Een van de meest bekende en voorkomende vormen van wettelijke aansprakelijkheid is de onrechtmatige daad. Daarbij gaat het om een handelen of nalaten van iemand dat onrechtmatig schade bij een ander veroorzaakt. Denk bijvoorbeeld aan de situatie dat uw bezoek al dan niet per ongeluk uw kostbare vaas omstoot of uw dure fotocamera kapot laat vallen. In dat geval bepaalt artikel 6:162 BW dat de gedupeerde van een dergelijk handelen dan wel nalaten recht heeft op schadevergoeding indien aan bepaalde voorwaarde wordt voldaan.

Zo dient het gedraag oftewel de daad van een ander allereerst als onrechtmatig te kunnen worden bestempeld. Dat is het geval indien de daad een inbreuk op een bepaalde recht omvat of een doen of nalaten in strijd met wettelijke plicht of maatschappelijke betamelijkheid, oftewel de ongeschreven normen, betreft. Voorts dient de daad aan de ‘dader’ te worden toegerekend. Dit is mogelijk indien zij te wijten is aan zijn schuld of een oorzaak die krachtens de wet of in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt. Opzet is in het kader van toerekenbaarheid niet vereist. Zeer lichte schuld kan al voldoende zijn.

Echter, toerekenbare overtreding van een norm leidt niet steeds tot aansprakelijkheid jegens eenieder die hierdoor schade lijdt. Aansprakelijkheid kan namelijk nog worden ingeperkt door de relativiteitsvereiste. Dit vereiste bepaalt dat geen verplichting tot schadevergoeding bestaat, wanneer de geschonden norm niet strekt tot bescherming tegen de schade zoals de benadeelde die heeft geleden. Belangrijk is dus dat de ‘dader’ door schending van die norm onrechtmatig heeft gehandeld ‘jegens’ de benadeelde.