het belang van het kind staat altijd voorop. Ouders moeten hun eigen wensen soms aanpassen voor het welzijn van hun kind.

Veelgestelde Vragen

Co-ouderschap tijdens vakanties roept veel praktische vragen op bij gescheiden ouders. De rechter hanteert duidelijke regels voor vakantieverdeling en kan ingrijpen wanneer ouders er niet uitkomen.

Hoe wordt vakantietijd verdeeld in een co-ouderschapsregeling?

De vakantietijd wordt meestal gelijk verdeeld tussen beide ouders. Dit betekent dat elk ouder evenveel tijd krijgt tijdens schoolvakanties.

De zomervakantie wordt vaak gesplitst in twee gelijke delen van drie weken. Andere vakanties zoals kerst en voorjaarsvakantie worden afwisselend toegewezen.

Sommige ouders kiezen voor een vaste verdeling per jaar. Anderen wisselen elk jaar af wie welke vakantie krijgt.

Wat gebeurt er als ouders het niet eens kunnen worden over de vakantieplannen?

Wanneer ouders het niet eens worden, kunnen zij eerst een mediator inschakelen. Deze helpt bij het vinden van een oplossing die voor beide partijen werkbaar is.

Lukt mediation niet, dan kan een ouder naar de rechter stappen. De rechter beslist dan definitief over de vakantieverdeling.

Op welke wijze kan een rechter ingrijpen bij geschillen over vakanties in co-ouderschapsituaties?

De rechter kan concrete afspraken maken over vakantieverdeling in het ouderschapsplan. Deze afspraken zijn juridisch bindend voor beide ouders.

Bij acute geschillen kan een rechter een spoedprocedure behandelen. Dit gebeurt vooral wanneer vakanties al geboekt zijn.

De rechter kan ook bepalen hoe toekomstige vakanties verdeeld worden. Hierbij wordt een vast schema opgesteld dat discussies voorkomt.

Welke factoren neemt de rechter in overweging bij het toewijzen van vakantieperioden in co-ouderschapsregelingen?

Het belang van het kind staat altijd voorop bij de beslissing van de rechter. Stabiliteit en voorspelbaarheid zijn belangrijke factoren.

De rechter kijkt naar de bestaande zorgverdeling tussen beide ouders. Ook praktische zaken zoals werkschema’s spelen een rol.

Eerder gemaakte afspraken en het gedrag van beide ouders worden meegewogen. De rechter houdt ook rekening met de wensen van oudere kinderen.

Hoe worden buitenlandse reizen met kinderen behandeld in het kader van co-ouderschap?

Voor reizen naar het buitenland is altijd schriftelijke toestemming nodig van de andere ouder. Dit geldt ook voor korte trips naar buurlanden.

De ouder die niet meereist moet een toestemmingsformulier ondertekenen. Een kopie van zijn of haar paspoort moet ook worden meegenomen.

Weigert een ouder zonder geldige reden toestemming, dan kan de rechter deze toestemming vervangen. Er moet wel een duidelijke reden zijn voor de weigering.

Kan een co-ouderschapsplan gewijzigd worden met betrekking tot vakanties en hoe gaat dat in zijn werk?

Een ouderschapsplan kan worden aangepast wanneer omstandigheden veranderen. Beide ouders moeten hiermee instemmen voor een vrijwillige wijziging.

Bij onenigheid over wijzigingen kan een ouder naar de rechter stappen. De rechter beoordeelt of aanpassing in het belang van het kind is.

Wijzigingen worden schriftelijk vastgelegd in een nieuw ouderschapsplan.