Category
De Raad van Commissarissen vormt een belangrijk onderdeel van het Nederlandse bedrijfsleven.
Dit orgaan houdt toezicht op het bestuur en bewaakt de belangen van verschillende partijen binnen een onderneming.
De RvC heeft drie hoofdrollen: toezicht houden op het bestuur, advies geven over belangrijke beslissingen en fungeren als werkgever voor de directie.
Commissarissen krijgen te maken met steeds meer complexe uitdagingen.
Ze moeten niet alleen financiële prestaties controleren, maar ook letten op duurzaamheid, risicobeheer en maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Dit brengt nieuwe verantwoordelijkheden en persoonlijke risico’s met zich mee.
Dit artikel legt uit hoe de RvC precies werkt, welke wettelijke regels gelden en waar commissarissen persoonlijk aansprakelijk voor kunnen worden gesteld.
Ook komen de samenwerking met andere organen en de nieuwste ontwikkelingen in het toezicht aan bod.
Wat is de Raad van Commissarissen (RvC)?
Een Raad van Commissarissen is het toezichthoudende orgaan binnen Nederlandse vennootschappen dat het bestuur controleert en adviseert.
Dit orgaan verschilt fundamenteel van het bestuur door zijn onafhankelijke positie en specifieke samenstelling.
Definitie en positie binnen de vennootschap
De RvC vormt een essentieel onderdeel van de corporate governance structuur in Nederland.
Dit orgaan houdt toezicht op het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken binnen de vennootschap.
De commissarissen staan buiten de dagelijkse bedrijfsvoering.
Zij observeren en controleren vanuit een onafhankelijke positie.
Het toezicht richt zich op verschillende gebieden:
- Financiële prestaties en risicobeheer
- Strategische besluitvorming
- Investeringen en overnames
- Maatschappelijk verantwoord ondernemen
NV’s en BV’s kunnen vrijwillig een RvC instellen.
Voor grote vennootschappen geldt soms een verplichting.
Verschil tussen RvC, raad van toezicht en raad van bestuur
De raad van bestuur bestuurt de vennootschap dagelijks.
Het bestuur neemt operationele beslissingen en voert het beleid uit.
De RvC daarentegen houdt toezicht op dit bestuur.
Commissarissen nemen geen dagelijkse beslissingen maar controleren of het bestuur goed functioneert.
| Orgaan | Rol | Functie |
|---|---|---|
| Raad van Bestuur | Besturen | Dagelijkse leiding en uitvoering |
| Raad van Commissarissen | Toezicht houden | Controle en advies aan bestuur |
De term “raad van toezicht” wordt vaak gebruikt voor vergelijkbare organen in andere sectoren.
In het ondernemingsrecht is de RvC de officiële benaming voor vennootschappen.
Samenstelling en benoeming van commissarissen
De algemene vergadering van aandeelhouders benoemt meestal de commissarissen.
Bij grote structuurvennootschappen gelden speciale regels.
Een RvC bestaat uit minimaal drie leden.
De wet stelt eisen aan onafhankelijkheid en deskundigheid van commissarissen.
Structuurvennootschappen hebben een bijzondere positie.
Deze grote ondernemingen moeten verplicht een RvC hebben met specifieke bevoegdheden.
Bij sommige BV’s kunnen werknemers commissarissen voordragen.
Dit geldt vooral voor bedrijven met veel werknemers.
Commissarissen worden benoemd voor maximaal vier jaar.
Herbenoeming is mogelijk, maar de wet bevordert roulatie voor frisse inbreng.
Wettelijke kaders en instelling van de RvC
De wet bepaalt wanneer bedrijven een Raad van Commissarissen moeten instellen.
Voor sommige vennootschappen is dit verplicht, terwijl andere zelf kunnen kiezen.
Wanneer is een RvC verplicht?
Een RvC is verplicht voor bepaalde soorten vennootschappen onder specifieke voorwaarden.
De hoofdregel geldt voor grote ondernemingen.
Een structuurvennootschap moet altijd een RvC hebben.
Dit geldt voor nv’s en bv’s die voldoen aan drie criteria gedurende drie jaar:
- Het geplaatste kapitaal plus reserves bedraagt minimaal €16 miljoen
- De vennootschap heeft een ondernemingsraad
- In Nederland werken normaal ten minste 100 werknemers
Beursgenoteerde vennootschappen moeten ook een RvC instellen.
Dit geldt voor alle nv’s waarvan aandelen zijn toegelaten tot de handel op een gereglementeerde markt.
Sommige financiële instellingen zoals banken en verzekeraars zijn verplicht een RvC te hebben.
Dit staat in bijzondere wetten voor de financiële sector.
Facultatieve instelling en statutaire vereisten
Vennootschappen kunnen vrijwillig een RvC instellen, ook als dit niet wettelijk verplicht is.
Dit gebeurt vaak bij grotere bv’s of nv’s die goed bestuur willen tonen.
De statuten van de vennootschap regelen hoe de RvC werkt.
Hier staat in:
- Het aantal commissarissen
- Hoe commissarissen worden benoemd en ontslagen
- De taken en bevoegdheden
- Welke besluiten goedkeuring nodig hebben
Voor een gewone bv of nv gelden minder strenge regels dan voor structuurvennootschappen.
De aandeelhouders hebben meer invloed op wie commissaris wordt.
De statuten kunnen aanvullende eisen stellen.
Bijvoorbeeld dat bepaalde besluiten goedkeuring van de RvC nodig hebben.
Structuurvennootschap en bijzondere sectoren
Een structuurvennootschap heeft speciale regels uit het ondernemingsrecht.
De RvC heeft hier meer macht dan bij gewone vennootschappen.
Benoeming van commissarissen gebeurt anders bij structuurvennootschappen:
- De RvC benoemt zelf nieuwe leden (coöptatie)
- De ondernemingsraad krijgt een versterkt recht van aanbeveling
- Aandeelhouders kunnen bezwaar maken tegen benoemingen
De financiële sector heeft extra regeln.
Banken en verzekeraars moeten voldoen aan toezichteisen van DNB en AFM.
Dit beïnvloedt wie commissaris kan worden.
Woningcorporaties hebben ook bijzondere regels voor hun RvC.
Deze staan in de Woningwet en bevatten strenge eisen voor geschiktheid en onafhankelijkheid.
Bij structuurvennootschappen moet de RvC goedkeuring geven voor belangrijke besluiten zoals grote investeringen of wijzigingen in de bedrijfsstructuur.
Kernrollen en taken van de Raad van Commissarissen
De Raad van Commissarissen vervult drie hoofdrollen binnen Nederlandse vennootschappen: toezicht houden op het bestuur en de organisatie, advies geven aan de directie, en optreden als werkgever van bestuurders.
Toezicht op bestuur en organisatie
De RvC houdt toezicht op het beleid van de raad van bestuur en de algemene gang van zaken binnen de vennootschap. Dit toezicht gaat verder dan alleen financiële cijfers controleren.
Commissarissen volgen de strategie van het bedrijf kritisch. Ze kijken of de directie de juiste koers vaart en of doelstellingen worden behaald.
Belangrijke toezichtgebieden:
- Financiële prestaties en risicobeheer
- Strategische beslissingen en investeringen
- Compliance met wet- en regelgeving
- Maatschappelijk verantwoord ondernemen
De RvC moet goedkeuring geven voor ingrijpende beslissingen. Voorbeelden zijn fusies, overnames of grote investeringen die het karakter van de onderneming wijzigen.
Commissarissen vervullen hun rol onafhankelijk en kritisch. Ze dienen niet alleen aandeelhouders, maar ook andere belanghebbenden zoals werknemers en klanten.
Advies en klankbordfunctie
De RvC fungeert als klankbord voor de directie bij belangrijke beslissingen. Deze adviesrol helpt bestuurders betere keuzes te maken.
Commissarissen delen hun expertise en ervaring. Ze stellen kritische vragen en bieden verschillende perspectieven op complexe vraagstukken.
Adviesonderwerpen:
- Strategische plannen en marktexpansie
- Financieringsstructuur en kapitaalbehoeften
- Organisatieontwikkeling en personeelsbeleid
- Reputatie- en risicomanagement
De klankbordfunctie vereist een constructieve houding. Goede communicatie tussen RvC en bestuur is essentieel.
Regelmatige overleggen zorgen voor effectieve samenwerking.
Werkgeversrol ten opzichte van bestuurders
De RvC treedt op als werkgever van de bestuurders en directieleden. Deze rol brengt belangrijke verantwoordelijkheden met zich mee.
Hoofdtaken als werkgever:
- Benoemen en ontslaan van bestuurders
- Vaststellen van arbeidsvoorwaarden en beloningen
- Beoordelen van prestaties van directieleden
- Goedkeuren van nevenfuncties
De RvC bepaalt de samenstelling van de raad van bestuur. Ze zoeken naar kandidaten met de juiste vaardigheden en ervaring voor het bedrijf.
Bij het vaststellen van beloningen houdt de RvC rekening met prestaties en marktnormen.
Transparantie over beloningsbeleid wordt steeds belangrijker.
Prestatiebeoordeling gebeurt regelmatig en systematisch. De RvC evalueert zowel individuele bestuurders als het functioneren van het bestuur als geheel.
Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van commissarissen
Commissarissen dragen juridische verantwoordelijkheid voor hun toezichthoudende rol en kunnen persoonlijk aansprakelijk worden gesteld bij onbehoorlijk handelen.
De risico’s variëren van interne aansprakelijkheid tot claims van derden, waarbij compliance en adequate governance cruciaal zijn voor bescherming.
Juridische verantwoordelijkheden en aansprakelijkheidsrisico’s
Commissarissen hebben verschillende juridische verplichtingen die voortvloeien uit hun toezichthoudende functie.
Deze verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek en specifieke wetgeving.
Hoofdelijke aansprakelijkheid geldt als uitgangspunt. Alle leden van de raad van commissarissen zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor onbehoorlijk toezicht.
Dit betekent dat elke commissaris persoonlijk kan worden aangesproken voor de totale schade.
De disculpatiemogelijkheid biedt bescherming voor commissarissen die aantonen dat hen geen ernstig verwijt treft. Zij moeten bewijzen dat ze niet nalatig zijn geweest in het treffen van preventieve maatregelen.
Risico’s voor commissarissen omvatten:
- Interne aansprakelijkheid tegenover de vennootschap
- Claims bij faillissement voor het boedeltekort
- Aansprakelijkheid jegens derden bij misleiding
De Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen heeft sinds 2021 de regelingen voor verschillende rechtspersonen gelijkgetrokken.
Dit vergroot de aansprakelijkheidsrisico’s voor commissarissen van stichtingen, verenigingen en andere organisaties.
Aansprakelijkheid bij mismanagement en falend toezicht
Commissarissen worden aansprakelijk gesteld wanneer sprake is van kennelijk onbehoorlijk toezicht.
De maatstaf is of een redelijk denkend commissaris onder dezelfde omstandigheden anders zou hebben gehandeld.
Onbehoorlijk toezicht ontstaat bij:
- Schending van statuten of reglementen
- Negeren van branchegerichte gedragscodes
- Onvoldoende controle op de boekhoudplicht
- Passieve houding bij risicosignalen
Bij faillissement geldt een bewijsvermoeden. Wanneer de boekhouding niet op orde is of de jaarrekening niet tijdig is gedeponeerd, wordt onbehoorlijk toezicht vermoed.
Commissarissen zijn dan aansprakelijk voor het totale boedeltekort.
Actieve toezichthouding is vereist. Commissarissen moeten bij twijfels nadere informatie opvragen, het bestuur adviseren en zo nodig maatregelen treffen.
Dit kan schorsing van bestuurders inhouden.
De drempel voor aansprakelijkheid is hoog, maar commissarissen die bestuurstaken uitvoeren worden beoordeeld volgens de strengere bestuurdersaansprakelijkheid.
Collegiaal toezicht en onderlinge verhoudingen
Collegiale verantwoordelijkheid betekent dat commissarissen gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het functioneren van de raad.
Individuele commissarissen kunnen zich niet verschuilen achter besluiten van de meerderheid.
Onderlinge controle binnen de raad is essentieel. Commissarissen moeten elkaar aanspreken op onvoldoende kennis, voorbereiding of betrokkenheid.
Passiviteit bij disfunctioneren van medeleden vergroot de aansprakelijkheidsrisico’s.
Informatieplicht geldt wederzijds. Commissarissen moeten relevante informatie delen en zorgen dat alle leden voldoende geïnformeerd zijn voor adequate besluitvorming.
Governance-structuren binnen de raad helpen risico’s te beperken:
- Duidelijke taakverdeling en mandaten
- Regelmatige evaluatie van functioneren
- Adequate vergaderfrequentie en -voorbereiding
- Documentatie van besluiten en overwegingen
Compliance-monitoring vereist gezamenlijke inspanning. De raad moet ervoor zorgen dat alle commissarissen op de hoogte zijn van relevante wet- en regelgeving en ontwikkelingen in governance-standaarden.
Actuele ontwikkelingen en uitdagingen in het toezicht
Het werkveld van commissarissen verandert snel door nieuwe technologieën, strengere duurzaamheidseisen en groeiende aandacht voor diversiteit.
Deze ontwikkelingen vragen om nieuwe vaardigheden en andere vormen van toezicht dan voorheen.
Digitalisering en toezicht op AI
Cyberveiligheid staat nu hoog op de agenda van elke raad van commissarissen. Organisaties moeten voldoen aan regelgeving zoals de Digital Operational Resilience Act (DORA).
Commissarissen kunnen zich niet meer beperken tot vragen over IT-budgetten. Ze moeten diepgaand inzicht hebben in digitale risico’s en AI-systemen.
Algoritmische besluitvorming vormt een nieuwe uitdaging. Steeds meer besluiten worden automatisch genomen door software bij kredietverlening, werving of compliance.
Dit creëert wat experts “shadow governance” noemen. De echte macht verschuift van bestuurders naar algoritmes.
Belangrijke aandachtspunten voor commissarissen:
- Transparantie van AI-beslissingen
- Bias in algoritmes herkennen
- Data-ethiek en privacy
- Real-time monitoring van systemen
Veel commissarissen hebben onvoldoende kennis van deze technische onderwerpen. Dit kan leiden tot risico’s in toezicht en besluitvorming.
Duurzaamheid en ESG vereisten
ESG (Environmental, Social, Governance) is uitgegroeid tot een kernonderdeel van strategisch toezicht.
Commissarissen moeten verder kijken dan alleen financiële cijfers.
De focus verschuift van algemene ESG-doelstellingen naar specifieke, meetbare resultaten.
Duurzaamheidsrisico’s kunnen direct impact hebben op de bedrijfsvoering.
Nieuwe verantwoordelijkheden omvatten:
- Klimaatgerelateerde financiële risico’s
- Supply chain monitoring
- Stakeholder engagement
- Rapportage over maatschappelijke impact
Commissarissen worden steeds vaker aangesproken door niet-aandeelhouders.
Maatschappelijke organisaties, werknemers en gemeenschappen houden hen verantwoordelijk.
Rechtszaken tonen aan dat commissarissen aansprakelijk kunnen worden gesteld voor schade aan stakeholders.
Dit gaat verder dan traditionele aandeelhoudersbelangen.
Transparantie over ESG-prestaties is geen optie meer.
Het is een vereiste geworden voor governance en maatschappelijke legitimiteit.
Diversiteit en boardroomdynamiek
Jong talent tussen 25 en 35 jaar krijgt meer aandacht in toezichtsrollen.
Zij brengen technologische kennis en nieuwe perspectieven op duurzaamheid mee.
De interne dynamiek van de raad wordt erkend als risicofactor.
Falend toezicht komt vaak voort uit groepsdenken en gebrek aan psychologische veiligheid.
Problemen in boardrooms:
- Hiërarchische structuren belemmeren open discussie
- Dominante persoonlijkheden onderdrukken andere stemmen
- Gebrek aan uitdaging van bestuursbeslissingen
- Onvoldoende tijd voor strategische discussies
Commissarissen krijgen tegenwoordig directe toegang tot bedrijfsdata.
Dit versterkt het toezicht maar kan ook leiden tot ongelijkheid binnen de raad.
Leden met betere datakennis krijgen onevenredig veel invloed.
Dit vraagt om nieuwe afspraken over gezamenlijk datagebruik.
De “1,5-tier board” trend zorgt voor spanning.
Commissarissen bemoeien zich actiever met besluitvorming en uitvoering, wat rolonduidelijkheid kan veroorzaken.
Samenwerking met andere organen en stakeholderbetrokkenheid
De Raad van Commissarissen werkt samen met verschillende partijen binnen en buiten de organisatie.
Deze samenwerking beïnvloedt de besluitvorming en zorgt voor evenwicht tussen verschillende belangen.
Relatie met de directie en raad van bestuur
De samenwerking tussen de Raad van Commissarissen en het bestuur vormt de kern van goed ondernemingsbestuur.
Deze relatie vereist een duidelijke scheiding van taken en verantwoordelijkheden.
De commissarissen houden toezicht op het bestuur zonder zich te mengen in de dagelijkse bedrijfsvoering.
Het bestuur legt verantwoording af over strategische keuzes en resultaten.
Regelmatige overlegmomenten zorgen voor goede informatievoorziening.
De raad adviseert het bestuur bij belangrijke beslissingen.
Dit gebeurt vooral bij strategische vraagstukken en risicobeheer.
De directie blijft echter eindverantwoordelijk voor de uitvoering.
Transparantie speelt een cruciale rol in deze samenwerking.
Het bestuur moet alle relevante informatie delen met de commissarissen.
Dit geldt vooral voor financiële resultaten en mogelijke risico’s.
Een goede werkrelatie ontstaat door wederzijds respect en open communicatie.
Commissarissen stellen kritische vragen zonder de bestuurlijke autonomie te ondermijnen.
Betrokkenheid van aandeelhouders en ondernemingsraad (OR)
De Raad van Commissarissen fungeert als verbindende schakel tussen verschillende stakeholders.
Aandeelhouders hebben invloed via de algemene vergadering van aandeelhouders waar zij commissarissen benoemen.
De OR heeft een bijzondere positie in dit systeem.
Bij grote ondernemingen heeft de ondernemingsraad het recht om een derde van de commissarissen voor te dragen.
Dit zorgt voor werknemersvertegenwoordiging in het toezicht.
Commissarissen voeren regelmatig gesprekken met de OR over belangrijke ontwikkelingen.
Deze gesprekken geven inzicht in de praktijk van de organisatie.
De OR kan waardevalle informatie verstrekken over de uitvoering van beleid.
Stakeholderbetrokkenheid gaat verder dan alleen aandeelhouders en werknemers.
Commissarissen houden rekening met belangen van klanten, leveranciers en de samenleving.
Dit vraagt om een brede kijk op de maatschappelijke rol van de onderneming.
Toezicht bij fusies en strategische beslissingen
Bij grote strategische beslissingen zoals fusies speelt de Raad van Commissarissen een belangrijke rol.
Deze beslissingen hebben grote gevolgen voor alle stakeholders en vereisen zorgvuldig toezicht.
De commissarissen beoordelen de strategische logica achter voorgenomen fusies.
Zij kijken naar financiële aspectos, marktposities en mogelijke risico’s.
Due diligence processen worden nauwlettend gevolgd.
De raad zorgt ervoor dat alle belanghebbenden worden geïnformeerd.
Dit geldt voor aandeelhouders, werknemers en andere stakeholders.
Transparantie in de besluitvorming voorkomt weerstand en juridische problemen.
Bij fusies moet de OR worden geraadpleegd over de gevolgen voor werknemers.
Commissarissen bewaken dit proces en zorgen voor eerlijke behandeling van alle partijen.
Zij beoordelen ook of de voorgestelde integratie realistisch is.
Frequently Asked Questions
De Raad van Commissarissen werkt volgens specifieke wettelijke kaders en procedures.
Deze vragen behandelen de concrete taken, toezichtsmechanismen en juridische aspecten van commissarissen in Nederlandse ondernemingen.
Wat zijn de primaire taken en verantwoordelijkheden van de Raad van Commissarissen?
De Raad van Commissarissen heeft drie hoofdtaken.
Ze houden toezicht op het bestuur en de algemene gang van zaken.
Ze adviseren het bestuur over belangrijke beslissingen.
Commissarissen benoemen en ontslaan bestuurders.
Ze stellen de beloning van bestuurders vast.
Ze keuren belangrijke besluiten goed zoals grote investeringen of overnames.
De raad controleert of het bestuur de juiste koers vaart.
Ze bewaken of de doelen van het bedrijf behaald worden.
Ze zorgen ervoor dat wet- en regelgeving nageleefd wordt.
Commissarissen goedkeuren de jaarrekening.
Ze houden toezicht op het risicobeheer van de organisatie.
Ze zorgen voor continuïteit in het bestuur.
Hoe houdt de Raad van Commissarissen toezicht op het bestuur van een onderneming?
Commissarissen ontvangen regelmatig rapportages van het bestuur.
Ze organiseren formele vergaderingen waarin het bestuur verantwoording aflegt.
Ze analyseren financiële cijfers en bedrijfsresultaten.
De raad stelt kritische vragen over de bedrijfsstrategie.
Ze controleren of afgesproken doelen gehaald worden.
Ze beoordelen de prestaties van individuele bestuurders.
Commissarissen hebben toegang tot bedrijfsinformatie en documenten.
Ze kunnen externe adviseurs inschakelen voor specifieke onderwerpen.
Ze voeren regelmatige evaluaties uit van het bestuur.
De raad organiseert vergaderingen zonder aanwezigheid van het bestuur.
Ze spreken met andere stakeholders zoals accountants.
Ze monitoren de naleving van governance-regels.
Op welke wijze is de Raad van Commissarissen betrokken bij het vaststellen van de strategie van een onderneming?
De Raad van Commissarissen keurt de hoofdlijnen van de strategie goed.
Het bestuur ontwikkelt de strategische plannen.
Commissarissen beoordelen of deze plannen realistisch en haalbaar zijn.
De raad adviseert over strategische keuzes en risico’s.
Ze brengen hun expertise en ervaring in.
Ze stellen kritische vragen over de langetermijnvisie.
Commissarissen bewaken of de strategie wordt uitgevoerd.
Ze controleren de voortgang van strategische projecten.
Ze grijpen in als de koers bijgesteld moet worden.
De raad bespreekt scenario’s voor de toekomst.
Ze helpen bij het identificeren van kansen en bedreigingen.
Ze zorgen ervoor dat de strategie past bij de waarden van het bedrijf.
Welke aansprakelijkheid rust er op de leden van de Raad van Commissarissen bij wanbeleid?
Commissarissen kunnen persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor schade.
Dit gebeurt als ze hun taken ernstig verwaarlozen.
Ze moeten aantonen dat ze zorgvuldig gehandeld hebben.
De aansprakelijkheid geldt tegenover de vennootschap zelf.
Ook aandeelhouders kunnen commissarissen aansprakelijk stellen.
Crediteuren kunnen in bepaalde gevallen claims indienen.
Commissarissen zijn niet automatisch aansprakelijk voor fouten van het bestuur.
Ze moeten wel adequaat toezicht houden.
Als ze tekenen van problemen negeren, worden ze medeverantwoordelijk.
Een verzekering kan commissarissen beschermen tegen claims.
Deze dekking heeft vaak wel beperkingen.
Bij opzet of bewuste regelovertreding biedt verzekering geen bescherming.
Hoe wordt de onafhankelijkheid van de Raad van Commissarissen gewaarborgd?
Commissarissen mogen geen zakelijke belangen hebben bij het bedrijf. Ze kunnen niet tegelijkertijd werknemer of leverancier zijn.
Familierelaties met bestuurders zijn uitgesloten.
De meerderheid van commissarissen moet onafhankelijk zijn. Eén commissaris mag wel banden hebben met het bedrijf.
Deze regel zorgt voor balans tussen onafhankelijkheid en betrokkenheid.
Commissarissen mogen geen andere functies hebben die conflicteren. Ze ontvangen alleen een vaste vergoeding.
Prestatiegebonden beloningen zijn niet toegestaan.
De raad evalueert regelmatig de onafhankelijkheid van leden.
Nieuwe benoemingen worden getoetst op onafhankelijkheidscriteria.
Aandeelhouders stemmen over benoemingen van commissarissen.
Welke procedures volgt de Raad van Commissarissen bij mogelijke belangenconflicten?
Commissarissen moeten belangenconflicten direct melden aan de voorzitter. De voorzitter meldt eigen conflicten aan de overige leden.
Alle meldingen worden vastgelegd in de notulen.
Bij een belangenconflict neemt de commissaris niet deel aan de bespreking. Hij verlaat de vergadering tijdens behandeling van het onderwerp.
Hij onthoudt zich van stemming over het besluit.
De overige commissarissen beoordelen of er daadwerkelijk sprake is van een conflict. Ze bepalen welke maatregelen nodig zijn.
Het bedrijf publiceert informatie over belangenconflicten in het jaarverslag. Transacties met commissarissen vereisen goedkeuring van de raad.
Externe adviseurs kunnen helpen bij complexe situaties.
