Bij een echtscheiding speelt draagkracht een cruciale rol in het bepalen van alimentatie.
De draagkracht bepaalt hoeveel iemand daadwerkelijk kan betalen aan alimentatie, gebaseerd op het inkomen minus de noodzakelijke kosten voor levensonderhoud.
Deze berekening vormt de basis voor alle alimentatieverplichtingen, zowel voor kinderen als ex-partners.
De berekening van draagkracht volgt specifieke regels die recent zijn aangepast.
De rechter kijkt naar het netto besteedbare inkomen en houdt rekening met vaste kosten zoals woonlasten en levensonderhoud.
Het maximale draagkrachtpercentage ligt op 70% voor kinderalimentatie en 60% voor partneralimentatie.
Draagkracht kan veranderen door verschillende omstandigheden zoals inkomenswijzigingen of nieuwe gezinssituaties.
Deze veranderingen kunnen leiden tot herziening van de alimentatie, wat flinke financiële gevolgen kan hebben voor beide partijen.
Het begrijpen van deze berekeningen helpt bij het maken van realistische afspraken en het voorkomen van conflicten.
Wat is draagkracht bij alimentatie?
Draagkracht bepaalt hoeveel geld iemand kan betalen aan alimentatie zonder in financiële problemen te komen.
Deze berekening vormt samen met de behoefte van de ontvanger de basis voor alle alimentatiezaken.
Definitie en betekenis van draagkracht
Draagkracht is de financiële ruimte die overblijft nadat alle noodzakelijke kosten zijn afgetrokken van het inkomen.
Het gaat om het bedrag dat beschikbaar is voor het betalen van alimentatie.
Bij de berekening worden vaste kosten afgetrokken zoals:
- Woonlasten
- Ziektekosten
- Basiskosten voor levensonderhoud
De Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak heeft standaard tabellen gemaakt voor deze berekening.
Deze tabellen gebruiken forfaitaire bedragen voor verschillende kostenposten.
Netto besteedbaar inkomen vormt het startpunt van elke berekening.
Hiervan worden de noodzakelijke lasten afgetrokken om de draagkracht te bepalen.
Voor inkomens boven € 2.125 geldt een vaste formule: 70% van het inkomen minus de vaste lasten.
Bij lagere inkomens worden vaste tabelbedragen gebruikt.
Rol van draagkracht in alimentatiezaken
Draagkracht speelt een cruciale rol bij zowel kinderalimentatie als partneralimentatie.
Zonder voldoende draagkracht kan geen alimentatie worden opgelegd.
Bij kinderalimentatie berekenen ze de draagkracht van beide ouders.
Op basis hiervan bepalen ze welk deel elk van hen bijdraagt aan de kosten van de kinderen.
Het aandeel wordt verdeeld naar verhouding van de draagkracht van elke ouder.
De ouder met meer draagkracht betaalt een groter deel van de kinderkosten.
Voor partneralimentatie geldt hetzelfde principe.
De rechter kijkt naar de behoefte van de ex-partner en de beschikbare draagkracht van degene die moet betalen.
Draagkracht verandert soms door wijzigingen in inkomen of kosten.
Dit kan leiden tot aanpassing van de alimentatie door de rechter.
Het belang van draagkrachtberekening
Draagkrachtberekening bepaalt hoeveel iemand kan betalen aan alimentatie zonder financiële problemen te krijgen.
Deze berekening beschermt zowel de alimentatieplichtige tegen armoede als zorgt voor eerlijke bijdragen aan kinderkosten.
Wanneer wordt draagkracht berekend?
Draagkrachtberekening vindt plaats bij elke alimentatiezaak.
Dit gebeurt tijdens scheiding of wanneer ouders uit elkaar gaan.
De berekening wordt ook gemaakt bij wijzigingen in inkomen.
Een baan verliezen of promotie krijgen kan de draagkracht veranderen.
Rechters gebruiken deze berekening om faire alimentatiebedragen vast te stellen.
Zonder draagkrachtberekening zou alimentatie te hoog of te laag kunnen zijn.
De rechtspraak vereist deze berekening in alle alimentatiezaken.
Het is geen optie maar een wettelijke verplichting.
Ook bij herziening van bestaande alimentatie wordt draagkracht opnieuw berekend.
Omstandigheden veranderen en alimentatie moet daarop aangepast worden.
Draagkracht en juridische verplichtingen
De wet verplicht rechters om draagkracht te berekenen voordat alimentatie wordt vastgesteld.
Dit staat beschreven in de alimentatiewetgeving.
Rechtspraak moet twee dingen bekijken: de behoefte van het kind en de draagkracht van de ouder.
Beide zijn even belangrijk.
Draagkrachtberekening voorkomt dat mensen teveel alimentatie moeten betalen.
Dit beschermt hen tegen financiële problemen.
De berekening gebruikt vaste regels en tabellen.
Hierdoor krijgen mensen in vergelijkbare situaties vergelijkbare uitkomsten.
Rechters kunnen niet zomaar een bedrag verzinnen.
Ze moeten de draagkrachtberekening volgen die in het Tremarapport staat.
Zelfredzaamheid en bestaansminimum
Het bestaansminimum speelt een grote rol bij draagkrachtberekening.
Niemand hoeft onder dit minimum te leven vanwege alimentatie.
De berekening houdt rekening met basiskosten zoals wonen, eten en kleding.
Deze kosten trekken ze altijd eerst af.
Zelfredzaamheid betekent dat iemand genoeg geld moet overhouden om zichzelf te onderhouden.
Dit is een belangrijk principe in het alimentatierecht.
Bij lage inkomens tot €1.875 gelden speciale regels.
Deze mensen hebben vaak weinig of geen draagkracht voor alimentatie.
De draagkrachttabel van 2025 toont duidelijk hoeveel mensen met verschillende inkomens kunnen bijdragen.
Dit maakt de berekening transparant en voorspelbaar.
Hoe wordt draagkracht berekend?
De draagkrachtberekening gebruikt vaste tabellen en formules om te bepalen hoeveel iemand maandelijks kan betalen aan alimentatie.
Het netto besteedbaar inkomen vormt de basis voor deze berekening, waarbij specifieke normen en percentages worden toegepast.
Berekeningsmethoden en tabellen
De draagkrachtberekening werkt met officiële tabellen die jaarlijks worden vastgesteld.
Deze tabellen bevatten verschillende inkomensschijven met bijbehorende percentages.
Voor inkomens tot €2.125 gelden vaste tabelbedragen.
Dit voorkomt grote verschillen tussen inkomensgroepen die dicht bij elkaar liggen.
Bij hogere inkomens vanaf €2.125 gebruiken ze een formule:
- Draagkracht = 70% van [NBI – (0,3 x NBI + 1.310)]
De berekening houdt rekening met woonlasten, noodzakelijke uitgaven en andere financiële verplichtingen.
Bijzondere omstandigheden kunnen de standaardberekening aanpassen.
Het netto besteedbaar inkomen (NBI) als basis
Het netto besteedbaar inkomen is het startpunt voor elke draagkrachtberekening.
Dit bedrag vormt de basis waarop alle verdere berekeningen worden gemaakt.
Het NBI berekenen ze door van het netto inkomen alle vaste lasten af te trekken.
Denk aan hypotheek, huur, verzekeringen en andere maandelijkse verplichtingen.
Van dit NBI bepalen ze vervolgens hoeveel ruimte er is voor alimentatie.
De tabellen geven per inkomensschijf aan welk percentage beschikbaar is.
Lagere inkomens hebben minder draagkracht dan hogere inkomens.
De percentages in de tabellen laten dit verschil goed zien.
Tremanormen en alimentatienormen
De Tremanormen vormen de basis voor alimentatieberekeningen in Nederland. Ze passen deze normen regelmatig aan op de economische situatie.
Het rapport alimentatienormen bevat alle officiële tabellen en formules. Rechtbanken gebruiken deze normen bij het vaststellen van alimentatie.
De alimentatienormen geven specifieke bedragen voor:
- Woonbudget per inkomensschijf
- Noodzakelijke lasten
- Draagkrachtloze inkomens
- Percentages vrije ruimte
Deze normen zorgen voor consistente berekeningen bij alle alimentatiezaken. Alleen in bijzondere gevallen wijken rechters hiervan af.
Draagkracht voor kinderalimentatie
Bij kinderalimentatie werkt draagkracht net even anders dan bij partneralimentatie. De berekening gebruikt vaste bedragen, niet de werkelijke kosten.
De rechter kijkt naar beide ouders en hun financiële mogelijkheden.
Specifieke regels en berekening
Voor kinderalimentatie gebruikt de rechter een draagkrachtformule uit de Tremanormen. Familierechters hebben deze normen vastgesteld.
De berekening werkt met forfaitaire bedragen. Dus de rechter gebruikt vaste kosten voor:
- Woonlasten
- Ziektekosten
- Boodschappen
- Persoonlijke verzorging
De werkelijke lasten van de ouder tellen niet mee. De rechter kijkt gewoon naar het besteedbare inkomen min deze vaste bedragen.
Belangrijke regel: Kinderalimentatie kan nooit hoger zijn dan de berekende draagkracht. Dat beschermt de betalende ouder tegen onredelijke bedragen.
Verdeling van draagkracht tussen ouders
Beide ouders moeten bijdragen aan de kosten van hun kinderen. De verdeling hangt af van hun draagkracht.
Een ouder met een hoger inkomen krijgt meer draagkracht toegewezen. Die ouder betaalt dus meer alimentatie.
Bij meerdere kinderen verdeelt de rechter de draagkracht. Als een ouder een nieuw kind krijgt, vermindert dat de draagkracht voor de andere kinderen.
De rechter berekent het aandeel van elke ouder op basis van hun financiële mogelijkheden. Meestal betaalt de ouder waar de kinderen niet wonen alimentatie aan de ander.
Draagkracht en de behoeften van het kind
Het uitgangspunt is dat kinderen er financieel niet op achteruit mogen gaan door de scheiding. De rechter stelt eerst de behoefte van het kind vast.
De draagkracht bepaalt hoeveel elke ouder maximaal kan bijdragen. Soms is de totale draagkracht van beide ouders lager dan de behoefte van het kind.
Aanvaardbaarheidstoets: Leidt de alimentatie tot financiële problemen? Dan kan de betalende ouder een beroep doen op deze toets.
- De ouder kan niet meer in noodzakelijke levenskosten voorzien
- Er blijft minder dan 90% van de bijstandsnorm over
De rechter weegt dan de behoefte van het kind af tegen de financiële draagkracht van de ouder.
Draagkracht en partneralimentatie
Bij partneralimentatie werkt draagkracht weer net wat anders dan bij kinderalimentatie. De behoeftigheid van de ex-partner en de financiële mogelijkheden van de betalende partij bepalen samen het bedrag.
Verschillen tussen kinder- en partneralimentatie
Kinderalimentatie gaat altijd voor op partneralimentatie. Dus eerst berekent de rechter de kinderalimentatie, en daarna kijkt hij hoeveel draagkracht er nog overblijft voor partneralimentatie.
De berekening van draagkracht verschilt per soort alimentatie. Bij kinderalimentatie staat het belang van het kind voorop.
Bij partneralimentatie kijkt de rechter meer naar wat redelijk is tussen ex-partners. Partneralimentatie is tijdelijk. De duur hangt af van hoe lang het huwelijk duurde.
Kinderalimentatie duurt meestal tot het kind 21 is. Verliest de alimentatiebetaler zijn baan? Dan herberekenen ze direct de draagkracht voor partneralimentatie.
Kinderalimentatie blijft vaak bestaan, zelfs bij verminderd inkomen.
Behoeftigheid en draagkracht bij ex-partners
De hoogte van partneralimentatie hangt af van twee factoren: de behoefte van de ex-partner en de draagkracht van de betaler.
Behoefte berekenen ze op basis van kosten voor levensonderhoud. Denk aan huur, voeding en andere noodzakelijke kosten.
Het inkomen van de ex-partner trekken ze hiervan af. Draagkracht hangt af van het netto inkomen min de eigen kosten van levensonderhoud.
Eigen vermogen kan de berekening beïnvloeden. Zowel spaargeld als schulden tellen mee.
Heeft de ex-partner na betaling van alimentatie een hoger inkomen dan de betaler? Dan past de rechter het bedrag naar beneden aan.
Veranderingen in omstandigheden kunnen leiden tot herberekening. Denk aan een nieuwe baan, andere woonlasten of veranderingen in vermogen.
Invloed van rechtspraak en ontwikkelingen
De rechtspraak speelt een grote rol bij het bepalen van draagkracht voor alimentatie. Recente uitspraken van de Hoge Raad hebben voor meer duidelijkheid gezorgd, maar ook voor nieuwe discussies over alimentatienormen.
Rol van de Hoge Raad en recente uitspraken
De Hoge Raad heeft in 2025 belangrijke uitspraken gedaan over alimentatie. Deze beslissingen beïnvloeden hoe rechtbanken draagkracht berekenen.
Een recente uitspraak van de Hoge Raad geeft meer duidelijkheid in lopende procedures. Tegelijkertijd zorgt deze uitspraak voor nieuwe onzekerheid over partneralimentatie.
Gevolgen van de uitspraak:
- Meer ruimte voor hogere partneralimentatie
- Verhoogde rechtsonzekerheid in nieuwe zaken
- Duidelijkere regels voor bestaande procedures
Rechtbanken passen hun werkwijze aan op basis van deze nieuwe richtlijnen. Dit heeft direct invloed op de berekening van draagkracht bij alimentatiezaken.
De uitspraak raakt vooral zaken waar het netto besteedbaar inkomen hoger is dan €2.125 per maand. Bij deze inkomens gebruiken rechtbanken aangepaste methoden voor draagkracht.
Aanpassingen in normen en beleid
Alimentatienormen worden elk jaar aangepast aan nieuwe inzichten en maatschappelijke ontwikkelingen. De rapporten voor 2024 en 2025 laten zien hoe deze normen zich ontwikkelen.
Belangrijke ontwikkelingen:
- Jaarlijkse herziening van Tremanormen
- Aanpassingen aan economische veranderingen
- Nieuwe richtlijnen voor ondernemers
De verhouding tussen winst, kasstromen en draagkracht bij ondernemers krijgt extra aandacht. Zo kunnen ze beter inschatten wat ondernemers werkelijk kunnen betalen aan alimentatie.
Rechtbanken gebruiken steeds vaker digitale hulpmiddelen zoals Split-Online. Die tools helpen bij het verdelen van draagkracht in samengestelde gezinnen.
De wet eist dat ouders naar draagkracht bijdragen aan kinderkosten. Nieuwe normen maken deze berekeningen preciezer en eerlijker voor iedereen.
Frequently Asked Questions
Bij draagkrachtberekening kijken rechters naar het netto inkomen na aftrek van noodzakelijke kosten. Veranderingen in inkomen of uitgaven kunnen leiden tot aanpassing van de alimentatie.
Factoren zoals nieuwe kinderen en levensstandaard spelen een rol.
Hoe wordt draagkracht berekend bij het vaststellen van alimentatie?
De rechter bepaalt eerst het netto inkomen van de alimentatieplichtige. Van dat bedrag trekken ze noodzakelijke kosten af zoals woonkosten, zorgverzekering en andere vaste lasten.
Het resterende bedrag is de draagkracht. Daarna verdelen ze deze tussen kinderalimentatie en eventuele partneralimentatie.
Kinderalimentatie gaat altijd voor partneralimentatie. De berekening kijkt ook naar de draagkracht van de ouder bij wie de kinderen wonen.
Beide inkomens tellen mee in de verdeling van de kosten.
Op welke wijze kan een verandering in de financiële situatie de alimentatie beïnvloeden?
Een hoger inkomen betekent vaak meer draagkracht en dus hogere alimentatie.
Andersom zorgt een lager inkomen meestal voor minder draagkracht en lagere alimentatie.
Krijg je nieuwe kosten, zoals een extra hypotheek of een studieschuld? Dan gaat je draagkracht omlaag.
Nieuwe financiële verplichtingen tellen ook gewoon mee bij de berekening.
De alimentatie stijgt elk jaar met een percentage dat de minister van Justitie vaststelt.
Voor 2025 is dat percentage 6,5 procent. Dat is toch best fors.
Welke factoren worden overwogen bij de herberekening van de draagkracht voor alimentatie?
Inkomen uit werk, uitkeringen en een eigen onderneming tellen allemaal mee.
Ook inkomsten uit vermogen, zoals huur of dividend, worden meegenomen in de draagkrachtberekening.
Krijg je een nieuw kind? Dan neemt je draagkracht af, omdat je meer financiële verplichtingen hebt.
Dat kan dus zomaar betekenen dat de alimentatie voor een ex-partner of eerdere kinderen omlaag gaat.
Veranderingen in woonlasten, zorgkosten of andere vaste lasten hebben invloed op de draagkracht.
Hogere of lagere kosten kunnen aanleiding zijn om alles opnieuw te laten berekenen.
Wat is de minimale draagkracht voor het betalen van partneralimentatie?
Voor partneralimentatie geldt een minimumbedrag van €136 per maand.
Kom je daaronder uit, dan hoef je geen partneralimentatie te betalen.
Deze minimumgrens geldt niet voor kinderalimentatie.
Ouders moeten altijd bijdragen aan de kosten van hun kinderen, zelfs als ze weinig verdienen.
De grens wordt elk jaar aangepast.
Bij een heel laag inkomen kan de rechter besluiten dat je geen draagkracht hebt voor partneralimentatie.
Hoe wordt inkomen uit arbeid of onderneming meegenomen in de draagkrachtberekening?
Het netto inkomen uit werk vormt de basis voor de berekening van je draagkracht.
Belastingen en premies gaan eraf, zodat je besteedbare inkomen overblijft.
Ben je ondernemer? Dan kijkt men naar je winst na aftrek van bedrijfskosten.
Ze houden ook rekening met schommelingen in je inkomen over meerdere jaren.
Inkomen uit bijbanen, overwerk of freelanceklussen telt gewoon mee.
De rechter kijkt eigenlijk altijd naar het totale inkomen uit alle bronnen.
In hoeverre speelt de levensstandaard een rol bij het bepalen van de hoogte van de alimentatie?
De levensstandaard tijdens het huwelijk vormt meestal het uitgangspunt voor partneralimentatie. Je ex-partner mag dus verwachten dat hij of zij na de scheiding ongeveer op hetzelfde niveau kan blijven leven.
Voor kinderen ligt het iets anders. Zij moeten kunnen profiteren van het inkomen van beide ouders.
Als één van de ouders een flink hoger inkomen heeft, dan kan dat betekenen dat de kinderen een hogere levensstandaard krijgen.
De rechter weegt af wat redelijk is en kijkt naar wat beide partijen daadwerkelijk kunnen betalen. Heel extreme levensstandaarden neemt de rechter meestal niet helemaal mee in de berekening.
