Wensouders kiezen er in de praktijk steeds vaker voor om een draagmoederschapstraject te starten in het buitenland. Hiervoor kunnen zij verschillende redenen hebben, welke allemaal verbonden zijn aan de onzekere positie van de wensouders onder Nederlands recht. Deze worden hieronder kort besproken. In dit artikel leggen wij uit dat de mogelijkheden in het buitenland ook verschillende problemen met zich mee kunnen brengen door de verschillen tussen buitenlandse en Nederlandse wetgeving.
Beweegredenen
Waarom veel wensouders ervoor kiezen een draagmoeder in het buitenland te zoeken heeft diverse redenen. Ten eerste is het in Nederland strafrechtelijk verboden te bemiddelen tussen potentiële draagmoeders en wensouders, wat de zoektocht naar een draagmoeder kan bemoeilijken. Ten tweede worden er in de praktijk aan hoogtechnologisch draagmoederschap strikte vereisten gesteld. Hier kunnen de wensouders of de draagmoeder niet altijd aan voldoen. Daarnaast is het in Nederland ook moeilijk verplichtingen op te leggen aan de betrokken partijen in een draagmoederschapscontract. Dit heeft tot gevolg dat de draagmoeder bijvoorbeeld niet in rechte gedwongen kan worden het kind af te staan. Daarentegen is de kans groter om in het buitenland een bemiddelingsbureau te vinden en dwingende afspraken te maken. De reden hiervoor is dat daar soms, in tegenstelling tot in Nederland, commercieel draagmoederschap is toegestaan. Voor meer informatie over draagmoederschap in Nederland verwijzen wij u graag naar dit artikel.
Valkuilen bij internationaal draagmoederschap
Terwijl het op het eerste gezicht dus lijkt dat het makkelijker is om een succesvol draagmoederschapstraject te doorlopen in een ander (daarin gespecialiseerd) land, stuiten wensouders toch vaker op problemen na de geboorte. Dit is met name het geval door verschillen tussen de buitenlandse en Nederlandse wetgeving. Hieronder bespreken wij de meest voorkomende valkuilen.
Erkenning van de geboorteakte
In sommige landen is het mogelijk om als wensouder ook als juridisch ouder op de geboorteakte vermeld te worden (bijvoorbeeld vanwege de genetische afstamming). Vaak wordt er dan in de registers van de burgerlijke stand aantekening gemaakt van de draagmoeder. Een dergelijke geboorteakte is in Nederland in strijd met de openbare orde. In Nederland is namelijk de geboortemoeder de moeder van het kind en heeft het kind bovendien recht op kennis van zijn afstamming (art. 7 lid 1 Internationaal Verdrag inzake de rechten van het kind). Daarom zal een dergelijke geboorteakte in Nederland niet worden erkend. Een rechter dient in dat geval de geboortegegevens van het kind opnieuw vast te stellen.
Erkenning door gehuwde wensvader
Een ander probleem doet zich voor wanneer een gehuwde wensvader als juridisch vader op de geboorteakte staat vermeld, terwijl de moeder op de geboorteakte de draagmoeder is. Dit heeft tot gevolg dat de geboorteakte niet kan worden erkend. Volgens de Nederlandse wet kan een getrouwde man namelijk niet zonder rechterlijke tussenkomst een kind van een andere vrouw dan zijn echtgenoot erkennen.
Terugreizen naar Nederland
Daarnaast kan het problematisch zijn om met het kind terug naar Nederland te reizen. Indien de geboorte akte, zoals hierboven beschreven, in strijd is met de openbare orde zal het namelijk niet mogelijk zijn reispapieren voor het kind van de Nederlandse ambassade te ontvangen. Dit verhindert de wensouders in dat geval het land te verlaten met hun pasgeboren kind. Bovendien zitten ouders vaak zelf met een reisvisum dat afloopt, waardoor deze in het ergste geval gedwongen het land moeten verlaten zonder het kind. Een mogelijke oplossing is het starten van een kort geding tegen de Nederlandse staat en derhalve de afgifte van een nooddocument dwingen. Hierbij is het echter onzeker of deze zal slagen.
Praktische problemen
Tot slot kunnen zich nog enkele praktische problemen voordoen. Bijvoorbeeld dat het kind geen Burgerservicenummer heeft, wat gevolgen heeft voor de zorgverzekering en de aanspraak op bijvoorbeeld de kinderbijslag. Daarnaast kan, net als bij draagmoederschap in Nederland, het verkrijgen van juridisch ouderschap een hele klus zijn.
Conclusie
Zoals hierboven is beschreven, lijkt het op het eerste gezicht makkelijker om te kiezen voor draagmoederschap in het buitenland. Doordat het in een aantal landen wettelijk geregeld en gecommercialiseerd is, zou je als wensouders sneller een draagmoeder kunnen vinden, kunnen kiezen voor hoogtechnologisch draagmoederschap en makkelijker een afdwingbaar contract maken. Toch zijn er een aantal grote valkuilen waar wensouders vaak niet bij stil staan. In dit artikel hebben wij deze valkuilen weergeven, zodat het mogelijk is met deze informatie een weloverwogen keuze te maken.
Zoals u hierboven heeft kunnen lezen is de keuze voor draagmoederschap, zowel in Nederland als in het buitenland, mede door de juridische gevolgen niet makkelijk. Wilt u hier meer over weten? Neem dan contact op met Law & More. Onze advocaten zijn gespecialiseerd in personen- en familierecht en hebben een internationale focus. Wij voorzien u graag van advies en bijstand tijdens een eventuele juridische procedure.
