De waarde van de digitale handtekening

Tegenwoordig gaan zowel particuliere als professionele partijen steeds vaker digitaal een overeenkomst aan of nemen genoegen met een gescande handtekening. De bedoeling is natuurlijk niet anders dan bij een gewone handgeschreven handtekening, namelijk de partijen aan bepaalde verplichtingen binden omdat ze daarmee hebben aangegeven de inhoud van het contract te kennen en daarmee akkoord te gaan. Maar kan de digitale handtekening wel dezelfde waarde worden toegekend als aan de handgeschreven handtekening?

Met de komst van de Nederlandse Wet elektronische handtekeningen is aan het Burgerlijk Wetboek namelijk artikel 3:15a met de volgende inhoud toegevoegd: ‘een elektronische handtekening heeft dezelfde rechtsgevolgen als een handgeschreven (natte) handtekening’. Voorwaarde daarvoor is wel dat de methode die voor de authenticatie daarvan wordt gebruikt, voldoende betrouwbaar is. Is dat niet het geval, dan kan de digitale handtekening door de rechter ongeldig worden verklaard. De mate van betrouwbaarheid hangt voorts af van het doel of het belang van de overeenkomst. Hoe groter het belang, hoe meer betrouwbaarheid er is vereist. Elektronische handtekening kan drie verschillende vormen aannemen:

1. De gewone digitale handtekening. Onder deze vorm valt ook de gescande handtekening. Hoewel deze vorm van handtekeningen gemakkelijk valt te vervalsen, kan onder omstandigheden als voldoende betrouwbaar en derhalve als rechtsgeldig worden aangemerkt.
2. De geavanceerde digitale handtekening. Deze vorm gaat gepaard met een systeem waarbij een unieke code aan het bericht wordt gekoppeld. Dit geschiedt door de dienstverleners zoals DocuSign en SignRequest. Een dergelijke code kan niet worden gebruikt bij een vervalst bericht. Immers, deze code is op een unieke manier aan de ondertekenaar verbonden en maakt het mogelijk om de ondertekenaar te identificeren. Deze vorm van de digitale handtekening kent derhalve meer waarborgen dan de ‘gewone’ digitale handtekening en kan op zijn minst als voldoende betrouwbaar en derhalve rechtsgeldig worden aangemerkt.
3. De gekwalificeerde digitale handtekening. Bij deze vorm van de digitale handtekening wordt gebruik gemaakt van een gekwalificeerd certificaat. Gekwalificeerde certificaten worden slechts door speciale instanties, die door Telecomtoezichthouder Autoriteit Consument en Markt worden erkend en ingeschreven, en onder strikte voorwaarden uitgegeven aan de houder. Met een dergelijk certificaat wordt door de Wet elektronische handtekeningen een elektronische bevestiging aangeduid die gegevens voor het verifiëren van een digitale handtekening met een bepaalde persoon verbindt en de identiteit van die persoon bevestigt. Via een zodanig gekwalificeerd certificaat is de ‘voldoende betrouwbaarheid’ en daarmee de rechtsgeldigheid van de digitale handtekening zondermeer gewaarborgd.

Iedere vorm kan aldus, net als een handgeschreven handtekening, rechtsgeldig zijn. Zo kan ook de gewone digitale handtekening, net als het akkoord gaan per mail, een rechtsgeldige overeenkomst tot stand brengen dat juridisch bindend is. Echter, in bewijsrechtelijk opzicht is slechts de gekwalificeerde digitale handtekening gelijk aan de handgeschreven handtekening. Enkel deze vorm van de handtekening bewijst, vanwege de mate van betrouwbaarheid daarvan, onomstreden de wilsverklaring van de ondertekenaar en geeft net als een handgeschreven handtekening duidelijkheid over wie en wanneer aan de overeenkomst is gebonden. Uiteindelijk gaat het er namelijk om dat de wederpartij moet kunnen controleren dat zijn wederpartij daadwerkelijk degene is die akkoord is gegaan met de overeenkomst. In geval van een gekwalificeerde digitale handtekening is het dan ook aan de andere partij derhalve moeten bewijzen dat een dergelijke handtekening niet echt is. Terwijl de rechter bij de geavanceerde digitale handtekening in beginsel zal aannemen dat de handtekening echt is, zal de bewijslast en het bewijsrisico in dat kader, gelet op de mate van betrouwbaarheid, bij de gewone digitale handtekening op de ondertekenaar komen te rusten.

Gelet op het voorgaande bestaat er tussen de digitale en de handgeschreven handtekening, wat betreft de juridische waarde, geen verschil. Echter, ten aanzien van de bewijskracht ligt dit anders. Wilt u weten welke vorm de digitale handtekening het beste bij uw overeenkomst past? Of heeft u nog vragen over de digitale handtekening dan wel het bewijs? Neem dan contact op met Law & More. Onze advocaten zijn deskundig op het gebied van de digitale handtekeningen en contracten en voorzien u graag van advies.