Het is een feit van algemene bekendheid dat men op het vliegveld langs de douane moet wanneer men per vliegtuig een ander land bezoekt. Wanneer men een bezoek brengt aan Nederland moet men langs de douane op bijvoorbeeld Schiphol Airport of Eindhoven Airport. Het gebeurt dan vaak dat de tassen van passagiers verboden goederen bevatten die opzettelijk Nederland binnenkomen, of die mee worden genomen als gevolg van onwetendheid of onoplettendheid. Ongeacht de reden, kunnen de gevolgen van deze daden ernstig zijn. In Nederland heeft de regering de douane speciale bevoegdheden gegeven om zelfstandig strafrechtelijke en bestuursrechtelijke sancties op te leggen. Deze bevoegdheden zijn neergelegd in de Algemene Douanewet. Welke sancties kunnen er precies worden opgelegd en hoe zwaar kunnen deze sancties worden? Lees het hier!
De Algemene Douanewet
In het algemeen kent het Nederlandse strafrecht het principe van territorialiteit. Het Nederlandse Wetboek van Strafrecht bevat een bepaling die stelt dat de bepalingen van het Wetboek van Strafrecht van toepassing zijn op ieder die zich in Nederland aan enig strafbaar feit schuldig maakt. Dit betekent dat nationaliteit of het land van herkomst van de persoon die een strafbaar feit begaat niet doorslaggevend is. De Algemene Douanewet is gebaseerd op hetzelfde principe en is van toepassing op specifieke douanesituaties die voorkomen op Nederlands grondgebied. Bij situaties waarin de Algemene Douanewet niet in een specifieke bepaling voorziet, kan men terugvallen op de algemene bepalingen van onder andere het Wetboek van Strafrecht en de Algemene Wet Bestuursrecht. In de Algemene Douanewet wordt de nadruk gelegd op strafrechtelijke sancties. Bovendien zijn op verschillende situaties verschillende sancties van toepassing.
Bestuurlijke sanctie
Een bestuurlijke sanctie kan worden opgelegd: wanneer goederen niet bij de douane worden aangebracht, wanneer niet aan vergunningsvoorwaarden wordt voldaan, wanneer goederen ontbreken in een opslaglocatie, wanneer er niet aan de formaliteiten wordt voldaan om douaneregelingen te beëindigen voor goederen die de EU inkomen en wanneer goederen niet tijdig een douanestemming hebben gekregen. De bestuurlijke boete kan een hoogte bereiken van +- EUR 300,-, of in andere gevallen ten hoogste 100% van het verschuldigde bedrag aan rechten.
Strafrechtelijke sanctie
Het ligt meer voor de hand dat er een strafrechtelijke sanctie wordt opgelegd in het geval verboden goederen Nederland binnenkomen door aankomst op een vliegveld. Een strafrechtelijke sanctie kan bijvoorbeeld worden opgelegd wanneer goederen Nederland inkomen die volgens de wet niet mogen worden geïmporteerd of die onjuist zijn aangegeven. Naast deze voorbeelden van strafbare handelingen, beschrijft de Algemene Douanewet een serie aan andere strafbare feiten. De strafrechtelijke boete kan een hoogte bereiken van EUR 8.200 of de hoogte van het verschuldigde bedrag aan rechten dat is ontdoken, wanneer dit bedrag hoger is. In geval van opzettelijk handelen, kan de maximale boete oplopen tot EUR 82.000 of de hoogte van het verschuldigde bedrag aan rechten dat is ontdoken, wanneer dit bedrag hoger is. In sommige gevallen voorziet de Algemene Douanewet ook in gevangenisstraffen. In dat geval, kan het handelen of nalaten worden gezien als een misdrijf. Wanneer de Algemene Douanewet niet voorziet in een gevangenisstraf maar slechts een boete, kan het handelen of nalaten worden gezien als een overtreding. De maximale gevangenisstraf opgenomen in de Algemene Douanewet is zes jaar. Wanneer verboden goederen worden geïmporteerd in Nederland, kan men bestraft worden met een gevangenisstraf van vier jaar. De boete kan in dat geval oplopen tot EUR 20.500.
Procedures
- Bestuurlijke procedure: de bestuurlijke procedure verschilt van de strafrechtelijke procedure. Afhankelijk van de ernst van de handeling, kan de bestuurlijke procedure eenvoudiger of ingewikkelder zijn. In het geval van handelingen waarvoor een boete van minder dan EUR 340,- kan worden opgelegd, zal de procedure doorgaans eenvoudig zijn. Wanneer er een strafbare handeling wordt geconstateerd waarvoor een bestuurlijke boete kan worden opgelegd, zal dit worden gecommuniceerd aan de betrokken persoon. De mededeling bevat dan de geconstateerde feiten. Wanneer er een strafbare handeling wordt geconstateerd waarvoor een boete van meer dan EUR 340,- kan worden opgelegd, moet een meer gedetailleerde procedure gevolgd worden. Eerst moet de betrokken persoon een schriftelijke kennisgeving van het voornemen een bestuurlijke boete op te leggen ontvangen. Dit geeft hem de mogelijkheid op te komen tegen de boete. Daarna zal binnen 13 weken worden besloten of de boete wel of niet wordt opgelegd. Men kan bezwaar aantekenen tegen een besluit van een bestuursorgaan (de inspecteur) binnen zes weken na het besluit. Binnen zes weken zal het besluit worden heroverwogen. Daarna is het ook mogelijk het besluit aan de rechter voor te leggen.
- Strafrechtelijke procedure: wanneer een strafbare handeling wordt geconstateerd, zal een proces-verbaal worden opgesteld op basis waarvan de strafbeschikking kan worden uitgevaardigd. Wanneer een strafbeschikking wordt uitgevaardigd met een bedrag hoger dan EUR 2.000, moet de verdachte eerst worden gehoord. Een kopie van de strafbeschikking wordt aan de verdachte verstrekt. Een inspecteur of een aangewezen functionaris zal bepalen binnen welke termijn de boete dient te worden betaald. Na veertien dagen na ontvangst van de kopie van de strafbeschikking door de verdachte, is de boete opeisbaar. Wanneer de verdachte het niet eens is met de strafbeschikking, kan hij hier bij het Nederlandse Openbaar Ministerie tegen in verzet komen binnen twee weken. Dit resulteert in een herbeoordeling van de zaak, waarna de strafbeschikking kan worden ingetrokken, aangepast of de zaak komt voor de rechter. De rechter beslist dan wat er gebeurt. In ernstigere zaken, moet het proces verbaal eerst naar de officier van justitie worden gestuurd, die de zaak dan oppakt. De officier van justitie kan de zaak ter afdoening ook weer terugverwijzen naar de inspecteur. Wanneer de strafbeschikking niet wordt betaald, kan een gevangenisstaf volgen.
Hoogte van de sancties
De Algemene Douanewet bevat sanctierichtlijnen. De specifieke hoogte van de sancties wordt bepaald door de inspecteur, de aangewezen functionaris of de officier van justitie (deze laatste alleen in het geval van een strafrechtelijke sanctie) en wordt neergelegd in een strafbeschikking of een bestuurlijke beschikking. Zoals eerder beschreven kan men in Nederland bezwaar maken tegen de bestuurlijke beslissing bij het bestuursorgaan of men kan verzet aantekenen tegen de strafbeschikking bij de officier van justitie, waarna de rechtbank zich over de zaak uit zal spreken.
Hoe worden deze sancties opgelegd?
De strafbeschikking of bestuurlijke beschikking zal normaal gesproken enige tijd na het incident volgen, nu het enig procedureel en administratief werk vergt om alle relevante informatie op schrift te stellen. Desondanks is het in Nederland (vooral in het Nederlandse strafrecht) een bekend fenomeen dat het onder omstandigheden mogelijk is om strafbeschikkingen direct te voldoen. Een goed voorbeeld hiervan is de directe voldoening van de strafbeschikking in geval van drugsbezit op festivals. Directe betaling wordt echter sterk afgeraden, nu directe betaling in feite een schuldbekentenis inhoudt, met een hoop mogelijke gevolgen zoals een strafblad. Het is echter wel aan te raden de boete te betalen of tegen de boete in verzet te gaan binnen de gegeven tijd. Wanneer de boete na enkele aanmaningen nog steeds niet is betaald, zal men hoogstwaarschijnlijk de hulp van een deurwaarder inroepen om het bedrag te innen. Wanneer dit niet effectief blijkt, kan een gevangenisstraf volgen.
Contact
Mocht u na het lezen van dit artikel nog vragen of opmerkingen hebben, voelt u zich dan vrij om contact op te nemen met mr. Ruby van Kersbergen, advocaat bij Law & More via ruby.van.kersbergen@lawandmore.nl of mr. Tom Meevis, advocaat bij Law & More via tom.meevis@lawandmore.nl of bel ons op +31 (0)40-3690680.
