Wanneer men een kijkje neemt in de – vaak online gepubliceerde – algemene voorwaarden van menig advocatenkantoor ziet men al snel dat deze voorwaarden vrijwel altijd een clausule bevatten omtrent de zogenaamde inspanningsverplichting. Men geeft in de voorwaarden aan dat het aangaan van een opdracht door het kantoor een inspanningsverplichting voor de behandelend advocaat oplevert. Daar wordt vaak expliciet bij vermeld dat er geen sprake kan zijn van een resultaatverplichting.
Waarom slechts een inspanningsverplichting?
De reden dat veel advocaten, maar ook makelaars, consultants en zelfs tandartsen zich beperken tot een inspanningsverplichting is gelegen in het praktische onderscheid tussen de twee begrippen en is veelal afhankelijk van het type werk. Het verschil tussen de twee ligt in de mogelijkheid tot het garanderen van een bepaald resultaat.
- Inspanningsverplichting Wanneer partijen contracteren, kan er allereerst sprake zijn van een inspanningsverplichting: de opdrachtnemer is verplicht zich in te spannen om het resultaat dat partijen voor ogen hebben te behalen. Dit betekent niet dat het beoogde resultaat volledig kan worden gegarandeerd. Deze verplichting doet zich vaak voor bij beroepsgroepen als advocaten, makelaars en consultants. Het ligt bij deze beroepsgroepen immers voor de hand dat zij niet kunnen garanderen een procedure te winnen, een huis te verkopen of een advies te geven met 100% slagingskans. Op het moment dat het beoogde resultaat niet wordt behaald, brengt dit niet direct met zich mee dat er sprake is van een tekortkoming. Dit betekent echter nog niet dat men onzorgvuldig mag handelen.
- Resultaatverplichting In andere gevallen kan er sprake zijn van een resultaatverplichting. De partij die de opdracht aanneemt verplicht zich dan tot het behalen van een bepaald resultaat. Anders dan bij de inspanningsverplichting, levert het niet behalen van dit voor ogen genomen resultaat een tekortkoming op. Het maakt daarbij vaak niet uit hoeveel inspanningen de partij in kwestie heeft verricht om tot het bedongen resultaat te komen. Beroepsgroepen die veel met resultaatverplichtingen te maken hebben zijn bijvoorbeeld schilders, automonteurs en glaszetters. Zo verplicht een schilder zich tot het deugdelijk schilderen van hetgeen is overeengekomen, verplicht een automonteur zich geconstateerde gebreken naar behoren op te lossen en verplicht een glaszetter zich onder meer zijn ruiten barstvrij te zetten.
Welke van de twee?
Een inspannings- of resultaatverplichting kan duidelijk uit de overeenkomst of de algemene voorwaarden volgen, maar dit hoeft niet. Zo kiezen, zoals besproken, veel advocatenkantoren ervoor hun inspanningsverplichting en de onmogelijkheid van een resultaatverplichting duidelijk te benadrukken. Dit hoeft echter niet. Ook uit de zin ‘als kantoor streven wij naar het beste resultaat’, kan men afleiden dat het precieze resultaat niet kan worden gegarandeerd. Is de overeenkomst op dit punt niet duidelijk, dan zal men kijken naar de uitleg die aan de overeenkomst gegeven kan worden.
De gevolgen
Indien de cliënt van advocaat X gedaagd wordt in een procedure omtrent de verkoop van een groot aandelenpakket en de rechter beslist in het nadeel van de cliënt van X, betekent dit niet dat advocaat X tekort is geschoten in zijn werkzaamheden. Het aanspreken van X, bijvoorbeeld op grond van wanprestatie, kan nu de tekortkoming (nog) niet is gegeven erg lastig zijn, tenzij cliënt kan bewijzen dat zijn advocaat onvoldoende inspanningen heeft verricht en/of niet zorgvuldig is geweest. Dit kan onder omstandigheden bijvoorbeeld het geval zijn als X belangrijke feiten en argumenten uit zijn verweer heeft gelaten of als X helemaal geen verweer instelt.
Monteur Y heeft beloofd de kapotte remleiding van de auto van zijn klant te repareren. Wanneer de klant de garage uitrijdt en de remleiding nog steeds defect blijkt, kan de klant de monteur aanspreken op zijn resultaatverplichting. Nu er reeds sprake is van een tekortkoming zal men sneller een geslaagd beroep kunnen doen op wanprestatie.
Conclusie
Het onderscheid tussen de inspanningsverplichting en de resultaatverplichting is gelegen in het kunnen garanderen van een bepaald resultaat. Wordt het resultaat in geval van een inspanningsverplichting niet behaald, kan dit niet zomaar leiden tot een tekortkoming en de daarmee samenhangende wanprestatie. Wordt het resultaat in geval van een resultaatverplichting niet behaald, is er sprake van een tekortkoming, waardoor het bewijs voor de eventuele wanprestatie makkelijker geleverd kan worden. Omdat advocaten hun resultaten doorgaans niet kunnen garanderen, rust op deze beroepsgroep een inspanningsverplichting.
Advocaat Eindhoven inschakelen? Vraag naar de mogelijkheden.
